Πρόληψη της οξείας Μέσης Ωτίτιδας©

H οξεία μέση ωτίτιδα προκαλεί νοσηρότητα στο 80%των παιδιών κάτω των τριών ετών και μπορεί να περάσει απαρατήρητη εκτός και αν διαγνωστεί από γιατρό. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες η συχνότητα της νόσου διαρκώς αυξάνει. Αν και η οξεία μέση ωτίτιδα είναι πολυπαραγοντική νόσος, εν τούτοις η κυριότερη αιτία της η λοίμωξη από βακτηρίδια και ιοί, που προέρχονται από το ρινοφάρυγγα.

ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D
Βιταμίνη D, Αναφέρεται και ως καλσιφερόλη (calciferol)
Βιταμίνη D2Αναφέρεται και ως εργοκαλσιφερόλη (ergocalciferol)
Βιταμίνη D3Αναφέρεται και ως χοληκαλσιφερόλη (cholecalciferol)
25OHD—25-υδροξυβιταμίνη D [25-hydroxyvitamin D]. Αναφέρεται και ως καλσιδιόλη ή καλσιφεδιόλη [calcidiolor calcifedio] Δεν δηλώνει διαφορές μεταξύ της D2 και της D3. Όταν χρειάζεται να γίνει διάκριση τότε αναφέρεται ως25OHD2 και 25OHD3
Καλσιτριόλη [Calcitriol]— 1,25-διυδροξυβιταμίνη D3[1,25-dihydroxyvitamin D3](Σημείωση η ερκαλσιτριόλη [Ercalcitriol]—αναφέρεται στην1,25-διυδροξυβιταμίνη D2[1,25-dihydroxyvitamin D2] . Όμως ο όρος “καλσιτριόλη” [“calcitriol”] χρησιμοποιείται και για τις δύο.
IU = International Unit [Διεθνής Μονάδα] είναι μια μέτρηση που βασίζεται στη βιολογική δραστηριότητα ή αποτέλεσμα.
IU βιταμίνης D ορίζεται ως η δραστηριότητα 0.025 μg χοληκαλσιφερόλης [βιταμίνη D3] σε βιολογικές δοκιμασίες σε ποντίκια ή κοτόπουλα.
Μετατροπές που χρησιμοποιούνται στις μετρήσεις των επιπέδων συγκεντρώσεων της βιταμίνης D3
[πηγές ] 40IU= 1 μg
[ορός] 2.5 nmol/L= 1 ng/mL

Ο ανατομικός προσανατολισμός της ευσταχιανής σάλπιγγας σε συνδυασμό με έναν αριθμό παραγόντων κινδύνου για τη νόσο, προδιαθέτει τα βρέφη και τα παιδιά στη λοίμωξη. Η οξεία μέση ωτίτιδα σε ποσοστό 70% περίπου οφείλεται σε βακτηρίδια και κυρίως στον πνευμονιόκκοκο (Streptococcus pneumoniae), τον μη τυποποιημένο Αιμόφιλο της ινφλουέντσας [nontypeable Haemophilus influenzae] και την καταρροϊκή Μοραξέλλα [Moraxella catarrhalis] [1].

Από τους ιούς που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα , όπως ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, ο ρινοϊός, και ο ιός της γρίπης και της παραϊνφλουέντσας ευθύνονται για το 30% των περιπτώσεων οξείας μέσης ωτίτιδας.

Επειδή την τελευταία δεκαετία αναφέρονται εμφανίσεις ανάπτυξης αντίστασης των παθογόνων βακτηριδίων της οξείας μέσης ωτίτιδας στα αντιβιοτικά η προσοχή των ερευνητών έχει στραφεί στην ανάπτυξη ενός εμβολίου που θα προλαβαίνει την οξεία μέση ωτίτιδα. Το καταλληλότερο εμβόλιο θα ήταν εκείνο που θα περιείχε τα αντιγόνα των κυριότερων παθογόνων βακτηριδίων και ιών που προκαλούν τη νόσο..

Το πνευμονιοκοκκικό πολυσακχαριδικό εμβόλιο προκάλεσε απογοητευτικά αποτελέσματα, όσον αφορά την αποτελεσματικότητά του στην πρόληψη της οξείας μέσης ωτίτιδας και υπάρχουν αποδείξεις ότι υπάρχει αυξημένη συχνότητα της νόσου από ορότυπους του βακτηριδίου που δεν υπάρχουν στο εμβόλιο [2].

Τα επαρκή επίπεδα της βιταμίνης D είναι πολύτιμα στην εξασφάλιση της ενδογενούς και της προσαρμοστικής ανοσίας, καθόσον η βιταμίνη D είναι και ανοσοτροποποιητική βιταμίνη-ορμόνη, απαραίτητη για την Παρασκευή ενδογενών αντιμικροβιακών πεπτιδίων.

Η έλλειψη ή η ανεπάρκεια της βιταμίνης είναι συνδεδεμένη, τόσο με την επιδημία του κοινού κρυολογήματος, όσο και της γρίπης, που μπορεί να έχει ως επιπλοκή την οξεία μέση ωτίτιδα.

Παρά τούτο επειδή δεν έχουν καθοριστεί τα επίπεδα των συγκεντρώσεων της 25(ΟΗ)D που είναι απαραίτητα για την πρόληψη των λοιμώξεων από διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς για τον άνθρωπο, πριν αρχίσει η χειμερινή περίοδος του έτους η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 μπορεί να προλάβει το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη ή να συμβάλλει να εκδηλωθούν ηπιότερα και για συντομότερο χρονικό διάστημα [3].

Σε περίπτωση που προσβληθεί ένα παιδί ή ενήλικος από κοινό κρυολόγημα ή γρίπη επιβάλλεται ο πολύ συχνός καθαρισμός των ρινικών κοιλοτήτων υπέρτονο διάλυμα φυσιολογικού ορού, ουδετέρου pH [Osmoclean Hypertonic nasal spray], ώστε οι απομακρυνόμενες εκκρίσεις να απομακρύνουν και τους παθογόνους μικροοργανισμούς και τους χημικούς μεσολαβητές της φλεγμονής που δημιουργούν.

 

Ο ρόλος της βιταμίνης D3 στην πρόληψη της μέσης ωτίτιδας

Η έλλειψη βιταμίνης D έχει συσχετιστεί με αρκετές ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος, στις οποίες περιλαμβάνεται και η  μέση ωτίτιδα.

Η συμπληρωματική χορήγηση της βιταμίνης  D3 μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης  μέσης ωτίτιδας. Αυτή η σχέση μπορεί να εξηγηθεί από το γεγονός ότι η  βιταμίνη D3 υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα μέσω της αύξησης του βιολογικού ρυθμού  των αντιμικροβιακών πεπτιδίων των ντεφενσινών και καθελισιδίνης, τα οποία είναι αποτελεσματικά έναντι των ωτοπαθογόνων και του σχηματισμού βιομεμβρανών (biofilms),  υποστηρίζοντας μια λιγότερο φλεγμονώδη ανοσοαπόκριση ή προωθώντας ευεργετικά κοινά βακτήρια [9].

 

Συμπληρωματική χορήγηση της βιταμίνης D3 με στόχο την πρόληψη της μέσης ωτίτιδας

 

Βάσει της ανακοίνωσης του Institute of Medicine των ΗΠΑ για τη δοσολογία της βιταμίνης D3, ισχύουν για τις διάφορες ηλικίες, οι δοσολογίες του παρακάτω πίνακα, για άτομα που δεν έχουν μετρήσει τα επίπεδα της D3 (25 υδροξυβιταμίνη D3) στον ορό.

Γενικά και σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση του Institute of Medicine των ΗΠΑ έχει προταθεί η ακόλουθη δοσολογία της βιταμίνης D3 [4].

ΠΙΝΑΚΑΣ: Δοσολογία βιταμίνης D3

Ηλικιακή ομάδα Υπολογισμένες κατά μέσον όρο ανάγκες ημερήσιες (I.U/day) Συνιστώμενη επιτρε-πόμενη πρόσληψη με τη δίαιτα ημερησίως-(mg/day) (I.U/day) Ανώτατο όριο δόσης ημερησίως (I.U/day)
Βρέφη 0 έως 6 μηνών

**

**

1000

Βρέφη 6 έως 12 μηνών

**

**

1.500

1-3 ετών

400

600

2.500

4-8 ετών

400

600

3.000

9-13 ετών

400

600

4.000

14-18 ετών

400

600

4.000

19-30 ετών

400

600

4.000

31-50 ετών

400

600

4.000

51-70 ετών

400

600

4.000

51-70 ετών

400

600

4.000

>70 ετών

400

800

4.000

14-18 ετών έγκυες/θηλάζ-ουσες

400

600

4.000

19-50 ετών έγκυες/θηλάζ-ουσες

400

600

4.000

Ανεξάρτητα από τον παραπάνω γενικό κανόνα της δοσολογίας της βιταμίνης D3 η ασφαλής συμπληρωματική χορήγηση της αποφασίζεται βάσει των μετρήσεων  των επιπέδων του κύριου μεταβολίτη της βιταμίνης D3, της 25 υδροξυβιταμίνης D3 ή 25 (OH) D3, στον ορό του αίματος.

Επίπεδο 25 (OH) D3 ng/ml 
(χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ)
nMol/L
(χρησιμοποιείται διεθνώς)
Ελλιπές Λιγότερο από 20 [4] Λιγότερο από 50 [4]
Ανεπαρκές Λιγότερο από 30 [4] Λιγότερο από 75 [4]
Επιθυμητό 39-50 75-125
Υψηλό 50-90 125-225
Τοξικό
Μεγαλύτερο από 100 Megal;ytero από 225 [4]

 

H βιταμίνη D3 κυκλοφορεί υπό μορφή δισκίων, καψουλών και υδατικών διαλυμάτων. Όμως η απορρόφηση της βιταμίνης D3 από το έντερο αυτών των μορφών ποικίλλει.

Η βιταμίνη D3 , ως λιποδιαλυτή βιταμίνη αποροφάται ασφαλέστερα, όταν το έκδοχο που τη συνοδεύει είναι κάποια λιπαρή ουσία, όπως το ελαιόλαδο.

Στην Ελλάδα,  μεταξύ των άλλων συμπληρωμάτων, κυκλοφορεί και η φυσική και όχι συνθετική βιταμίνη D3, που φέρεται μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο  την εμπορική ονομασία D3-Gkelin.

 

Κάθε σταγόνα D3-Gkelin περιέχει 1000 Ι.U βιταμίνης D3. H φυσική βιταμίνη D3 (D3-Gkelin σταγόνες) μπορεί να ληφθεί ως συμπλήρωμα διατροφής σε δόση, ανάλογα με την ηλικία, όπως περιγράφεται στον παραπάνω πίνακα.

Συνήθως αρκούν 1-2 σταγόνες για άτομα άνω του ενός έτους. Ο θεράπων ιατρός θα καθορίσει, αν θα πρέπει να λαμβάνεται μεγαλύτερη δοσολογία για ειδικούς ιατρικούς λόγους.

H φυσική βιταμίνη D3 (D3-Gkelin) λαμβάνεται μετά το φαγητό.

Υπερδοσολογία βιταμίνης D3.

Η χορήγηση σε ενήλικες 1250 micrograms/day (50,000 IU) ημερησίως μπορεί να προκαλέσει μέσα σε αρκετούς μήνες τοξικότητα με υπερασβεστιαιμία.

Η χορήγηση σε βρέφη 1000 micrograms/day (40,000 IU) έχει προκαλέσει τοξικότητα μέσα σε ένα μήνα. Η χορήγηση υψηλών δόσεων βιταμίνης D, σε δόση περίπου 10.000 ΙU/ημερησίως σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας είναι ασφαλής και με ενδείξεις πρόκλησης ανοσοτροποποιητικών αποτελεσμάτων [8].

Πότε η βιταμίνη D3 γίνεται τοξική;

Η τοξικότητα της βιταμίνης D3 συμβαίνει με επίπεδα 25(ΟΗ)D3 >500nmol/L ή υψηλότερα. Με τοξικότητα σχετίζεται η λήψη βιταμίνης D3 σε ποσότητα συνήθως άνω των 20.000 IU ημερησίως [9]. Βλέπε περισσότερα: Οξεία Μέση Ωτίτιδα και D3-Gkelin

 

Bιβλιογραφία

1. Cripps AW, Otczyk DC. Prospects for a vaccine against otitis media. Expert Rev Vaccines. 2006 Aug;5(4):517-34.

2. Cripps AW, Otczyk DC, Kyd JM. Bacterial otitis media: a vaccine preventable disease? Vaccine. 2005 Mar 18;23(17-18):2304-10.

3. Linday LA, Shindledecker RD, Dolitsky JN, Chen TC, Holick MF.Plasma 25-hydroxyvitamin D levels in young children undergoing placement of tympanostomy tubes. Ann Otol Rhinol Laryngol. 2008 Oct;117(10):740-4.

4. Holick MF. Vitamin D deficiency. N Engl J Med. 2007 Jul 19;357(3):266-81.

5. Bischoff-Ferrari HA, Dawson-Hughes B, Staehelin HB, Orav JE, Stuck AE, Theiler R, Wong JB, Egli A, Kiel DP,Henschkowski J. Fall prevention with supplemental and active forms of vitamin D: a meta-analysis of randomised controlled trials. BMJ. 2009 Oct 1;339:b3692..

6. Bischoff-Ferrari HA, Shao A, Dawson-Hughes B, Hathcock J, Giovannucci E, Willett WC. Benefit-risk assessment of vitamin D supplementation. Osteoporos Int. 2010 Jul;21(7):1121-32. Epub 2009 Dec 3.

7. Rhodes LE, Webb AR, Fraser HI, Kift R, Durkin MT, Allan D, O’Brien SJ, Vail A, Berry JL. Recommended summer sunlight exposure levels can produce sufficient (> or =20 ng ml(-1)) but not the proposed optimal (> or =32 ng ml(-1)) 25(OH)D levels at UK latitudes. J Invest Dermatol. 2010 May;130(5):1411-8. Epub 2010 Jan 14.

8. . Burton JM, Kimball S, Vieth R, Bar-Or A, Dosch HM, Cheung R, Gagne D, D’Souza C, Ursell M, O’Connor P. A phase I/II dose-escalation trial of vitamin D3 and calcium in multiple sclerosis. . Neurology. 2010 Jun 8;74(23):1852-9. Epub 2010 Apr 28.

9.Rebecca E Walker , Jim Bartley , Carlos A Camargo Jr , Edwin A Mitchell.  Vitamin D and Otitis Media. Curr Allergy Asthma Rep. 2019 Jun 3;19(7):33.

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής 

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική

Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr

Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη Γκέλη
Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια
 Άσσος, Κορίνθου.
Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Λευτέρης Αθανάσιος

Ιατρός Ωτορινολαρυγγολόγος,
Αριστοτέλους 28,Θεσσαλονίκη τηλ: 2310233525 κιν: 6937029273
email: eleutherakis@yahoo.gr
www.orl-eleftherakis.gr



Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.