Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης MD, ORL, DDS, PhD, Αικατερίνη Γκέλη MD, Radiolgist
Το τσάι είναι το πιο διαδεδομένο καταναλωτικό ρόφημα στον κόσμο μετά το νερό. Το τσάι είναι γνωστό ότι είναι μια πλούσια πηγή φλαβονοειδών αντιοξειδωτικών. Ωστόσο, το τσάι και ιδίως το πράσινο, περιέχει επίσης ένα μοναδικό, μη πρωτεϊνογόνο αμινοξύ, την L-θεανίνη που μπορεί να ρυθμίσει πτυχές της λειτουργίας του εγκεφάλου στον άνθρωπο.
Στοιχεία από μελέτες ανθρώπινου ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG) δείχνουν ότι η L-θεανίνη έχει άμεση επίδραση στον εγκέφαλο[1], διότι εμποδίζει τη σύνδεση του L-γλουταμινικού οξέος με τους υποδοχείς γλουταμινικού στον εγκέφαλο. Έχει αποδειχτεί σε πειραματόζωα ότι η L-θεανίνη, όταν λαμβάνεται από το στόμα μπορεί να προκαλέσει αποτελέσματα κατά του στρες μέσω της αναστολής της διέγερσης των νευρώνων του φλοιού του εγκεφάλου[2].
Πρόσφατες κλινικές μελέτες αναφέρουν πολλά υποσχόμενα επικουρικά αποτελέσματα της L -θεανίνης για τις αρνητικές επιπτώσεις του άγχους και του ψυχολογικού στρες στην υγεία[3].
Η L-θεανίνη όχι μόνο μειώνει το άγχος, αλλά και μειώνει και την αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε ενήλικες με υψηλή αντίδραση στο στρες[4].
Μελέτες σε πειραματόζωα, αλλά και σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι η L-θεανίνη προκαλεί διάφορες φυσιολογικές επιδράσεις, όπως η πρόκληση πνευματικής χαλάρωσης, η βελτίωση της συγκέντρωσης, η αύξηση της ικανότητας μάθησης και η βελτίωση της αγχώδους και αντικαταθλιπτικής συμπεριφοράς[5].
Κλινικές μελέτες σε ανθρώπους έδειξαν ότι η L- θεανίνη ανακουφίζει τις διαταραχές του στρες, βελτιώνει την ψυχική διάθεση και διατηρεί τον φυσιολογικό ύπνο. Με μια διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη αποδείχτηκε ότι η L-θεανίνη μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της προσοχής, ενισχύοντας έτσι τη μνήμη εργασίας και τις εκτελεστικές λειτουργίες[6].
Η στέρηση ύπνου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο διαφόρων ασθενειών και οδηγεί σε κακή ποιότητα ζωής και αρνητικές κοινωνικοοικονομικές συνέπειες. Τα υπνωτικά και τα ηρεμιστικά φάρμακα μπορεί συχνά να προκαλέσουν εξάρτηση και άλλες παρενέργειες. Η L-Θεανίνη μπορεί να ευοδώσει την έλευση ύπνου αυξάνοντας σημαντικά τη δραστηριότητα στη ζώνη συχνοτήτων άλφα του εγκεφάλου, γεγονός που οδηγεί σε χαλάρωση του εγκεφάλου χωρίς να προκαλεί υπνηλία και καταλύοντας το άγχος. Απαιτείται αγχόλυση για την έναρξη ύπνου υψηλής ποιότητας.
Η χορήγηση 150 mg L-θεανίνης σαράντα λεπτά προ του ύπνου μπορεί να υποστηρίξει τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, όχι με καταστολή, αλλά μέσω αγχολύσεως. Επειδή η L-θεανίνη δεν προκαλεί ημερήσια υπνηλία, μπορεί να είναι χρήσιμη οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας. Το επίπεδο μη παρατηρήσιμης ανεπιθύμητης ενέργειας για την από του στόματος χορήγηση L-θεανίνης προσδιορίστηκε ότι είναι πάνω από 2000 mg/kg σωματικού βάρους/ημέρα[7].
Συνεπώς αν δεν φανεί αποτελεσματική δόση των 150mg L-θεανίνης (Calmagkel) στην αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του ύπνου μπορεί να πάρει κανείς μία κάψουλα πρωί μεσημέρι και βράδυ ή επί παρατεταμένης αϋπνίας και δυσχέρειας έλευσης του ύπνου μπορεί να ληφθούν δύο κάψουλες Calmagkel (300mg L-Θεανίνης) σαράντα λεπτά προ του ύπνου.
Το μαγνήσιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο που εμπλέκεται σε πολλές λειτουργίες εντός του κεντρικού νευρικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της μετάδοσης και της ενδοκυτταρικής μεταγωγής σήματος. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει τη χρησιμότητά του μαγνησίου σε νευρολογικές και ψυχιατρικές παθήσεις. Επιπλέον, φαίνεται ότι τα επίπεδα μαγνησίου μειώνονται κατά την πορεία αρκετών ψυχικών διαταραχών, ιδιαίτερα της κατάθλιψης[8].
Το 2022 ο Dasdelen MF και οι συνεργάτες μελέτησαν αν η συνδυασμένη χορήγηση της L-θεανίνης και του μαγνησίου μπορούσε να εξουδετερώσει τις προκαλούμενες από την καφεΐνη μειώσεις της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και της μελατονίνης σε πειραματόζωα. Tο Mαγνήσιο είναι ένας φυσικός ανταγωνιστής του N-μεθυλ-D-ασπαρτικού( NMDA) και αγωνιστής του γ-αμινοβουτυρικού (GABA) και έχει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση του ύπνου. Βρέθηκε ότι ο συνδυασμός L-θεανίνης και μαγνησίου ήταν επίσης νευροπροστατευτικός, προστατεύοντας τα νευρικά κύτταρα από βλάβη και θάνατο. Η αντιοξειδωτική δράση του συνδυασμού L-θεανίνης και μαγνησίου μπορεί ακόμη και να βοηθήσει στην πρόληψη της οξείας νευροεκφυλιστικής νόσου. Ο συνδυασμός L-θεανίνης και μαγνησίου επιτρέπει στο άτομο να κοιμάται, ενώ προσφέρει νευροπροστατευτικά οφέλη[9].
Η ταυτόχρονη χορήγηση μιας κάψουλας L-θεανίνης των 150mg (Calmagkel) μιας κάψουλας Ταυρικού μαγνησίου + Κιτρικού μαγνησίου (Magnigkel) σαράντα λεπτά προ του ύπνου μπορεί να συμβάλει στην έλευση ενός ποιοτικού ύπνου.
To 2019 o Shinsuke Hidese και οι συνεργάτες έκαναν μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη κλινική μελέτη σε υγιείς ενήλικες, όπου ερεύνησαν τις επιδράσεις της χορήγησης L-θεανίνης σε συμπτώματα που σχετίζονταν με το άγχος και στις γνωστικές λειτουργίες. Οι συμμετέχοντες ήταν 30 άτομα (εννέα άνδρες και 21 γυναίκες, ηλικία: 48,3 ± 11,9 ετών) που δεν είχαν καμία σοβαρή ψυχιατρική ασθένεια. Τα δισκία L-θεανίνης (200 mg/ημέρα) ή εικονικού φαρμάκου χορηγήθηκαν τυχαία και τυφλά, συνεχώς για τέσσερις εβδομάδες. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι:
Οι βαθμολογίες των συμπτωμάτων που σχετίζονταν με το στρες (δηλ. κατάθλιψη, χαρακτηριστικά άγχους και ύπνος) μειώθηκαν και οι βαθμολογίες της γνωστικής λειτουργίας (δηλαδή, λεκτική ευχέρεια και εκτελεστική λειτουργία) βελτιώθηκαν μετά από τέσσερις εβδομάδες χορήγησης L-θεανίνης.
Η μείωση στα προβλήματα ποιότητας ύπνου (διαταραχές στον λανθάνοντα ύπνο, διαταραχές ύπνου και χρήση φαρμάκων ύπνου) ήταν μεγαλύτερη στα άτομα που τους χορηγήθηκε L-θεανίνη, συγκριτικά με τα αποτελέσματα των ατόμων που τους χορηγήθηκε εικονικό φάρμακο. Επίσης η ευχέρεια του λόγου, ειδικά η ευφράδεια των γραμμάτων, βελτιώθηκε στην ομάδα των ατόμων που έλαβαν L-θεανίνη, ιδιαίτερα στα άτομα που είχαν δείξει σχετικά χαμηλή απόδοση κατά την προ-θεραπεία. Επιπλέον, η χορήγηση L-θεανίνης ήταν ασφαλής και καλά ανεκτή. Επομένως, η L-θεανίνη μπορεί να είναι ένα κατάλληλο θρεπτικό συστατικό για τη βελτίωση των ψυχικών συνθηκών σε έναν υγιή πληθυσμό[10].
Τα ευρήματά αυτά υποδηλώνουν ότι η L-θεανίνη έχει τη δυνατότητα να προάγει την ψυχική υγεία στον γενικό πληθυσμό με παθήσεις ή διαταραχές που σχετίζονται με το άγχος, τις γνωστικές βλάβες[10] και τις διαταραχές του ύπνου.
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.Lekh Raj Juneja, Djong-Chi Chu, Tsutomu Okubo, Yukiko Nagato, Hidehiko Yokogoshi. ‡L-theanine—a unique amino acid of green tea and its relaxation effect in humans. Trends in Food Science & Technology, Volume 10, Issues 6–7, June 1999, Pages 199-204
2.Kimura K, Ozeki M, Juneja LR, Ohira H.L-Theanine reduces psychological and physiological stress responses. Biol Psychol. 2007 Jan;74(1):39-45.
3.Lopes Sakamoto F, Metzker Pereira Ribeiro R, Amador Bueno A, Oliveira Santos H. Psychotropic effects of L-theanine and its clinical properties: From the management of anxiety and stress to a potential use in schizophrenia. Pharmacol Res. 2019 Sep;147:104395.
4.Yoto A, Motoki M, Murao S, Yokogoshi H. Effects of L-theanine or caffeine intake on changes in blood pressure under physical and psychological stresses. J Physiol Anthropol. 2012 Oct 29;31(1):28.
5.Shen M, Yang Y, Wu Y, Zhang B, Wu H, Wang L, Tang H, Chen J.L-theanine ameliorate depressive-like behavior in a chronic unpredictable mild stress rat model via modulating the monoamine levels in limbic-cortical-striatal-pallidal-thalamic-circuit related brain regions. Phytother Res. 2019 Feb;33(2):412-421.
6.Yoshitake Baba , Shun Inagaki, Sae Nakagawa, Toshiyuki Kaneko, Makoto Kobayashi , Takanobu Takihara. Effects of l-Theanine on Cognitive Function in Middle-Aged and Older Subjects: A Randomized Placebo-Controlled Study. J Med Food. 2021 Apr;24(4):333-341.
7.Theertham P Rao, Motoko Ozeki , Lekh R Juneja.In Search of a Safe Natural Sleep Aid. J Am Coll Nutr. 2015;34(5):436-47.
8.Botturi A, Ciappolino V, Delvecchio G, Boscutti A, Viscardi B, Brambilla P. The Role and the Effect of Magnesium in Mental Disorders: A Systematic Review. Nutrients. 2020 Jun 3;12(6):1661.
9.Muhammed Furkan Dasdelen, Sezgin Er, Berkan Kaplan, Suleyman Celik, Mustafa Caglar Beker, Cemal Orhan, Mehmet Tuzcu , Nurhan Sahin, Havakhanum Mamedova, Sarah Sylla, James Komorowski, Sara Perez Ojalvo, Kazim Sahin, Ertugrul Kilic. A Novel Theanine Complex, Mg-L-Theanine Improves Sleep Quality via Regulating Brain Electrochemical Activity. Front Nutr. 2022 Apr 5:9:874254.
10.Shinsuke Hidese, Shintaro Ogawa , Miho Ota , Ikki Ishida, Zenta Yasukawa , Makoto Ozeki, Hiroshi Kunugi .Effects of L-Theanine Administration on Stress-Related Symptoms and Cognitive Functions in Healthy Adults: A Randomized Controlled Trial. Nutrients. 2019 Oct 3;11(10):2362.
Δρ Δ. Ν. Γκέλης
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης (MD, ORL, DDS, PhD)
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Ερευνητής και Συγγραφέας
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.