Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης (MD, ORL, DDS, PhD), Αικατερίνη Γκέλη (MD, Radiologist)
Η κυψελίδα του αυτιού είναι ένα κηρώδες υλικό, που παράγεται από ειδικούς αδένες, που ονομάζονται κυψελιδοποιοί και φιλοξενούνται στο δέρμα του έξω ακουστικών πόρου του αυτιού και στην περιοχή που περιβάλλεται από χόνδρο, όπου επίσης υπάρχουν σμηγματογόνοι αδένες και τριχοθυλάκια. Η κυψελίδα είναι ένα προστατευτικό υλικό, που προστατεύει το δέρμα από παθογόνα μικρόβια, που φυσιολογικά φιλοξενούνται στο περιβάλλον των έξω ακουστικών πόρων. Η κυψελίδα συνήθως αποβάλλεται μόνη της από τους έξω ακουστικούς πόρους των αυτιών με την βοήθεια των κινήσεων της κάτω γνάθου, αλλά σε μερικά άτομα αυτή η λειτουργία δεν επιτελείται αποτελεσματικά. Έτσι, συσσωρεύεται η κυψελίδα και δημιουργείται το βύσμα κυψελίδας[1].
Το βύσμα κυψελίδας που σφηνώνεται στους έξω ακουστικούς πόρους παρατηρείται στο 6% του γενικού πληθυσμού (10% των παιδιών και πάνω από το 30% των ηλικιωμένων. Είναι συχνό γεγονός η συσσώρευση κυψελίδας μέσα στον έξω ακουστικό πόρο του αυτιού στα άτομα που φορούν ακουστικά βαρηκοΐας ή ωτασπίδες, στα άτομα με εξοστώσεις ή με άλλες ανατομικές ανωμαλίες των έξω ακουστικών πόρων[2]
Oι κυψελιδοποιοί αδένες εκκρίνουν κυψελίδα επίσης, όταν το άτομο φορτίζεται συναισθηματικά. Το άγχος και ο φόβος δρουν τόσο αποτελεσματικά στην κένωση των κυψελιδοποιών αδένων, όπως ακριβώς το ίδιο συμβαίνει με τους ιδρωτοποιούς αδένες της μασχάλης. Κατά την ωτοσκόπηση αγχωδών ατόμων αποκαλύπτεται η παρουσία άφθονης έκκρισης κυψελίδας[3].
Πόσοι τύποι κυψελίδας υπάρχουν;
Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι κυψελίδας, ο υγρός και ο ξηρός, οι οποίοι είναι γενετικά καθορισμένοι. Ο υποτύπος της «ξηρής» κυψελίδας επικρατεί σε άτομα καταγωγής από την Ανατολική Ασία και σε ιθαγενείς Ινδιάνους της Αμερικής, τα οποία ήταν ήδη γνωστό ότι είχαν μια μορφή του γονιδίου ABCC11 που προκαλεί τον ξηρό τύπο κυψελίδας του αυτιού και παράγει λιγότερη οσμή στις μασχάλες, σε σύγκριση με άλλες εθνότητες , ενώ ο υπότυπος «υγρός» κυριαρχεί σε άτομα αφρικανικής και ευρωπαϊκής καταγωγής[4].
Τα διεθνή ποσοστά θνησιμότητας και συχνότητας για τον καρκίνο του μαστού φαίνεται να σχετίζονται με τη συχνότητα του αλληλόμορφου γονιδίου για την κυψελίδα υγρού τύπου [Τα αλληλόμορφα γονίδια εδράζονται στην ίδια θέση των ομόλογων χρωμοσωμάτων, ελέγχουν την ίδια ιδιότητα, με τον ίδιο ή διαφορετικό ενδεχομένως τρόπο] [15]. Μια προκαταρκτική αναδρομική μελέτη περιπτώσεων ελέγχου στην Καλιφόρνια δείχνει ότι η φαινοτυπικά υγρού τύπου κυψελίδα βρίσκεται σε Γιαπωνέζες με καρκίνο του μαστού συχνότερα από ό,τι σε υγιείς Γιαπωνέζες. Τα ευρήματα υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η γενετικά καθορισμένη παραλλαγή του αποκρινικού συστήματος μπορεί να επηρεάσει την ευαισθησία στον καρκίνο του μαστού[16].
Όπως υποδηλώνει το όνομα, η ξηρή κυψελίδα είναι εύθραυστη και ξηρή και μπορεί να ποικίλλει σε χρώμα από ανοιχτό έως καστανο-γκρι. Η υγρή κυψελίδα αντίθετα είναι συχνά σκούρου χρώματος, υγρή και κολλώδης[4].
Ο υποτύπος της κυψελίδας κληρονομείται με το απλό μεντελιανό χαρακτηριστικό με το «ξηρό» αλληλόμορφο γονίδιο να είναι υπολειπόμενο[5].
Έχει υποστηριχθεί ότι η ύπαρξη ενός υγρού ή ξηρού φαινοτύπου κυψελίδας μπορεί να προάγει ή να προστατεύει από την ενσφήνωση της κυψελίδας στον έξω ακουστικό πόρο και ότι ο φαινότυπος μπορεί επίσης να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα διαφορετικών τεχνικών αφαίρεσης κυψελίδας.
Ποια είναι η σύσταση της κυψελίδας;
Οι ανθρώπινοι κυψελιδοποιοί αδένες αδένες βρίσκονται στα δύο τρίτα του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου που περιβάλλονται από χόνδρο[6].
H κυψελίδα των αυτιών είναι ένα ετερογενές προϊόν του έξω ακουστικού πόρου του αυτιού, που περιέχει κηρώδη έλαια, ιδρώτα που και αυτός παράγεται από τους κυψελιδοποιούς αδένες, σμήγμα και κερατινοκύτταρα – νεκρά κύτταρα του δέρματος[6].
Έχει υπολογιστεί ότι υπάρχουν περίπου 1.000 έως 2.000 κυψελιδοποί αδένες στο φυσιολογικό αυτί. Ο κυψελιδοποιός αδένας είναι ένας τροποποιημένος αποκρινής αδένας που παράγει, μαζί με τους σμηγματογόνους αδένες, την κιτρινωπή-καφέ έκκριση της κυψελίδας[6]. (Αποκρινής είναι ο αδένας που παράγει υγρές χημικές ουσίες που περιλαμβάνουν ορισμένα κύτταρα από τον αδένα). Οι κυψελιδοποί αδένες παράγουν αντιμικροβιακά πεπτίδια – ενώ οι σμηγματογόνοι αδένες που βρίσκονται κοντά στους θυλάκους των τριχών προσθέτουν στο μείγμα αλκοόλες, μια ελαιώδη ουσία που ονομάζεται σκουαλένιο, χοληστερόλη και τριγλυκερίδια.
Η κυψελίδα περιέχει επίσης λυσοζύμη, ένα αντιβακτηριδιακό ένζυμο ικανό να καταστρέφει τα βακτηριδιακά κυτταρικά τοιχώματα. Άλλοι ερευνητές είναι λιγότερο πεπεισμένοι και ισχυρίζονται ότι είναι το τέλειο μέσο, στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν τα βακτηρίδια[7].
Η σκληρότερη κυψελίδα περιέχει σχετικά περισσότερη κερατίνη από τη μαλακή κυψελίδα. Το σφηνωμένο βύσμα κυψελίδας μπορεί επίσης να περιέχει ουδετερόφιλα λευκά αιμοσφαίρια και έχει πολύ μεγαλύτερη πιθανότητα αποικισμού βακτηριδίων ή μυκήτων[8].
Σε μια μελέτη, κάθε δείγμα κυψελίδας από ασθενείς με υποτροπιάζουσες προσβολές έδειξε ενδείξεις ανάπτυξης μυκήτων, συνηθέστερα του Aspergillus terreus . Επίσης, όταν υπάρχουν βακτηρίδια μέσα στην κυψελίδα , ο Staphylococcus aureus είναι πιο συνηθισμένος[8].
Ο ιός του COVID-19 ανιχνεύθηκε σε δείγματα σάλιου, δακρύων και κεφαλής τόσο συμπτωματικών όσο και ασυμπτωματικών ασθενών. Ο πιθανός ρόλος αυτών των σωματικών υγρών στην εξάπλωση του ιού πρέπει να μελετηθεί[18].
Ενώ υπάρχει ένας ορισμένος βασικός ρυθμός παραγωγής κυψελίδας, η συχνή εισαγωγή ξένων αντικειμένων στον έξω ακουστικό πόρο, όπως μπατονέτες και ορισμένοι τύποι ακουστικών βαρηκοΐας ή ακουστικά, συχνά θα επιταχύνει την παραγωγή της κυψελίδας και ενδεχομένως μπορεί να αλλάξει την σύστασή της . Ομοίως, η τοποθέτηση μπατονετών στους ακουστικούς πόρους για την αντιμετώπιση του κνησμού είναι πιθανό να αυξήσει την παραγωγή κυψελίδας και να επιδεινώσει τον κνησμό[9].
Σε τι χρησιμεύει η κυψελίδα;
O έξω ακουστικός πόρος του αυτιού είναι το μοναδικό περιβάλλον του ανθρωπίνου σώματος, το οποίο διαθέτει έναν περίτεχνο μηχανισμό αυτοκαθαρισμού και προστασίας. Η θεμελιώδης βάση αυτού του μηχανισμού είναι η μετανάστευση των επιθηλιακών κυττάρων του δέρματος , το οποίο επενδύει ολόκληρο τον έξω ακουστικό πόρο και το τύμπανο του αυτιού. Αυτή η μεταναστευτική κίνηση των κερατινοποιημένων κυττάρων έχει ως αποτέλεσμα ένα φαινόμενο του «μεταφορικού ιμάντα», όπου τα απονεκρωμένα δερματικά κύτταρα μετακινούνται προς τα έξω από την οστείνη μοίρα του έξω ακουστικού πόρου προς την χονδρίνη μοίρα. Εκεί αυτά τα κύτταρα δεσμεύονται από τις αδενικές δερματικές εκκρίσεις και τις τρίχες, για να σχηματιστεί η κυψελίδα ή “κερί αυτιού”.
Η κυψελίδα έχει πολλές προστατευτικές ιδιότητες και είναι απαραίτητη για την υγεία του εξωτερικού αυτιού. Οι προστατευτικές ιδιότητές της οφείλονται στις χημικές ιδιότητές της, εκτός από τις εγγενείς χημικές εκκρίσεις από τους σμηγματογόνους αδένες και τους αποκρινείς αδένες. Η προστασία προέρχεται επίσης από έναν ποικίλο πληθυσμό οργανισμών που υπάρχουν φυσιολογικά στο εξωτερικό αυτί, οι οποίοι είναι συνήθως σαπροφυτικοί, συγγενείς και συμβιωτικοί, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνουν παρασιτικοί και παθολογικοί. Η κυψελίδα αποδείχθηκε ότι έχει πιθανές αντιμικροβιακές επιδράσεις σε στελέχη Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa και Candida albicans[14].
Η ανίχνευση και η ποσοτικοποίηση των μελών αυτού του μικροβιώματος είναι δύσκολη και ο συνολικός τους ρόλος του στο φυσιολογικό αυτί και η μετάβασή του σε παθογόνμικροβίωμα παραμένουν ένας τομέας συνεχούς έρευνας[10].
Ποια η διαγνωστική σημασία του χρώματος της κυψελίδας;
Το χρώμα της κυψελίδας ενός υγιούς αυτιού μπορεί να είναι κίτρινο, καφεοειδές, σκούρο ή ανοιχτό καφέ, πορτοκαλί. Όμως, η κυψελίδα μπορεί να εμφανίσει και άλλα χρώματα, όπως:
Πράσινο . Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι υπάρχει κάποια λοίμωξη στο αυτί.
Κιτρινοπράσινο: Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι το αυτί πυορροεί
Μαύρο . Αυτό παρατηρείται συχνά σε άτομα που έχουν σφηνωμένο βύσμα κυψελίδας στον έξω ακουστικό πόρο του αυτιού ή υπάρχουν μύκητες στο αυτί.
Σταχτόμαυρο: Αυτό παρατηρείται στην ωτομύκωση από τον μύκητα Aspergilus niger[11]
Καφέ με κόκκινες ραβδώσεις . Αυτό μπορεί να υποδηλώνει την παρουσία τραυματισμού του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου, αν υπάρχει αιμορραγία, πιθανόν να είναι επακόλουθο μιας ρήξης τυμπάνου ή εκδοράς του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου.
Αιματηρή: Μπορεί να σημαίνει τραυματισμό του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου ή αν η αιματηρή έκκριση είναι ρέουσα μπορεί να σημαίνει ότι υπάρχει ρήξη τυμπάνου.
Κυψελιδογράφημα: Μια νέα μέθοδος στη διάγνωση του καρκίνου στον άνθρωπο
Η κυψελίδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βιομήτρα (biomatrix) μια νέα δοκιμασία διάγνωσης συστηματικών νόσων. Προς τούτο, το 2019 ο João Marcos Gonçalves Barbosa και οι συνεργάτες του συνέλεξαν δείγματα κυψελίδας αυτιού ασθενών με καρκίνο (ομάδα καρκίνου) και ασθενείς χωρίς καρκίνο (ομάδα ελέγχου), τα οποία αναλύθηκαν με Headspace/Gas Chromatography-Mass Spectrometry (HS/GC-MS), ακολουθώντας τα βήματα ανάλυσης πολλαπλών μεταβλητών για την επεξεργασία των πρωτογενών δεδομένων που δημιουργούνται. Συνολικά εντόπισαν 158 πτητικούς οργανικούς μεταβολίτες (VOMs) στα δείγματα της κυψελίδας. Οι 27 που επιλέχθηκαν ως πιθανοί βιοδείκτες VOM για τον καρκίνο και παρείχαν 100% διάκριση μεταξύ των ομάδων καρκίνου και ελέγχου. Αυτό το νέο τεστ μπορεί επομένως να χρησιμοποιηθεί τακτικά για διαγνώσεις καρκίνου που είναι μη επεμβατικές, γρήγορα, φθηνές και εξαιρετικά ακριβείς[17].
Τα επακόλουθα της υπερπαραγωγής κυψελίδας
Υπάρχουν άτομα που υπερπαράγουν κυψελίδα ή η ανατομική του έξω ακουστικού πόρου των αυτιών τους είναι τέτοια, που εμποδίζει το φυσιολογικό καθαρισμό του αυτιού. Υπαρχουν επίσης άτομα με υπερβολική τριχοφυία στο έξω τριτημόριο και το στόμιο του έξω ακουστικού πόρου, που εμποδίζει την φυσιολογική απομάκρυνση της κυψελίδας. Επίσης ορισμένα άτομα, που έχουν τη συνήθεια να εισάγουν στον έξω ακουστικό πόρο βαμβακοφόρο μπατονέτα, άθελά τους, αντί να καθαρίζουν την κυψελίδα την προωθούν προς το τύμπανο . Στις παραπάνω περιπτώσεις μπορεί να δημιουργηθεί βύσμα κυψελιδας, που παρεμποδίζει την ακουστική ικανότητα ή προκαλεί δυσφορία ή κνησμό στο άτομο, βουίζουν τα αυτιά του και αναφέρει αλλαγή στην ποιότητα της φωνής του[12], καθώς αισθάνεται το αυτί του βουλωμένο. Το βύσμα κυψελίδας μπορεί να παραχθεί και μόνο του σε ορισμένα άτομα.
Συχνά συμπτώματα απόφραξης του έξω ακουστικού πόρου του αυτιού με βύσμα κυψελίδας
Τα συνηθέστερα συμπτώματα της απόφραξης του έξω ακουστικού πόρου με βύσμα κυψελίδας είναι: Ένα αίσθημα πληρότητας ή μπουκώματος του αυτιού, πόνος στο αυτί ποικίλης έντασης, εμβοές στο αυτί, κνησμός, δυσοσμία του αυτιού, ζάλη, βήχας, μείωση της ακουστικής ικανότητας, που μπορεί να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Σε περίπτωση που ένα άτομο φοράει ακουστικό βαρηκοΐας, το βύσμα της κυψελίδας κάνει το ακουστικό αναποτελεσματικό.
Εάν εμφανιστεί οποιοδήποτε από τα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω, είναι αναγκαία η επίσκεψη σε ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος με ασφάλεια θα αφαιρέσει το βύσμα και θα ανακουφιστεί αμέσως ο ασθενής. Δεν χρειάζεται να προσπαθεί κανείς να αφαιρέσει το βύσμα μόνος του, διότι, ελλείψει ορατότητος μπορεί να τραυματίσει το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου ή να τραυματίσει το τύμπανο του αυτιού ή να σπρώξει ακόμη πιο βαθειά την κυψελίδα ή ακόμη και να τρυπήσει το τύμπανο..
Τα άτομα με υπερβολική παραγωγή και συσσώρευση κυψελίδας στον έξω ακουστικό πόρο των αυτιών συνήθως επισκέπτονται τον ωτορινολαρυγγολόγο μια-δύο φορές το χρόνο.
Τρόποι καθαρισμού των αυτιών
Ο ωτορινολαρυγγολόγος κρίνει αν θα είναι εύκολη η αφαίρεση του βύσματος. Αν κρίνει ότι είναι δυσχερής ο καθαρισμός των έξω ακουστικών πόρων χορηγεί στον ασθενή ωτικές σταγόνες, το περιεχόμενο των οποίων είναι κυψελιδολυτικές ουσίες , όπως η ισοπροπυλική αλκοόλη και το οξικό οξύ, που κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία Gkelotic.
Συνιστάται η ενστάλαξη 3 σταγόνων Gkelotic στο κάθε αυτί 3-4 φορές την ημέρα για 1-2 εικοσιτετράωρα. Σ΄αυτό το χρονικό διάστημα η κυψελίδα μαλακώνει και μπορεί να αφαιρεθεί, είτε με πλύσιμο των αυτιών με ειδική σύριγγα από την οποία εκτοξεύεται χλιαρό νερό με ήπια προς μέτρια πίεση ή με αναρρόφηση μέτριας έντασης η με ηλεκτρική συσκευή εκτόξευσης νερού για πλύσιμο των αυτιών (Electric Ear Irrigation Flushing System).
Ηλεκτρική συσκευή καθαρισμού των αυτιών με σύστημα εκτόξευσης νερού 4 βαθμών πίεσης
Αρκετές φορές οι σταγόνες του Gkelotic αρκούν , για να διαλυθεί το βύσμα της κουρκουμίνη και έτσι αποφεύγεται ο καθαρισμός.
Μετα τον καθαρισμό με νερό, επιταχύνεται η απομάκρυνση της υγρασίας από τις κοιλότητες των έξω ακουστικών πόρων, ενσταλάζοντας στο κάθε αυτί 3 σταγόνες Gkelotic, με τις οποίες μπορεί επίσης να προληφθεί μια πιθανή λοίμωξη του δέρματος των έξω ακουστικών πόρων. Αν από το ιστορικό του ασθενούς ο γιατρός αποκαλύψει ότι υπάρχει κάποια διάτρηση του τυμπάνου, αποφεύγεται ο καθαρισμός των αυτιών με νερό ή την ενστάλαξη κυψελιδολυτικών ουσιών. Σ΄αυτές τις περιπτώσεις το βύσμα κυψελίδας αφαιρείται κάτάλληλο εργαλείο (ear loop) που είναι διάτρητο στο ένα άκρο του ή φέρει στο άκρο του έναν μικρό βρόγχο από ατσαλένιο λεπτό σύρμα.
Ο ωτορινολαρυγγολόγος, κάνοντας ωτοσκόπηση διαπιστώνει την παρουσία του βύσματος. Πολλές φορές είναι εύκολη η απομάκρυνση του βύσματος με μια ωτική λούπα (κατάλληλος στυλεός που στο άκρο του φέρει έναν μικρό βρόγχο από λεπρό ανοξείδωτο σύρμα ή κατάλληλο κοχλιάριο που έχει μικρή οπή στο κέντρο της κοιλότητας του κοχλιαρίου).
Συνιστάται η αποφυγή εισαγωγής μπατονέτας στο αυτί μετά τον καθαρισμό. Αν μετά από έναν καθαρισμό των αυτιών ο ασθενής εξακολουθεί να αισθάνεται βουλωμένα τα αυτιά του, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν κατάλοιπα νερού ή έντονη υγρασία, εφόσον έχει γίνει πλύση των αυτιών ή υπάρχει κατάλοιπο κυψελίδας, λόγω ανατομικού σχήματος του έξω ακουστικού πόρου, ο οποίος στενεύει στο μέσο τη διαδρομής του μέχρι το τύμπανο, αλλά πλησιάζοντας προς το τύμπανο διευρύνεται και το κατάλοιπο της κυψελίδας δεν είναι ορατό.
Αν τα αυτιά αποφασιστεί να καθαριστούν με νερό σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται να γίνονται κάθε τρεις ώρες, επι 3-5 ημέρες[12] ενσταλάξεις του κυψελιδολυτικού διαλύματος Gelotic στο στόμιο του έξω ακουστικού πόρου του κάθε αυτιού. ΄Ετσι μαλακώνει το βύσμα της κυψελίδας και ο καθαρισμός γίνεται ευκολότερος. Πάντοτε χρησιμοποιείται χλιαρό προς ζεστό νερό, αν αποφασιστεί να γίνει πλύση του αυτιού με ειδική σύριγγα. Η πλύση των αυτιών με κρύο νερό μπορεί να προκαλέσει κρίση ιλίγγου. Αν μετά την πλύση των αυτιών ο ασθενής εξακολουθεί να αισθάνεται βουλωμένα τα αυτιά του, τότε αυτό συνήθως οφείλεται στη συγκράτηση μικρής ποσότητας νερού στη γωνία που σχηματίζει το τύμπανο με την κάτω επιφάνεια του έξω ακουστικού πόρου. Αυτό αναφέρεται στον ωτορινολαρυγγολόγο, οποίος με κατάλληλο βαμβακοφόρο στυλεό στεγνώνει την κοιλότητα των έξω ακουστικών πόρων. Υπάρχουν ανέκδοτες αναφορές ότι το στέγνωμα του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου, μετά το πλύσιμο, περιορίζει τον κίνδυνο πρόκλησης φλεγμονής[12].
Η υγρασία που μπορεί να αισθάνεται ο ασθενής μέσα στα αυτιά του μετά την πλύση των αυτιών εξουδετερώνεται στάζοντας 3 σταγόνες Gkelotic στο κάθε αυτί. Αν τα αυτιά έχουν καθαριστεί πλήρως και ο ασθενής παραπονείται ότι δεν ακούει καλά ή έχει εμβοές στα αυτιά του πρέπει να γίνεται πλήρης ωτορινολαρυγγολογικός έλεγχος, ακοογράφημα, τυμπανομετρία και ακουστικές εκπομπές
Ο μηχανικός καθαρισμός των αυτιών με ωτική λούπα μπορεί να τραυματίσει το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου και να προκληθεί μικρή αιμορραγία, η οποία συνήθως ανατάσσεται εύκολα. Αν ο καθαρισμός των αυτιών γίνει με συσκευή αναρρόφησης, η αναρρόφηση πρέπει να είναι μικρής έως μέτριας έντασης.
Αφαίρεση του βύσματος κυψελίδας με μικροαναρρόφηση
Το βύσμα κυψελίδας μπορεί να καθαριστεί επίσης, χρησιμοποιώντας μικροαναρρόφηση μέτριας έντασης με τη βοήθεια ωτομικροσκοπίου. Με οποιοδήποτε τρόπο και αν καθαριστούν τα αυτιά καλόν είναι για δύο μέρες τρεις φορές την ημέρα να ενσταλάζονται τρεις σταγόνες Gkelotic στο κάθε αυτί. Έτσι προλαμβάνονται οι μολύνσεις του δέρματος του έξω ακουστικού πόρου.
Η πλύση των αυτιών με χειροκίνητες σύριγγες γεμάτες νερό δεν συνιστώνται πλέον στο Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω του κινδύνου πιθανής ρήξης του τυμπάνου και εξ αιτίας και του πιθανού κινδύνου δικαστικών αγωγών[12]. Τώρα χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικές συσκευές που ελέγχουν τη ροή του νερού χαμηλής πίεσης για την έκπλυση του κεριού του αυτιού από τον ακουστικό πόρο ή πλαστικές σύειγγες με στόμιο τριπλής εξόδου του νερού, που αποτρέπει την κρούση του νερού στο τύμπανο.
Οι αντενδείξεις περιλαμβάνουν προϋπάρχουσες ωτολογικές καταστάσεις (για παράδειγμα, διάτρητο τύμπανο, τοποθετυμένα στο τύμπανο σωληνίσκων αερισμού του μέσου ωτός, μαστοειδίτιδα), η παρουσία ξένου σώματος ή προηγούμενα προβλήματα, που είχαν δημιουργηθεί κατά την αφαίρεση της κυψελίδας. Η διάτρηση του τυμπάνου μετά από καθαρισμό του αυτιού φτάνουν στην 1:1000 Οι παραπομπές ειδικών που προκύπτουν από επιπλοκές της άρδευσης (για παράδειγμα, διάτρητο τύμπανο) υπολογίζονται σε 1/1000[13].
Το πλύσιμο των αυτιών αντενδείκνυται επίσης στα άτομα των οποίων λειτουργεί μόνον το ένα αυτί[12]. Υπάρχουν ανέκδοτες αναφορές ότι το στέγνωμα του εξωτερικού αυτιού μετά την άρδευση μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης του αυτιού
Για τη διατήρηση της υγείας των αυτιών πρέπει να αποφεύγεται η χρήση μπατονέτας, φουρκέτας, κλειδιού, οδοντογλυφίδας, διότι όσον ερεθίζεται το δέρμα του έξω ακουστικού πόρου τόσο περισσότερη κυψελίδα παράγει. Επιπλέον υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ωθηθεί η κυψελίδα ή το βύσμα κυψελίδας βαθύτερα και το μπούκωμα του αυτιού να γίνει ανυπόφορο. Η προσπάθεια καθαρισμού της κυψελίδας με μπατονέτα μπορεί να καταλήξει ακόμη και σε διάτρηση του τυμπάνου
Αν αισθάνεσθε την ανάγκη να στεγνώσετε τα αυτιά σας μετά από ένα λουτρό αρκεί το σκούπισμα των έξω ακουστικών πόρων με την πετσέτα του μπάνιου. Αν μετά από ένα λουσιμο της κεφαλής ή ένα ντους ή ένα λουτρό αισθάνεσθε υγρασία ψστα αυτιά, αυτή μπορεί να εξατμιστεί, βάζοντας τρεις σταγόνες Gkelotic στο κάθε αυτί πριν και μετά το λουτρό ή το ντους ή το λούσιμο.
Επικίνδυνοι τρόποι καθαρισμού των αυτιών
Ακόμη και στην εποχή μας, δυστυχώς υπάρχουν άτομα που επιχειρούν να καθαρίσουν τα αυτιά τους από την κυψελίδα χρησιμοποιώντας μεθόδους, που υποκρύπτουν σοβαρούς κινδύνους τραυματισμών του τυμπάνου , την πρόκληση πυρκαγιάς και εγκαυμάτων. Μερικά άτομα, αποφεύγοντας την επίσκεψη στον ωτορινολαρυγγολόγο, ο οποίος υπεύθυνα και με τεκμηριωμένα ασφαλείς μεθόδους μπορεί να καθαρίσουν τα αυτιά τους με τη βοήθεια τρίτων ατόμων, που είναι άσχετα με την ιατρική επιστήμη, τα οποία χρησιμοποιούν κυλίνδρους ή χωνιά από κηρωμένο χαρτί ή πανί. Το οξύ άκρο του κυλίνδρου ή του χωνιού συγκρατείται στο στόμιο του έξω ακουστικού πόρου από τον «καθαριστή» με το έν χέρι. Με το δεύτερο χέρι ανάβει με αναπτήρα την ελεύθερη άκρη του κυλίνδρου ή χωνιού. Ο χάρτινος ή πάνινος κηροκύλινδρος ή χωνί σιγοκαίγεται από πάνω προς τα κάτω δημιουρώντας ένα κενό αέρος που βοηθάει στην αναρρόφηση της κυψελίδας που υπάρχει μέσα στο αυτί. Όμως καθώς λιώνει το κερί μπορεί να ρεύσει μέσα στον έξω ακουστικό πόρο και να προκαλέσει έγκαυμα , διάτρηση του τυμπάνου και επείγουσα εισαγωγή στο νοσοκομείο για πρώτες βοήθειες. Εξ αιτίας αυτού το κινδύνου δεν χρησιμοποιείται αυτή η μέθοδος από ωτορινολαρυγγολόγους, οι οποίοι προειδοποιούν για τους κινδύνους αυτής της μεθόδου καθαρισμού των αυτιών, οι οποίοι είναι συνοπτικά οι ακόλουθοι.
- Ώθηση του βύσματος πιο βαθειά προς το τύμπανο του αυτιού.
- Επιβράδυνση της φυσικής διαδικασίας της απομάκρυνσης της κυψελίδας, που συμβαίνει φυσιολογικά στους περισσότερους ανθρώπους.
- Να προκληθεί έγκαυμα στο δέρμα του έξω ακουστικού πόρου και στο τύμπανο ή στο δέρμα του προσώπου.
- Να μείνει το λιωμένο κερί μέσα στο αυτί και να απαιτηθεί η άμεση ωτορινολαρυγγολογική παρέμβαση.
Από την διεθνή και την Ελληνική ωτορινολαρυγγολογή εμπειρία εξάγεται το συμπέρασμα ότι η εισαγωγή στο αυτί ένος κυλίνδρου ή χωνιού από χαρτί ή πανί (wax candle), εμποτισμένου με κερί και το άναμα του άνω άκρου του, που αρχίζει να σγοκαίει κατεβαίνοντας προς το αυτί μπορεί να προκαλέσει :
- Πλήρη απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου με κερί
- Πυρκαγιά στο χώρο πι εφαρμόζεται αυτή η διαδικασία
- Διάτρηση του τυμπάνου και είσοδο καυτού κεριού στο μεσαίο αυτί.
- Μπορεί να προκληθεί αιμορραγία
- Να δημιουργήσει πανικό στον πάσχοντα και στο πρόσωπο που βοήθησε να γίνει το κάψιμο του κερωμένου κυλίνδρου ή χωνιού που απεγνωσμένα προσπαθούν να βρούν μέσο για να γίνει εισαγωγή σε ΩΡΛ κλινική νοσοκομείου.
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.Alberti P. Epithelial migration on the tympanic membrane. J Laryngol Otol. 1964;78:808-830.
2.Michaudet C, Malaty J. Cerumen Impaction: Diagnosis and Management. Am Fam Physician. 2018 Oct 15;98(8):525-529.
3.W B SHELLEY, E T PERRY. The physiology of the apocrine (ceruminous) gland of the human ear canal. J Invest Dermatol. 1956 Jan;26(1):13-22.
4.Matsunaga E. The dimorphism in human normal cerumen. Ann Hum Genet. 1962;25:273-286.
5.Bass EJ, Jackson JF. Cerumen types in Eskimos. Am J Phys Anthropol. 1977;47:209-210.
6.Perry ET, Shelley WB. 1955. The histology of the human ear canal with special reference to the ceruminous gland. J Invest Dermatol 25: 439–451.
7.Mechthild Stoeckelhuber, Christoph Matthias, Michaela Andratschke, Beate M Stoeckelhuber, Claudia Koehler, Sabine Herzmann, Astrid Sulz, Ulrich Welsch. Human ceruminous gland: ultrastructure and histochemical analysis of antimicrobial and cytoskeletal components. Anat Rec A Discov Mol Cell Evol Biol. 2006 Aug;288(8):877-84.
8.Zhang S, Jin M, Zhou G, Zhang Y. Cerumen impaction was composed of abnormal exfoliation of keratinocytes that was correlated with infection. Am J Otolaryngol. 2020 Mar-Apr;41(2):102340.
9.Sevy JO, Hohman MH, Singh A. Cerumen Impaction Removal. 2023 Mar 1. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan–.PMID: 28846265
10.Hanson MB, Adams M. Follow the Wax: The Natural Protection of the Ear Canal and Its Biome. Otolaryngol Clin North Am. 2023 Oct;56(5):863-867.
11.Hasti Kamali Sarvestani, Amirreza Seifi, Mahsa Falahatinejad, Shahram Mahmoudi. Black aspergilli as causes of otomycosis in the era of molecular diagnostics, a mini-review. J Mycol Med. 2022 May;32(2):101240.
12.Kevin J Munro, Ear wax management in primary care: what the busy GP needs to know. Br J Gen Pract. 2023 Feb; 73(727): 90–92.
13.Sharp JF, Wilson JA, Ross L, Barr-Hamilton RM. Ear wax removal: a survey of current practice. BMJ. 1990;301(6763):1251–1253.
14.C L Lum 1, S Jeyanthi, N Prepageran, J Vadivelu, R RamanAntibacterial and antifungal properties of human cerumen. J Laryngol Otol. 2009 Apr;123(4):375-8.
15.Α. ΚΑΨΑΛΗΣ – I. Ε. ΜΠOΥΡΜΠΟΥΧΑΚΗΣ, Β. ΠΕΡΑΚΗ – Σ. ΣΑΛΑΜΑΣΤΡΑΚΗΣ. ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών, & Σπουδών Υγείας, Γ’ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ, Τεύχος Α΄. Εκδοτης: Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών & Εκδόσεων «Διόφαντος».
16.N L Petrakis. Cerumen genetics and human breast cancer. Science. 1971 Jul 23;173(3994):347-9.
17.Barbosa JMG, Pereira NZ, David LC, de Oliveira CG, Soares MFG, Avelino MAG, de Oliveira AE, Shokry E, Filho NRA. Cerumenogram: a new frontier in cancer diagnosis in humans. Sci Rep. 2019 Aug 13;9(1):11722.
18.Hanege FM, Kocoglu E, Kalcioglu MT, Celik S, Cag Y, Esen F, Bayindir E, Pence S, Alp Mese E, Agalar C. SARS-CoV-2 Presence in the Saliva, Tears, and Cerumen of COVID-19 Patients. Laryngoscope. 2021 May;131(5):E1677-E1682.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.