Η ευεργετική δράση του λεμονιού στην υγεία©

Τα λεμόνια είναι πλούσια σε κιτρικό οξύ, βιταμίνη C και πολυφαινόλες, οι οποίες προσφέρουν διάφορα οφέλη για την υγεία, όπως η ανακούφιση της κόπωσης[1] και η μείωση των λιπιδίων[2, 3]. Η εριοκιτρίνη είναι η κύρια πολυφαινόλη του λεμονιού (LPP). Είναι ένα κίτρινο και υδατοδιαλυτό αντιοξειδωτικό[2, 4]που αφθονεί στο χυμό και τη φλούδα του λεμονιού.  Έχουν εντοπιστεί στο αιθέριο έλαιο του λεμονιού εικοσιένα συστατικά, εκ των οποίων τα δύο κύρια είναι το λιμονένιο (39.74%) και το β-πινένιο (25.44%)[1]

Λεμόνια και μακροζωία

Σύμφωνα με έρευνα που προέρχεται από την Ιαπωνία, οι πολυφαινόλες του λεμονιού και των εσπεριδοειδών μπορούν να υποστηρίξουν την υγιή γήρανση του ανθρώπινου οργανισμού, τη μακροζωία και ένα πιο ποικιλόμορφο μικροβίωμα του εντέρου. Σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Scientific Reports , τα γηρασμένα κύτταρα σε ποντίκια εκτέθηκαν σε πολυφαινόλες λεμονιού και νερό ή απλώς νερό. Τα γηρασμένα κύτταρα είναι που προκαλούν βλάβη σε άλλα κύτταρα με τα οποία έρχονται σε επαφή μέσω οξειδωτικής βλάβης. Τα υγιή κύτταρα που αρχίζουν να γερνούν είναι προγραμματίσμένα να πεθαίνουν και να απορρίπτονται ως απόβλητα, αλλά τα γηρασμένα κύτταρα δεν πεθαίνουν πλήρως και παραμένουν ως κατεστραμμένα κύτταρα που προκαλούν περαιτέρω βλάβη.

Σε αυτή τη μελέτη, τα ποντίκια που έλαβαν πολυφαινόλες λεμονιού είδαν σημαντική παράταση της διάρκειας ζωής και βελτιωμένη γνωστική λειτουργία και κίνηση, μαζί με ένα πιο υγιές και πιο ποικίλο μικροβίωμα του εντέρου [2].

Το λεμόνι είναι πολύτιμο φρούτο

Μελετώντας την ιστορία των λεμονιών μαθαίνουμε ότι: σύμφωνα με στοιχεία DNA, οι πρώτες λεμονιές εμφανίστηκαν πριν από περίπου οκτώ εκατομμύρια χρόνια στους νοτιοανατολικούς πρόποδες των Ιμαλαΐων. 

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό  Nature , όλα τα εσπεριδοειδή, συμπεριλαμβανομένου  του αμαλάκι  (φρούτο amla), του μοσχολέμονου, του πορτοκαλιού, του γκρέιπφρουτ, του μανταρινιού και άλλων, προέρχονται γενετικά από αυτές τις αυθεντικές λεμονιές της Ινδίας[3].

Τα λεμόνια είναι από τα πρώτα φρούτα στον κόσμο με υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, τα οποία σπάνια καταναλώνονται σε αρκετές ποσότητες για να υποστηρίξουν τα βέλτιστα επίπεδα βιταμίνης C του ανθρώπινου οργανισμού. Παγκοσμίως, οι ελλείψεις σε βιταμίνη C κυμαίνονται από 7% έως 73%, υποδηλώνοντας ότι η λήψη αρκετής βιταμίνης C είναι δύσκολη. Ένας τρόπος για να ληφθεί η ημερήσια δόση βιταμίνης C είναι το να πίνει κανείς, ξεκινώντας την ημέρα του, ένα ποτήρι ζεστό νερό με λεμόνι [4]

Σύσταση: Αναμείξτε ένα ποτήρι ζεστό νερό (200-220ml) με χυμό από το ένα τέταρτο βιολογικού λεμονιού—προσθέστε και ξέσματα από τη φλούδα και ξεκινήστε τη μέρα σας. Για να αποτρέψετε το κιτρικό οξύ να επηρεάσει την αδαμαντίνη των δοντιών σας, ξεπλύνετε το στόμα σας μετά τη λήψη του χυμού. Βέβαια αυτό δεν συνιστάται στα άτομα με έλκος του στομάχου ή γαστρίτιδα ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή στα άτομα που δεν ανέχονται τη λήψη όξινων τροφίμων και ποτών με κενό στομάχι. Ένα λεμόνι 58 γραμμαρίων (g) μπορεί να προσφέρει 30 mg βιταμίνης C [5].

Τα οφέλη από την πρόσληψη βιταμίνης C του λεμονιού

Η υδατοδιαλυτή βιταμίνη C είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισμό από το επιβαρυντικό και καταστροφικό οξειδωτικό στρες ή την υπεροξείδωση των λιπιδίων (λίπος), που μειώνει τα επίπεδα βιταμίνης Ε. Η βιταμίνη C έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στην εξοικονόμηση ή την ανασύσταση της βιταμίνης Ε, προστατεύοντας έτσι τις λιπιδικές μεμβράνες[6], αν και πιστεύεται ευρέως ότι ο βασικός ρόλος της βιταμίνης Ε είναι η λειτουργία της ως αντιοξειδωτικός παράγοντας [7].

Η βιταμίνη C είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη, αντιοξειδωτική και βασικός συμπαράγοντας για τη βιοσύνθεση κολλαγόνου, τον μεταβολισμό της καρνιτίνης και των κατεχολαμινών και την απορρόφηση του σιδήρου από τη διατροφή.

 Οι άνθρωποι δεν είναι σε θέση να συνθέσουν τη βιταμίνη C, επομένως αυτή λαμβάνεται αυστηρά μέσω της διατροφικής πρόσληψης φρούτων και λαχανικών. Τα εσπεριδοειδή, τα μούρα, οι ντομάτες, οι πατάτες και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι εξαιρετικές πηγές βιταμίνης C. Αν και η περισσότερη βιταμίνη C απορροφάται πλήρως στο λεπτό έντερο, το ποσοστό της απορροφούμενης βιταμίνης C μειώνεται καθώς αυξάνονται οι ενδοαυλικές συγκεντρώσεις της[8].Ωστόσο, οι βιταμίνες Ε και C χρειάζονται για τη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος [9].

Τα λεμόνια ως αντιόξινα

Τα λεμόνια είναι εξαιρετικά όξινα, με pH μεταξύ δύο και τρία, οπότε γιατί μερικοί άνθρωποι ορκίζονται στην αντιόξινη δράση τους; Το κιτρικό οξύ που περιέχουν τα λεμόνια αυξάνει την οξύτητα του στομάχου, αλλά επίσης αυξάνει την παραγωγή βλέννας και τα άλλα γαστρικά υγρά, που εξισορροπούν την παραγωγή ενέργειας και την οξύτητα. Το κιτρικό οξύ διεγείρει επίσης την παραγωγή ηπατικής χολής, η οποία στέλνει μήνυμα στο στομάχι να αδειάσει το όξινο περιεχόμενό του γρήγορα, βοηθώντας στην ανακούφιση του περιστασιακού γαστρικού καύσου.

Η έρευνα έχει δείξει επίσης ότι, τα λεμόνια έχουν αρνητική βαθμολογία PRAL (δυνητικό επίπεδο νεφρικού οξέος), υποδηλώνοντας ότι ενώ τα λεμόνια είναι όξινα, όταν πέπτονται και τα προϊόντα διάσπασής τους φτάνουν στα νεφρά, αυτά παρέχουν πολύ χαμηλό φορτίο οξέος στο σύστημα του ουροποιητικού συστήματος. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε ασβέστιο, κάλιο και μαγνήσιο. Τα κρέατα και άλλες πρωτεΐνες έχουν θετική βαθμολογία PRAL, υποδηλώνοντας ότι η οξύτητά τους δεν μετριάζεται από τον οργανισμό, τόσο εύκολα, όσο τα χαμηλού pH λεμόνια[10].

Η κατανάλωση λεμονιών συμβάλλει στη ρύθμιση του σακχάρου και της αρτηριακής πίεσης

Η χρησιμοποίηση λεμονιού με τη διατροφή προάγει την παραγωγή του υδροχλωρικού οξέος από το στομάχι , διευκολύνει την κατάποση μέσω της διέγερσης παραγωγής σιέλου, εξομαλύνει την πέψη και διευκολύνει την απορρόφηση και την αφομοίωση των θρεπτικών συστατικών των τροφίμων.

 Σε μια μελέτη του 2019 βρέθηκε ότι, ο χυμός λεμονιού εμποδίζει εντελώς τη διάσπαση των αμυλούχων τροφίμων από το ένζυμο αμυλάση αυξάνοντας την οξύτητα ή τη λειτουργία του στομάχου.

Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι ο χυμός λεμονιού όχι μόνο ενισχύει την παραγωγή οξέος στο στομάχι, αλλά θα μπορούσε να επιβραδύνει την απορρόφηση αμύλου ή σακχάρων στο αίμα, υποστηρίζοντας έτσι το υγιές σάκχαρο στο αίμα[11].

Σε μια τυχαιοποιημένη διασταυρουμένη μελέτη του 2021 που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Nutrition , οι ερευνητές έθεσαν ως στόχο να δουν εάν ο συνδυασμός ενός αμυλούχου γεύματος με λεμόνι θα ανέστειλε το ένζυμο αμυλάση που αφομοιώνει το άμυλο. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης σε υγιείς εθελοντές έδειξαν ότι ο χυμός λεμονιού και όχι το τσάι μειώνει τη γλυκαιμική απόκριση της κατανάλωσης ψωμιού. Συγκεκριμένα ο χυμός λεμονιού μείωσε σημαντικά τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (κατά 30%), ενώ το τσάι δεν είχε μετρήσιμο αποτέλεσμα.

Επιπλέον, η αύξηση του σακχάρου στο αίμα μετά τα γεύματα καθυστέρησε κατά 35 λεπτά σε όσους έτρωγαν λεμόνια, σε σύγκριση με την ομάδα που έπινε τσάι. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι με τη μείωση του pH στο στομάχι με κιτρικό οξύ υπήρξε σημαντική μείωση του σακχάρου στο αίμα λόγω της αναστολής της δράσης αμυλάσης [12].

 Σε μιαν άλλη μελέτη συνδυάστηκαν, το ψωμί, το σιτάρι και τα ζυμαρικά χωρίς γλουτένη είτε με νερό είτε με χυμό λεμονιού. Όταν συνδυάστηκαν με νερό, έως και το 25%-85% του αμύλου και των ολιγοσκχαριτών (15-50%) απελευθερώθηκε στο αίμα από όλες τις τροφές μέσα στην πρώτη ώρα της πέψης στο στομάχι, που εκδηλώθηκε ως απότομη αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Όταν τα ίδια γεύματα συνδυάζονταν με χυμό λεμονιού (pH < 3,5 ανά πάσα στιγμή), η απελευθέρωση αμύλου ήταν περίπου δύο φορές χαμηλότερη και η αμυλόλυση σε ολιγοσακχαρίτες διακόπηκε εντελώς. Η όξινη αναστολή της α-αμυλάσης του σάλιου μπορεί να εξηγήσει, τουλάχιστον εν μέρει, τη μείωση της απόκρισης της γλυκόζης του αίματος μέσω της οξίνισης τροφών/γευμάτων πλούσιων σε άμυλο[13]

Αυτά τα αποτελέσματα συμφωνούν με προηγούμενες in vitro μελέτες που έδειξαν ότι η μείωση του pH ενός γεύματος μπορεί να επιβραδύνει την πέψη του αμύλου μέσω της πρόωρης αναστολής της α-αμυλάσης του σάλιου. Επιπλέον, η επίδραση του χυμού λεμονιού ήταν παρόμοια με αυτή που έχει παρατηρηθεί επανειλημμένα με το ξύδι και άλλες όξινες τροφές. Επομένως, η συμπερίληψη όξινων ποτών ή τροφίμων σε αμυλούχα γεύματα φαίνεται να είναι μια απλή και αποτελεσματική στρατηγική για τη μείωση της γλυκαιμικής τους δράσης[14].

Σε μια άλλη τυχαιοποιημένη, διασταυρούμενη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν δέκα υγιή άτομα κατανάλωναν ίσες μερίδες ψωμιού (100 g) με 250 mL νερό, αραιωμένο με νερό χυμό λεμονιού ή μαύρο τσάι, στο πρωινό. Αξιολογήθηκαν οι γαστρικοί όγκοι των περιεχομένων του στομάχου, οι συγκεντρώσεις της γλυκόζης στο αίμα και οι αντιλήψεις για την όρεξη εναλλάξ σε 180 λεπτά χρησιμοποιώντας μαγνητική τομογραφία, τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα με τη μέθοδο τσιμπήματος του δακτύλου με ακίδα και καταγραφή των αυξομειώσεων του επιπέδου του σακχάρου.

Ο χυμός λεμονιού μείωσε τη γλυκαιμική απόκριση και αύξησε τόσο τις γαστρικές εκκρίσεις όσο και το ρυθμό κένωσης του στομάχου.Αυτά τα αποτελέσματα είναι συμβατά με την υπόθεση ότι η μείωση της γλυκαιμικής απόκρισης οφείλεται κυρίως στη διακοπή της υδρόλυσης του αμύλου μέσω της όξινης αναστολής της α-αμυλάσης του σάλιου[15].

Έτσι, την επόμενη φορά που θα έχετε μια ακατάπαυστη λαχτάρα για κάτι γλυκό ή αλμυρό, στύψτε μισό λεμόνι σε ένα ποτήρι νερό και αφήστε τη γεύση του ξινού κιτρικού οξέος να σταματήσει τη λαχτάρα σας!

Τα λεμόνια δρουν ευεργετικά κατά της αρτηριακής πίεσης

Σε μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Nutrition and Metabolism , οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τόσο η κατανάλωση λεμονιών όσο και το περπάτημα έκαναν σημαντικές αλλαγές στη μείωση της αρτηριακής πίεσης[16].

Χυμός λεμονιού μπορεί να προλάβει τη δημιουργία νεφρολιθίασης

Το λεμόνι μπορεί να είναι ευεργετικό στην πρόληψη του σχηματισμού πέτρας στα νεφρά.
Οι πέτρες οξαλικού ασβεστίου είναι ο πιο κοινός τύπος λίθων στα νεφρά. Αυτοί οι κρύσταλλοι οδηγούν σε αύξηση του οξειδωτικού στρες. Οι ελεύθερες ρίζες βλάπτουν περαιτέρω το νεφρό και προκαλούν φλεγμονή. Τα βιοφλαβονοειδή των εσπεριδοειδών στον χυμό λεμονιού έχουν αντιουρολιθική, αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και νεφροπροστατευτική δράση. Ο χυμός λεμονιού εμποδίζει την εναπόθεση αυτών των κρυστάλλων οξαλικού ασβεστίου στα νεφρά. Το λεμόνι αυξάνει το pH των ούρων και την απέκκριση του κιτρικού μέσω των ούρων. Με αυτόν τον τρόπο, το λεμόνι βοηθά στην αποκατάσταση της φυσιολογικής δραστηριότητας των νεφρών.

Το κιτρικό οξύ του λεμονιού μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη του σχηματισμού λίθων στα νεφρά, μέσω δύο μηχανισμών. Πρώτον, συνδέεται με το ασβέστιο των ούρων, μειώνοντας έτσι τον υπερκορεσμό των ούρων. Επιπλέον, συνδέεται με τους κρυστάλλους του οξαλικού ασβεστίου και εμποδίζει την ανάπτυξη των κρυστάλλων. Το χαμηλό κιτρικό οξύ ή έλλειψη βιταμίνης C είναι μια από τις πιο συχνές μεταβολικές διαταραχές σε ασθενείς με λίθους ασβεστίου, που επηρεάζει περίπου το 60% των ασθενών με νεφρολιθίαση. 

Το κιτρικό οξύ που βρίσκεται στα λεμόνια έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα κιτρικού στα ούρα, κάτι περισσότερο από δύο φορές και προτείνεται ως θεραπεία για όσους έχουν πέτρες στο ουροποιητικό σύστημα λόγω έλλειψης βιταμίνης C. Η Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία προτείνει ένα συμπλήρωμα κιτρικού, που είναι το αποτελεσματικό συστατικό του χυμού λεμονιού ή της λεμονάδας, για τις πέτρες στα νεφρά, καθώς το κιτρικό οξύ εμποδίζει το ασβέστιο να κρυσταλλωθεί και να σχηματίσει πέτρα[17].

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Κorean J Urol αναφέρεται ότι η κατανάλωση μόλις 120ml χυμού λεμονιού την ημέρα έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει σημαντικά τα επίπεδα κιτρικών στα ούρα χωρίς να αυξάνει τα επίπεδα οξαλικού[18].

Σε τρεις μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες αναφέρεται ότι ο χυμός γκρέιπφρουτ ήταν παράγοντας κινδύνου για τον σχηματισμό νεφρολίθων, ενώ ο χυμός πορτοκαλιού δεν αύξανε τον κίνδυνο νεφρολιθίασης. Σε δέκα μικρές προοπτικές κλινικές μελέτες περιγράφεται ότι οι χυμοί πορτοκαλιού, γκρέιπφρουτ και λεμονιού αύξησαν τα επίπεδα κιτρικών στα ούρα. Μόνο οι χυμοί πορτοκαλιού και γκρέιπφρουτ είχαν αλκαλοποιητική δράση και ενώ ο χυμός λεμονιού έχει προστατευτική δράση αυξάνοντας τα επίπεδα κιτρικών στα ούρα, δεν είχε σημαντική αλκαλική επίδραση στο pH των ούρων. Ο χυμός πορτοκαλιού και οι χυμοί γκρέιπφρουτ αύξησαν σημαντικά τα επίπεδα οξαλικού στα ούρα, ενώ ο χυμός πορτοκαλιού είχε επίσης υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες[19].

Το νερό με λεμόνι μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στην καρδιά 

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2019 αναφέρεται ότι φλαβονοειδή των εσπεριδοειδών μπορούν να καθαρίσουν τις ελεύθερες ρίζες, να βελτιώσουν την ανοχή στη γλυκόζη και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, να ρυθμίσουν το μεταβολισμό των λιπιδίων και να υποστηρίξουν την υγιή απώλεια βάρους, ενώ υποστηρίζουν την υγιή λειτουργία και την ελαστικότητα του ενδοθηλίου (αρτηριακή επένδυση). Μελέτες δείχνουν ότι οι καρδιοπαθείς που αυξάνουν την πρόσληψη φλαβονοειδών εσπεριδοειδών έχουν βελτιωμένα καρδιαγγειακά αποτελέσματα [20].

Τα λεμόνια βοηθούν στην απορρόφηση του σιδήρου φυτικής προέλευσης 

Ο σίδηρος από το κρέας περιέχει μια πιο εύκολα απορροφήσιμη μορφή σιδήρου, που ονομάζεται  σίδηρος αίμης . Ο φυτικός σίδηρος δεν περιέχει αίμη και είναι πιο δύσκολο να χωνευτεί, γι’ αυτό οι χορτοφάγοι πρέπει να παρακολουθούν τα επίπεδα σιδήρου τους. 

Το κιτρικό και το ασκορβικό οξύ που βρίσκονται στη βιταμίνη C έχει αποδειχτεί ότι υποστηρίζουν την απορρόφηση του φυτικού σιδήρου και την είσοδό του στην κυκλοφορία του αίματος, υποστηρίζοντας μια υγιή απόκριση στην αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου[21].

Η κατανάλωση λεμονιών μπορεί να εξισορροπήσει το σωματικό βάρος

Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Ayurveda and Integrative Medicine , έβαλε 50 υγιή άτομα σε νηστεία με λεμόνι-μέλι-νερό για τέσσερις ημέρες. Στο τέλος της τετραήμερης νηστείας σημειώθηκε σημαντική απώλεια βάρους και χαμηλότερα τριγλυκερίδια.

Άλλες μελέτες  δείχνουν ότι ορισμένες πολυφαινόλες στο κουκούτσι ή στο λευκό δέρμα του λεμονιού, υποστηρίζουν την υγιή ισορροπία του σωματικού βάρους στα ποντίκια. Σε μια από αυτές τις μελέτες, τα ποντίκια χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και, για 12 εβδομάδες, τρέφονταν είτε με δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, συμπληρωμένη με πολυφαινόλες λεμονιού που εξάγονταν από φλούδες λεμονιού. Αποδείχτηκε ότι, η συσσώρευση λίπους και η ανάπτυξη υπερλιπιδαιμίας, υπεργλυκαιμίας και αντίστασης στην ινσουλίνη καταστέλλονται σημαντικά από τις πολυφαινόλες λεμονιού[22].

Τα λεμόνια μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο πρόκλησης διαφόρων καρκίνων

Η ανάλυση εικοσιμιάς μελετών έδειξε ότι όσα άτομα είχαν την υψηλότερη πρόσληψη εσπεριδοειδών σε σύγκριση με άτομα που είχαν τη χαμηλότερη πρόσληψη είχαν 9% μείωση του κινδύνου πρόκλησης καρκίνου του πνεύμονος[23].

Η μεταανάλυση μεγάλου αριθμού περιπτώσεων καρκίνου του οισοφάγου δείχνουν   ότι η πρόσληψη εσπεριδοειδών μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκινώματος επιθηλιακού τύπου του οισοφάγου, ενώ έδειξαν ότι δεν υπάρχει προφανής σχέση με το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου[24].

Σε δεκαεπτά μελέτες που αναλύθηκαν βρέθηκε ότι, τα άτομα με την υψηλότερη πρόσληψη εσπεριδοειδών, σε σύγκριση με τα άτομα που είχαν χαμηλότερη πρόσληψη, είχαν 50% μείωση του κινδύνου πρόκλησης καρκίνου της στοματικής κοιλότητας και καρκίνου του φάρυγγα[25].

Η κατανάλωση εσπεριδοειδών έχει συνδεθεί επίσης και με τη μείωση του κινδύνου πρόκλησης καρκίνου του παγκρέατος[26].

Η συνολική διατροφική κατανάλωση φρέσκων φρούτων —και ειδικότερα η κατανάλωση εσπεριδοειδών— σχετίζεται με μέτρια χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη στους Ευρωπαίους άνδρες , σύμφωνα με ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Cancer [27].

Συγκεντρωτικά αποτελέσματα από μελέτες παρατήρησης υποστηρίζουν την προστατευτική επίδραση της υψηλής πρόσληψης εσπεριδοειδών στον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου[28].

Πόσο νερό με λεμόνι μπορεί κανείς να πίνει την ημέρα;

Συνήθως αρκούν για τους ενηλίκους από δύο έως τρία λεμόνια (περίπου τέσσερις έως έξι κουταλιές της σούπας χυμού λεμονιού). Μπορεί να πίνει κανείς ένα ή δύο ποτήρια νερό με λεμόνι με τα γεύματα και ένα ποτήρι μεταξύ των γευμάτων . Δεν χρειάζεται να προστίθεται απαραιτήτως λεμόνι σε κάθε ποτήρι νερό που που πίνει κανείς.

Κίνδυνοι από υπερβολική κατανάλωση χυμού λεμονιού

Τα οξέα στο χυμό λεμονιού μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικές παρενέργειες. Οι όξινες τροφές μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της γαστρεντερικής παλινδρόμησης  και μερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν στομαχικές διαταραχές όταν καταναλώνουν πολύ ασκορβικό οξύ.

Ο συνδυασμός κιτρικού οξέος και ασκορβικού οξέος δίνει στο χυμό λεμονιού βαθμολογία pH από 2 έως 2,6 , σε μια κλίμακα όπου το μηδέν αντιπροσωπεύει τις πιο όξινες ουσίες και το οξύ της μπαταρίας έχει βαθμολογία 1.

Η Οδοντιατρική Ένωση της Μινεσότα αναφέρει ότι η αδαμαντίνη των δοντιών (το σμάλτο) αρχίζει να διαβρώνεται από τρόφιμα ή ποτά με pH 4, επομένως η οξύτητα του χυμού λεμονιού μπορεί να βλάψει τα δόντια σας. Συνιστάται να ξεπλένετε το στόμα με νερό μετά από κάθε κατανάλωση νερού με χυμό λεμονιού, ώστε να προστατεύεται η αδαμαντίνη των δοντιών και το βούρτσισμα των δοντιών να γίνεται μια ώρα μετά τη λήψη του χυμού του λεμονιού με νερό. Αν κανείς χρησιμοποιήσει καλαμάκι, για να πιεί το νερό με το λεμόνι έχει μεγάλη πιθανότητα να αποφύγει τη διαυρωση της αδαμαντίνης των δοντιών του.

ΒιβλιογραφικήΤεκμηρίωση

1.Ben Hsouna A, Ben Halima N, Smaoui S, Hamdi N. Citrus lemon essential oil: chemical composition, antioxidant and antimicrobial activities with its preservative effect against Listeria monocytogenes inoculated in minced beef meat. Lipids Health Dis. 2017 Aug 3;16(1):146.

2.Chikako Shimizu , Yoshihisa Wakita , Takashi Inoue , Masanori HiramitsuMiki Okada , Yutaka Mitani , Shuichi SegawaYouichi Tsuchiya , Toshitaka Nabeshima. Effects of lifelong intake of lemon polyphenols on aging and intestinal microbiome in the senescence-accelerated mouse prone 1 (SAMP1). Sci Rep. 2019 Mar 6;9(1):3671.

3.Wu GA, Terol J, Ibanez V, López-García A, Pérez-Román E, Borredá C, Domingo C, Tadeo FR, Carbonell-Caballero J, Alonso R, Curk F, Du D, Ollitrault P, Roose ML, Dopazo J, Gmitter FG, Rokhsar DS, Talon M. Genomics of the origin and evolution of Citrus. Nature. 2018 Feb 15;554(7692):311-316.

4.Jeffrey S Hampl , Christopher A TaylorCarol S Johnston. Vitamin C deficiency and depletion in the United States: the Third National Health and Nutrition Examination Survey, 1988 to 1994. Am J Public Health. 2004 May;94(5):870-5.

5.U.S. DEPARTMENT OF AGRICULTURE. Agricultural Research Service [https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/341433/nutrients]

6.J E PackerT F SlaterR L Willson. Direct observation of a free radical interaction between vitamin E and vitamin C. Nature. 1979 Apr 19;278(5706):737-8.

7.NRC (National Research Council). 1989. Recommended Dietary Allowances, 10th ed. Subcommittee on the Tenth Edition of the RDAs, Food and Nutrition Board, Commission of Life Sciences. Washington, D.C.: National Academy Press.

8.Muhammad AbdullahRadia T. Jamil , Fibi N. Attia. Vitamin C (Ascorbic Acid). In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan. 2022 May 8.

9.Anderson, R., R. Oosthuizen, R. Maritz, A. Heron, and A. J. VanRensburg. 1980. The effects of increasing weekly doses of ascorbate on certain cellular and humoral immune function in volunteers. Am. J. Clin. Nutr. 33:71-76. [PubMed]

10.T RemerF Manz Potential renal acid load of foods and its influence on urine pH. J Am Diet Assoc. 1995 Jul;95(7):791-7.

11.Daniela FreitasSteven Le Feunteun.Inhibitory effect of black tea, lemon juice, and other beverages on salivary and pancreatic amylases: What impact on bread starch digestion? A dynamic in vitro study. Food Chem. 2019 Nov 1;297:124885.

12. Daniela FreitasFrançois BouéMourad BenallaouaGheorghe Airinei3Robert BenamouzigSteven Le Feunteun. Lemon juice, but not tea, reduces the glycemic response to bread in healthy volunteers: a randomized crossover trial. Eur J Nutr. 2021 Feb;60(1):113-122.

13.Daniela Freitassteven.le-feunteun@inra.fr.“>1, Steven Le Feunteun. Acid induced reduction of the glycaemic response to starch-rich foods: the salivary α-amylase inhibition hypothesis. Food Funct. 2018 Oct 17;9(10):5096-5102.

14.Daniela FreitasFrançois BouéMourad BenallaouaGheorghe Airinei3Robert BenamouzigSteven Le Feunteun. Lemon juice, but not tea, reduces the glycemic response to bread in healthy volunteers: a randomized crossover trial. Eur J Nutr. 2021 Feb;60(1):113-122.

15.Daniela FreitasFrançois BouéMourad BenallaouaGheorghe AirineiRobert BenamouzigSteven Le Feunteun.Lemon juice, but not tea, reduces the glycemic response to bread in healthy volunteers: a randomized crossover trial. Eur J Nutr. 2021 Feb;60(1):113-122.

16.Yoji KatoTokio DomotoMasanori HiramitsuTakao KatagiriKimiko Sato , Yukiko MiyakeSatomi AoiKatsuhide IshiharaHiromi IkedaNamiko Umei , Atsusi TakigawaToshihide Harada. Effect on blood pressure of daily lemon ingestion and walking. J Nutr Metab. 2014;2014:912684.

17.American Urological Association. Medical Student Curriculum: Kidney Stones

18.Zeynep Gul and Manoj Monga. Medical and Dietary Therapy for Kidney Stone Prevention.Korean J Urol. 2014 Dec; 55(12): 775–779.

19.Yazeed BarghouthyBhaskar K Somani. Role of Citrus Fruit Juices in Prevention of Kidney Stone Disease (KSD): A Narrative Review. Nutrients. 2021 Nov 17;13(11):4117.

20.Ayman M. MahmoudRene J. Hernández BautistaMansur A. Sandhu,  and Omnia E. Hussein. Beneficial Effects of Citrus Flavonoids on Cardiovascular and Metabolic Health. Oxid Med Cell Longev. 2019; 2019: 5484138.

21.D BallotR D BaynesT H BothwellM GilloolyB J MacFarlaneA P MacPhailG LyonsD P DermanW R BezwodaJ D Torrance, et al.The effects of fruit juices and fruits on the absorption of iron from a rice meal. Br J Nutr. 1987 May;57(3):331-43.

22.Yoshiko FukuchiMasanori Hiramitsu,Miki OkadaSanae HayashiYuka NabenoToshihiko Osawa, and Michitaka Naito.Lemon Polyphenols Suppress Diet-induced Obesity by Up-Regulation of mRNA Levels of the Enzymes Involved in β-Oxidation in Mouse White Adipose Tissue. J Clin Biochem Nutr. 2008 Nov; 43(3): 201–209.

23.Wang J, Gao J, Xu HL, Qian Y, Xie L, Yu H, Qian BY.Citrus fruit intake and lung cancer risk: A meta-analysis of observational studies. Pharmacol Res. 2021 Apr;166:105430.

24.Zhao W, Liu L, Xu S. Intakes of citrus fruit and risk of esophageal cancer: A meta-analysis. .Medicine (Baltimore). 2018 Mar;97(13):e0018.

25.Cirmi S, Navarra M, Woodside JV, Cantwell MM. Citrus fruits intake and oral cancer risk: A systematic review and meta-analysis.Pharmacol Res. 2018 Jul;133:187-194.

26.Bae JM, Lee EJ, Guyatt G. Citrus fruit intake and pancreatic cancer risk: a quantitative systematic review. .Pancreas. 2009 Mar;38(2):168-74

27.Perez-Cornago A, Travis RC, Appleby PN, et al. Fruit and vegetable intake and prostate cancer risk in the European prospective investigation into cancer and nutrition (EPIC). Int J Cancer. 2017 Apr 17.

28.Jong-Myon BaeEun Ja LeeGordon Guyatt. Citrus fruit intake and stomach cancer risk: a quantitative systematic review. Gastric Cancer. 2008;11(1):23-32.

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής 

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική

Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr