Η ανάπτυξη του ορθοκολικού καρκίνου γίνεται με αλληλοδιαδοχικές διαδικασίες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η γήρανση του οργανισμού, ο ανεξέλεγκτος επιθηλιακός πολλαπλασιασμό του βλεννογόνου του εντέρου και την ελαττωμένη απόπτωση [1].
Πολλαπλοί παράγοντες ευθύνονται για την αιτιολογία του ορθοκολικού καρκίνου. Ο ορθοκολικός βλεννογόνος επηρεάζεται άμεσα από τις ουσίες των τροφών, οι οποίες φθάνοντας στον εντερικό αυλό επηρεάζουν τα κύτταρα του εντερικού βλεννογόνου.προχωρημένης ηλικίας.
Οι πλείστοι καρκίνοι συμβαίνουν συχνότερα στους άνδρες. Το ποσοστό των ανδρών που φθάνει σε προχωρημένο γήρας συνεχώς αυξάνει, πράγμα που συνεπάγεται τη μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης ορθοκολικού καρκίνου.
Το σύστημα της βιταμίνης D φαίνεται ότι παρεμβαίνει σε διάφορες μοριακές οδούς πρόληψης της νόσου.
Υποβιταμίνωση D και ορθοκολικός καρκίνος
Η ανεπάρκεια της 25-υδροξυβιταμίνης D3 [επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνηςD3 κάτω από τα 30ng/ml], η οποία είναι ο κύριος μεταβολίτης της βιταμίνης D3 στον ορό και είναι ο πρόδρομος της 1,25 διυδροξυβιταμίνης D3 ή [1,25-(OH)2D3] έχει συνδεθεί επίμονα επιδημιολογικά με αύξηση της συχνότητας των όγκων του παχέος εντέρου.
Αυτό οφείλεται πιθανότατα στο ότι τα κύτταρα του βλεννογόνου του παχέος εντέρου είναι ο μεγαλύτερος καθοριστικός παράγοντας σύνθεσης της 1,25- διυδροξυβιταμίνηD3.
Ο ενεργός μεταβολίτης της βιταμίνης D3, δηλαδή η 1,25- διυδροξυβιταμίνηD3, διαθέτει αντιμιτωτική, προδιαφοροποιητική και προαποπτωτική ικανότητα, in vivo και in vitro.
Η σύνδεση της 1,25-διυδροξυβιταμίνης D3 στους υποδοχείς της, στον εντερικό βλεννογόνο, ρυθμίζει τον πολλαπλασιασμό των κυτττάρων του κολονικού βλεννογόνου, τη διαφοροποίηση και την απόπτωση μέσω του εντερικού αυτοκρινικού/παρακρινικού συστήματος της βιταμίνης D3 [2].
Κατά τη διάρκεια της έναρξης της κακοήθειας ενισχύεται η σύνθεση της βιταμίνης D3 για να αντιμετωπιστεί ο υπερπολλαπλασιασμός των κυττάρων, ενώ στους όγκους υψηλού μεταβολισμού ξεπερνιέται αυτή η υπερσύνθεση[2].
Έχει υποτεθεί ότι, η σηματοδότηση που γίνεται μέσω του υποδοχέα της βιταμίνης D3 [VDR-mediated signalling] ανταγωνίζεται τις προφλεγμονώδεις και πολλαπλασιαστικές ενδοκυττάριες οδούς του ενεργοποιημένου υποδοχέα της TNF-α και IL-6 και έτσι μπορεί να προληφθεί η ανάπτυξη της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου και της κολίτιδας που σχετίζεται με τον ορθοκολικό καρκίνο.
Αντιστρόφως οποιαδήποτε κατάσταση που βλάπτει την αποτελεσματικότητα του συστήματος σηματοδότησης της 1,25-(OH)2D3/VDR στο επίπεδο του εντερικού βλεννογόνου, π.χ. η ανεπάρκεια της βιταμίνης D3, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης φλεγμονώδους νόσου του εντέρου και ορθοκολικό καρκίνο.
Το κολονικό σύστημα της βιταμίνης D3 ρυθμίζεται από αρκετούς γνωστούς φυσικούς παράγοντες. Ένας από τους πιο σημαντικούς είναι το διατροφικό ασβέστιο, του οποίου, αν η πρόσληψη είναι χαμηλή, προκαλείται αυξημένος καταβολισμός της κολονικής 1,25- διυδροξυβιταμίνης D3 [2].
Ουσίες με οιστρογονική δράση μπορούν να αυξήσουν την έκφραση και τη δραστηριότητα της συνθέτουσας 25-υδροξυβιταμίνη D- 1άλφα-υδροξυλάσης.
Λόγω της ενισχυμένης σύνθεσης του ενεργού μεταβολίτη της 1,25-(OH)2D3, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προστασία κατά του ορθοκολικού όγκου στις γυναίκες.
Κατά την εξέλιξη του όγκου η έκφραση της 25-υδροξυβιταμίνη D-1άλφα-υδροξυλάσης και της 25-υδροξυβιταμίνης D-24-υδροξυλάσης που προκαλεί καταβολισμό φαίνετα να είναι κάτω από επιγενετικό έλεγχο, όπως επιδείχτηκε με μελέτες που χρησιμοποίησαν φυτοοιστρογόνα και φολικό.
Είναι κοινά αποδεκτό ότι η παθογένεση σποραδικού ορθοκολικού καρκίνου είναι πολυπαραγοντική και αυτά είναι μόλις λίγα παραδείγματα της ρυθμιστικής ικανότητας των φυσικών ουσιών (της διατροφής) βελτίωσης του κολονικού συστήματος της βιταμίνης D.
Παρά τούτο, η προστασία από τη βιταμίνη D θα μπορούσε να έχει κεντρική σημασία, με τις διατροφικές ουσίες να αυξάνουν την αποτελεσματικότητα του συστήματος της βιταμίνης D με τρόπο στοχευτικό. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στην πρόληψη του υπερπολλαπλασιασμού ή την καθυστέρηση της εξέλιξης και της κλινικής εκδήλωσης των πρωτοπαθών όγκων του παχέος εντέρου [2].
Για όλους τους παραπάνω λόγους δεν είναι μόνον απαραίτητη η επάρκεια της 25 υδροξυβιταμίνης D3 , αλλά και η βέλτιστη έκφραση του 1α-υδροξυλίωτικού ενζύμου CYP27B1. Η υδροξυλάση CYP24A1 υπερεκφράζεται κατά την εξέλιξη του κολονικού καρκίνου και αυτό είναι ενδεικτικό ότι τα κολονικά κύτταρα απελευθερώνονται από τον έλεγχο της φυσιολογικής ανάπτυξης από την στεροειδή ορμόνη [3].
Εξασφαλίζοντας επαρκή επίπεδα καλσιτριόλης, μέσω ανακοπής του καταβολισμού της 1α-υδροξυλίωσης διά του ασβεστίου, των φυτο-οιστρογόνων και του φυλλικού οξέος θα μπορούσε να είναι μια έγκυρη προσέγγιση ελέγχου, τουλάχιστον μερικώς της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου και της καρκινογένεσης του ορθοκολικού καρκίνου.
H βιταμίνη D3 προστατεύει από τον ορθοκολικό καρκίνο με αδιευκρίνιστους, προς το παρόν, μηχανισμούς [4].
Οι επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι, όταν τα επίπεδα της 25 υδροξυβιταμίνης D3 ξεπερνούν τα 30 ng/mL αυτό θα ήταν μια χρήσιμη στρατηγική πρόληψης του ορθοκολικού καρκίνου [5].
Πειραματικές και επιδημιολογικές μελέτες προτείνουν προστατευτικό ρόλο για τη βιταμίνη D στην καρκινογένεση του παχέος εντέρου. H Marjorie L McCullough και οι συνεργάτες (2019) συγκέντρωσαν δεδομένα σε επίπεδο συμμετεχόντων από 17 κοόρτες (μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες), που περιελάμβαναν 5706 συμμετέχοντες με καρκίνο του παχέος εντέρου και 7107 συμμετέχοντες ελέγχου με ένα ευρύ φάσμα συγκεντρώσεων 25 (OH) D στην κυκλοφορία του αίματος.
Η έρευνα αυτή αποκάλυψε ότι, η υψηλότερη κυκλοφορία 25 (OH) D3 συσχετίστηκε με στατιστικά σημαντικό, σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου στις γυναίκες και μη στατιστικά σημαντικό χαμηλότερο κίνδυνο στους άνδρες. Οι βέλτιστες συγκεντρώσεις 25 (OH) D3 για μείωση του κινδύνου καρκίνου του παχέος εντέρου βράθηκε ότι ήταν τα 75-100 nmol / L ή 30ng/ml-40ng/ml. Οι τιμές αυτές εμφανίζονται υψηλότερες από τις τρέχουσες συστάσεις του Αμερικανικού Ινστιτούτου Ιατρικής (IOM, που αφορούν μόνο την οστεοπροστασία της βιταμίνης D3 [6].
Συνιστάται η μέτρηση των επιπέδων της 25-υδροξυβιταμίνης D3 στην αρχή του φθινοπώρου και στο τέλος της άνοιξης. Αν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 είναι ελλιπή [0-20ng/ml] ή ανεπαρκή [21-30ng/ml] συνιστάται η χορήγηση στους ενηλίκους 4000 IU (Διεθνών Μονάδων) φυσικής και όχι συνθετικής βιταμίνης D3, που φέρεται μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο [D3 Gkelin drops].
Κάθε σταγόνα D3 Gkelin drops περιέχει 1000 ΙU [Διεθνείς Μονάδες] φυσικής βιταμίνης D3. Το βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο του εξασφαλίζει την απορρόφηση της φυσικής βιταμίνης D3, αφού ως γνωστόν η βιταμίνη D3 ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες.
Βιβλιογραφία
1. Leiszter K, Galamb O, Sipos F, Krenács T, Veres G, Wichmann B, Kalmár A, Patai AV, Tóth K, Valcz G, Molnár B, Tulassay Z. Sporadic Colorectal Cancer Development Shows Rejuvenescence Regarding Epithelial Proliferation and Apoptosis. LoS One. 2013 Oct 3;8(10):e74140.
2.Cross.HS,.Nittke.T,.Peterlik.M..Modulation.of.vitamin.D.synthesis. and.catabolism.in.colorectal.mucosa:.a.new.target.for.cancer. prevention..Anticancer.Res..2009.Sep;.29(9):3705-12.
3. Cross HS, Nittke T, Kallay E. Colonic vitamin D metabolism: implications for the pathogenesis of inflammatory bowel disease and colorectal cancer. Mol Cell Endocrinol. 2011 Dec 5;347(1-2):70-9. doi: 10.1016/j.mce.2011.07.022. Epub 2011 Jul 27.
4. Padi SK, Zhang Q, Rustum YM, Morrison C, Guo B.MicroRNA-627 mediates the epigenetic mechanisms of vitamin D to suppress proliferation of human colorectalcancer cells and growth of xenograft tumors in mice. Gastroenterology. 2013 Aug;145(2):437-46. doi: 10.1053/j.gastro.2013.04.012. Epub 2013 Apr 22.
5. Stubbins RE, Hakeem A, Núñez NP. Using components of the vitamin D pathway to prevent and treat colon cancer. Nutr Rev. 2012 Dec;70(12):721-9. doi: 10.1111/j.1753-4887.2012.00522.x. Epub 2012 Oct 12.
6. McCullough ML, et al. Circulating Vitamin D and Colorectal Cancer Risk: An International Pooling Project of 17 Cohorts. J Natl Cancer Inst. 2019 Feb 1;111(2):158-169.
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.