Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης (MD, ORL, DDS, PhD), Αικατερίνη Γκέλη (MD, Radiologist)
Τα τελευταία χρόνια, έχουν ανακαλυφθεί και μελετηθεί τα ενεργά συστατικά που έχουν εντοπιστεί στους σπόρους, τις φλούδες και τους βοστρύχους των σταφυλιών και ιδιαίτερα των κόκκινων σταφυλιών.
Έχει αποδειχτεί ότι αυτά τα συστατικά του σταφυλιού έχουν και βιολογικές ιδιότητες. Ερευνώντας την αποξηραμένη σκόνη των στεμφύλων του σταφυλιού βρέθηκε ότι τα χημικά συστατικά τους έχουν, αντιοξειδωτικές, αντιβακτηριακές, αντικαρκινικές, αντιφλεγμονωδεις, αντιδιαβητικές, ηπαστοπροστατευτικές, καρδιοπροστατευτικές, νευροπροστατευτικές και δερματοπροστατευτικές ιδιότητες [1].
Τα σταφύλια είναι πλούσια σε πρωτογενείς και δευτερογενείς μεταβολίτες. Μεταξύ των δευτερογενών μεταβολιτών, οι πολυφαινολικές ενώσεις είναι οι πιο άφθονες στα κόκκινα σταφύλια.
Εκτός από τις σημαντικές επιπτώσεις τους στην ποιότητα των σταφυλιών και του κρασιού, οι πολυφαινολικές ενώσεις έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία.
Λόγω της αντιοξειδωτικής τους δράσης, οι πολυφαινόλες και τα φαινολικά οξέα μπορούν να δράσουν ως αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινογόνοι παράγοντες και μπορούν να ρυθμίσουν το ανοσοποιητικό σύστημα [7].
Στα κόκκινα σταφύλια, οι πολυφαινόλες και τα φαινολικά οξέα μπορούν να εντοπιστούν στο περικάρπιο και τους σπόρους, αλλά η κατανομή τους διαφέρει σημαντικά μεταξύ αυτών των ιστών [7].
Αν και ορισμένες κατηγορίες πολυφαινολών και φαινολικών οξέων βρίσκονται υπό αυστηρό γενετικό έλεγχο, το τελικό περιεχόμενο επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως το κλίμα, το έδαφος, ο αμπελώνας και η διαχείριση του αμπελώνα [2, 7].
Η ρεσβερατρόλη, που είναι ένα πολυφαινολικό συστατικό του κόκκινου σταφυλιού, είναι γνωστή για τις αντι-αθηρωματογόνες ιδιότητές της και γιαυτό θεωρείται επωφελής για τον περιορισμό της συχνότητας των καρδιαγγειακών νόσων.
Παρά τούτο, ο μηχανισμός δράσης της ρεσβερατρόλης, μέσω του οποίου ασκείται το αντιαθηρωματικό αποτέλεσμα ξεκαθαρίστηκε μόλις το 2009. Ο Berrougui H et al (2009) ερεύνησαν τη σχέση μεταξύ των αντιοξειδωτικών αποτελεσμάτων της ρεσβερατρόλης του κόκκινου σταφυλιού και την ικανότητητά της να προάγει την εκροή της χοληστερόλης [2] [Σημείωση: Εκροή χοληστερόλης (cholesterol efflux) είναι η κατευθυνόμενη κίνηση της χοληστερόλης (cholest-5-en-3-beta-ol) έξω από ένα κύτταρο ή οργανίδιο].
Οι ίδιοι ερευνητές μέτρησαν το σχηματισμό των συνεζευγμένων διενίων (conjugated dienes) και το ρυθμό υπεροξείδωσης των λιπιδίων, όπου παρατήρησαν ότι, η ρεσβερατρόλη ανέστειλε την προκαλούμενη οξείδωση από το χαλκό και την ακτινοβολία της LDL και HDL, όπως αυτή παρατηρήθηκε με τον περιορισμό του ρυθμού οξείδωσης και την αύξηση της φάσης καθυστέρησης [lag phase)][2] [lag phase: Η κατάσταση εμφανούς αδράνειας, που προηγείται μιας αντίδρασης, που ονομάζεται επίσης λανθάνουσα φάση].
Εκτός από το αποτέλεσμα της ρεσβερατρόλης στην ομοιοστασία της χοληστερόλης, η ρεσβερατρόλη επίσης ενίσχυσε την εκροή της χοληστερόλης που γίνεται με τη μεσολάβηση της απολιποπρωτεϊνης Α-1 [apoA-1-mediated cholesterol], αυξορρυθμίζοντας τους υποδοχείς ABCA-1 [ATP binding cassette transporter A1] και περιόρισε την εισροή ή πρόσληψη από τα μακροφάγα J774 .
Η επώαση των μακροφάγων (J774, THP-1 και MPM) με ιόντα Fe/ασκορβικού εξασθένησαν την εκροή χοληστερόλης που γίνεται με τη μεσολάβηση apoA-1 και HDL(3), ενώ η ρεσβερατρόλη αποκατέστησε σημαντικά αυτή την εξασθένηση με τρόπο δοσοεξαρτώμενο. [2].
Η Iryna Voloshyna και οι συν (2013) απέδειξαν ότι η ρεσβερατρόλη μειώνει τη συσσώρευση λιπιδίων σε καλλιεργημένα ανθρώπινα μακροφάγα μέσω επιδράσεων στη μεταφορά της χοληστερόλης [3].
Έχει αποδειχτεί σε πειραματόζωα ότι τα επίπεδα του ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα των αγγείων (VEGF) και της C-αντιδρώσης πρωτεΐνης (CRP) στον ορό είναι πρώιμοι δείκτες αθηρωματοσκλήρυνσης.
Οι αντιοξειδωτικές εδώδιμες φυτικές ίνες των σταφυλιών παρουσίασαν σημαντικά μειωτικά αποτελέσματα στο προφίλ των λιπιδίων και την αρτηριακή πίεση υπερχοληστεριναιμικών ατόμων.
Οι επιδράσεις φαίνεται να είναι υψηλότερες από αυτές που προκαλούνται από άλλες εδώδιμες ίνες, όπως φυτικές ίνες βρώμης ή ψυλλίου, πιθανώς λόγω της συνδυασμένης επίδρασης εδώδιμων ινών του σταφυλιού και των και αντιοξειδωτικών [5].
Η ρεσβερατρόλη λοιπόν του κόκκινου σταφυλιού, των στεμφύλων του και του κόκκινου κρασιού φαίνεται ότι είναι το φυσικό αντιοξειδωτικό που ενισχύει την εκροή της χοληστερόλης.
Αυτές της οι ιδιότητες καθιστούν τη ρεσβερατρόλη ένα δυνητικά φυσικό αντιοξειδωτικό που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη και θεραπεία των νόσων του καρδιοκυκλοφορικού και την προαγωγή της καρδιοπροστασίας από τη νόσο των στεφανιαίων [6].
Ο υγιεινότερος τρόπος πρόσληψης ρεσβερατρόλης και των λοιπών αντιοξειδωτικών του κόκκινου σταφυλιού μπορεί να επιτευχθεί με τη λήψη των καψουλών Vinogkelin.
Οι κάψουλες του Vinogkelin περιέχουν σκόνη αποξηραμένων σπόρων, φλουδών και βοστρύχων του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού Νεμέας, από τον βιολογικό αμπελώνα «Γκέλικος».
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.Nassiri-Asl M, Hosseinzadeh H.Review of the Pharmacological Effects of Vitis vinifera (Grape) and its Bioactive Constituents: An Update. Phytother Res. 2016 Sep;30(9):1392-403.
2. Berrougui H, Grenier G, Loued S, Drouin G, Khalil A. A new insight into resveratrol as an atheroprotective compound: Inhibition of lipid peroxidation and enhancement of cholesterol efflux. Atherosclerosis. 2009 May 22.
3. Voloshyna I, Hai O, Littlefield MJ, Carsons S, Reiss AB.Resveratrol mediates anti-atherogenic effects on cholesterol flux in human macrophages and endothelium via PPARγ and adenosine. Eur J Pharmacol. 2013 Jan 5;698(1-3):299-309.
4. Leticia Figueira , Julio César González. Effect of resveratrol on seric vascular endothelial growth factor concentrations during atherosclerosis Clin Investig Arterioscler. Sep-Oct 2018;30(5):209-216.
5.Jara Pérez Jiménez1, Jose Serrano, Maria Tabernero, Sara Arranz, M Elena Díaz-Rubio, Luis García-Diz, Isabel Goñi, Fulgencio Saura-Calixto. Effects of grape antioxidant dietary fiber in cardiovascular disease risk factors. Nutrition. Jul-Aug 2008;24(7-8):646-53.
6. Penumathsa SV, Maulik N. Resveratrol: a promising agent in promoting cardioprotection against coronary heart disease. Can J Physiol Pharmacol. 2009 Apr;87(4):275-86.
7.Iva Šikuten , Petra Štambuk, Željko Andabaka , Ivana Tomaz , Zvjezdana Marković , Domagoj Stupić, Edi Maletić, Jasminka Karoglan Kontić, Darko Preiner. Grapevine as a Rich Source of Polyphenolic Compounds. Molecules. 2020 Nov 28;25(23):5604.
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.