Τα στέμφυλα  αποτελούνται  από τους σπόρους τις φλούδες και τους μίσχους των ρογών των σταφυλιών. Τα στέμφυλα, ιδιαίτερα του βιολογικού  κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού  χαρακτηρίζονται από υψηλή περιεκτικότητα σε φαινολικές ουσίες λόγω ατελούς εκχύλισης κατά τη διαδικασία οινοποίησης. Αυτές οι φαινολικές ενώσεις  είναι δευτερογενείς φυτικοί μεταβολίτες με πιθανές ευεργετικές επιδράσεις στην ανθρώπινη υγεία λόγω της αντιοξειδωτικής τους δράσης και των αντιμικροβιακών, αντιικών και αντιφλεγμονωδών, αντικαρκινικών  και αντιγηραντικών  ιδιοτήτων τους[1].

Αυτές οι πολυφαινόλες που περιέχονται στους σπόρους, στις φλούδες και τους μίσχους του βιολογικού κόκκινου σταφυλιού δρουν ευεργετικά. Είναι επίσης ευεργετικά στην ανακούφιση του μεταβολικού συνδρόμου και στη ρύθμιση της εντερικής χλωρίδας κ.λπ. Αυτές οι επιδράσεις στην υγεία πιθανότατα συνεισφέρονται από τον μεταβολίτη πολυφαινόλης, ο οποίος σχηματίζεται από τα φαινολικά του πυρήνα σταφυλιού μετά από μια πολύπλοκη μεταβολική διαδικασία in vivo[2].

Τα στέμφυλα του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου εκτός από τον πλούτο τους σε  βιοφλαβονοειδή περιέχουν και πολύτιμες διατροφικές  ίνες.

To 2020  η Qiyu Tian και οι συνεργάτες της [6] έκαναν την υπόθεση ότι τα στέμφυλα του σταφυλιού ασκούν  προστατευτικά αποτελέσματα έναντι του καρκίνου του παχέος εντέρου, που σχετίζεται με την κολίτιδα .

Για να επιβεβαιώσουν αυτή την υπόθεση έθρεψαν  επί δύο εβδομάδες θηλυκά  ποντίκια  ηλικίας εννέα εβδομάδων  με δίαιτα ελέγχου ή με δίαιτα ελέγχου που περιείχε 5%  στέμφυλα), αφού τους είχαν προκαλέσει ορθοκολικό καρκίνο   με αζοξυμεθάνιο (AOM)/νατριοθειική δεξτράνη (DSS).

Το  συμπλήρωμα σπόρων, φλουδών και μίσχων σταφυλιού  βελτίωσε τη βαθμολογία του δείκτη δραστηριότητας της νόσου (DAI), μείωσε τον αριθμό του όγκου (αριθμός των ευδιάκριτων όγκων)  το μέγεθος του όγκου και τις παθολογικές βαθμολογίες στα ποντίκια που έλαβαν αγωγή με AOM/DSS.

 Επιπλέον, τα διατροφικά στέμφυλα  κατέστειλαν την έκφραση των φλεγμονωδών κυτοκινών, IL-1β και TNF-α του παχέος εντέρου και ανέστειλαν τη φλεγμονώδη σηματοδότηση NF-κB, ενώ αύξησαν την αντιφλεγμονώδη έκφραση mRNA της κυτοκίνης TGF-β.

 Η φλεγμονή του παχέος εντέρου είναι γνωστό ότι ενισχύει τη σηματοδότηση Wnt και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Σε συμφωνία, η περιεκτικότητα σε β-κατενίνη, ένας βασικός μεταγενέστερος μεσολαβητής της σηματοδότησης Wnt, μειώθηκε όπως και η έκφραση της Κυκλίνης D1, η φωσφορυλίωση και το περιεχόμενο της ρ53 και το επίπεδο PCNA  σε ποντικούς που τρέφονταν με στέμφυλα.   Το PCNA [Πολλαπλασιαζόμενο Πυρηνικό Αντιγόνο Κυττάρου (Proliferating Cell Nuclear Antigen)] είναι μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στον πυρήνα των κυττάρων και τα επίπεδά της χρησιμοποιούνται συχνά ως βιοδείκτης για την αξιολόγηση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού. Το PCNA εμπλέκεται κυρίως στην αντιγραφή και επιδιόρθωση του DNA και η έκφρασή του είναι συνήθως υψηλότερη στα ενεργά διαιρούμενα κύτταρα[3].

 Επιπλέον, τα στέμφυλα  μείωσαν  την έκφραση της ALDH1[(Aldehyde Dehydrogenase 1) είναι ένα ένζυμο που ανήκει στην οικογένεια της αλδεΰδης αφυδρογονάσης. Παίζει βασικό ρόλο στην κυτταρική αποτοξίνωση οξειδώνοντας αλδεΰδες σε καρβοξυλικά οξέα. Σε ιατρικά και ερευνητικά πλαίσια, η ALDH1 έχει συγκεντρώσει την προσοχή ως βιοδείκτης για τα καρκινικά βλαστοκύτταρα (CSC) και τη συμμετοχή της σε διάφορες φυσιολογικές και παθολογικές διεργασίες[4], δείκτη του κυτταρικού στελέχους και αύξησαν την έκφραση του Cdx2. Το Cdx2 (Caudal Type Homeobox 2) είναι ένας μεταγραφικός παράγοντας  κρίσιμος για την εντερική ανάπτυξη και διαφοροποίηση. Κωδικοποιείται από το γονίδιο CDX2 και εκφράζεται κυρίως στα επιθηλιακά κύτταρα του εντέρου. Η έκφραση του CDX2, τόσο σε ερευνητικά, όσο και σε κλινικά πλαίσια, αναλύεται συχνά για τη μελέτη της γαστρεντερικής ανάπτυξης, των ασθενειών και των καρκίνων[5].

Το Cdx2 είναι ένας βασικός μεταγραφικός παράγοντας  που εκκινεί τη διαφοροποίηση των επιθηλιακών κυττάρων, τη μεθυλίωση του DNA της περιοχής προαγωγέα του γονιδίου Cdx2 και την υπερμεθυλίωση του φαινοτύπου μεθυλιωτή νησίδας CpG (CIMP ), που εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της καρκινογένεσης του ορθοκολικού καρκίνου. Ο CpG [Island Methylator Phenotype (CIMP)] αναφέρεται σε έναν ξεχωριστό επιγενετικό υποτύπο καρκίνου που χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη υπερμεθυλίωση CpG νησίδων στις περιοχές προαγωγών των γονιδίων. Οι νησίδες CpG είναι περιοχές DNA πλούσιες σε δινουκλεοτίδια κυτοσίνης και γουανίνης, που συχνά συνδέονται με γονιδιακούς προαγωγείς και η μεθυλίωση τους μπορεί να οδηγήσει σε μεταγραφική σίγαση των γονιδίων[6].

Οι καρκίνοι που εμφανίζουν τον φαινότυπο μεθυλιωτή νησίδας CpG (CIMP) βρίσκονται σε μια μεγάλη ποικιλία ανθρώπινων κακοηθειών και αντιπροσωπεύουν μια υποκατηγορία όγκων που εμφανίζουν ταυτόχρονη υπερμεθυλίωση πολλαπλών νησίδων CpG. Αυτοί οι θετικοί στο CIMP όγκοι συχνά εμφανίζουν χαρακτηριστικά μοριακά και κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά, υποδηλώνοντας ότι το CIMP αντιπροσωπεύει μια ξεχωριστή καρκινογόνο οδό. 

Το Cdx2  της ομάδας των ποντικών που τράφηκε με στέμφυλα  βελτιώθηκεε στην ομάδα που τράφηκε με στέμφυλα[6].

 Συμπερασματικά, το συμπλήρωμα σπόρων, φλουδών και μίσχων σταφυλιού (στέμφυλα) κατέστειλε την καρκινογένεση του ορθοκολικού καρκίνου, που  σχετίζεται με την κολίτιδα, η οποία συσχετίστηκε με την καταστολή της φλεγμονής και του κυτταρικού πολλαπλασιασμού και την ενίσχυση της απομεθυλίωσης του DNA στα γονίδια Cdx2 και CIMP στο παχύ έντερο των ποντικών. Αυτά τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η διατροφική συμπληρωματική λήψη της σκόνης των σπόρων, των φλουδών και των μίσχων  ασκεί  προληπτικά αποτελέσματα κατά της καρκινογένεσης του παχέος εντέρου[6].

Το Ελληνικό συμπλήρωμα διατροφής Vinogkelin  είναι κάψουλες των 500 σκόνης σπόρων, φλουδών και μίσχων του βιολογικού Αγιωργίτικου κόκκινου σταφυλιού της Νεμέας, που καλλιεργείται στο βιολογικό αμπελώνα «Γκέλικος» υπό την επιστημονική επιστασία και επίβλεψη του ιατρού Δρ Δημήτριου Ν. Γκέλη. Το Vinogkelin είναι πλουσιότατο σε πολυφαινόλες (ρεσβερατρόλη), τανίνες και ανθοκυανίνες και μπορεί να ληφθεί καθημερινά στη δόση της μιας κάψουλας πρωί και βράδυ.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Fontana AR, Antoniolli A, Bottini R. Grape pomace as a sustainable source of bioactive compounds: extraction, characterization, and biotechnological applications of phenolics. J Agric Food Chem. 2013 Sep 25;61(38):8987-9003.

2.Yang C, Han Y, Tian X, Sajid M, Mehmood S, Wang H, Li H. Phenolic composition of grape pomace and its metabolism. Crit Rev Food Sci Nutr. 2024;64(15):4865-4881

3.Søgaard CK, Otterlei M. Targeting proliferating cell nuclear antigen (PCNA) for cancer therapy. Adv Pharmacol. 2024;100:209-246.

4.Nguyen AL, Facey COB, Boman BM. The Significance of Aldehyde Dehydrogenase 1 in Cancers. Int J Mol Sci. 2024 Dec 30;26(1):251.

5,Zhang BY, Jones JC, Briggler AM, Hubbard JM, Kipp BR, Sargent DJ, Dixon JG, Grothey A. Lack of Caudal-Type Homeobox Transcription Factor 2 Expression as a Prognostic Biomarker in Metastatic Colorectal Cancer. Clin Colorectal Cancer. 2017 Jun;16(2):124-128.

6.Tian Q, Xu Z, Sun X, Deavila J, Du M, Zhu M. Grape pomace inhibits colon carcinogenesis by suppressing cell proliferation and inducing epigenetic modifications. J Nutr Biochem. 2020 Oct;84:108443.