Η ξηροστομια αποτελεί συνηθισμένο σύμπτωμα στα ηλικιωμένα άτομα. Από έρευνες που έχουν γίνει, έχει φανεί ότι 40% των ξηροστομιών στα ηλικιωμένα άτομα οφείλονται στο σύνδρομο Sjögren.

Αν και έχει υψηλή επίπτωση στους μεσήλικες το σύνδρομο Sjögren , έχει υπολογιστεί ότι το 20% των περιπτώσεων του συνδρόμου Sjögren απαντάται στα ηλικιωμένα άτομα. Έχει υπολογιστεί ότι η ξηροστομία είναι συχνότερη στις γυναίκες απ’ότι στους άνδρες όλων των ηλικιών [1].

Καθώς αυξάνει η ηλικία αυξάνει και η επίπτωση της ξηροστομίας και για τα δύο φύλα . Η ξηροστομία αυξάνει με την ηλικία και στα δύο φύλα και είναι συχνότερη κατά τη διάρκεια της νύχτας , παρά κατά τη διάρκεια της ημέρας [1].

Παρατηρείται δραματική αύξηση της ξηροστομίας μεταξύ των ηλικιών 50 και 75, ιδίως μεταξύ των γυναικών, οι οποίες χρειάζονται ειδική διαγνωστκή και θεραπευτική προσέγγιση [1].

Οι εξωκρινείς εκδηλώσεις του συνδρόμου Sjögren αφορούν το στόμα, φάρυγγα, επιπεφυκότες, ρινικό βλεννογόνο, έσω ώτα, κολπικό βλεννογόνο, το αναπνευστικό και το γαστρεντερικό σύστημα. Η μη εξωκρινής συμμετοχή στο σύνδρομο περιλαμβάνει τις αρθρώσεις, το θυρεοειδή αδένα, τους νεφρούς, το μυοσκελετικό, το αγγειακό και το κεντρικό νευρικό σύστημα [2].

Οι ασθενείς με σύνδρομο Sjögren παρουσιάζουν ανωμαλίες στην παραγωγή της φωνής, της άρθρωσης του λόγου και της κατάποσης, οι οποίες δεν σχετίζονται μόνο με την ξηρότητα των βλεννογόνων, αλλά ίσως και νευρολογικές ανωμαλίες, που πιθανόν είναι δευτεροπαθείς του συνδρόμου [3].

Το σύνδρομο Sjögren παραμένει μια από τις περισσότερο αδιάγνωστες καταστάσεις, ιδιαίτερα στα ηλικιωμένα άτομα, καθώς τα κύρια συμπτώματα ξηρότητας, που χαρακτηρίζουν τη νόσο αποδίδονται συνήθως στο προχωρημένο της ηλικίας ή στη λήψη φαρμάκων, πράγμα που καθυστερεί την διάγνωση. Παρατηρείται μια σημαντική αύξηση (εικοσαπλάσια-τεσσαρακονταπλάσια) της συχνότητας του κακοήθους λεμφώματος, ιδιαίτερα στους πάσχοντες από πρωτοπαθές σύνδρομο Sjögren. [2].

Αυτή η καθυστέρηση στη διάγνωση συνεπάγεται σημαντική σωματική, ψυχολογική και οικονομική επιβάρυνση στα ηλικιωμένα άτομα. Γιαυτό επιβάλλεται να γίνεται εκτίμηση των εξωκρινών και μη εξωκρινών στοιχείων της νόσου με τη συνεργασία του ωτορινολαρυγγολόγου, στοματολόγου, ρευματολόγου και οφθαλμιάτρου [4].

Αφού ερευνηθεί η ξηροστομία σε ένα ηλικιωμένο άτομο ότι πραγματικά οφείλεται σε σύνδρομο Sjögren, η απόφαση για τη χορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου λαμβάνεται με τη συνεργασία του ρευματολόγου και των γιατρών διαφόρων ειδικοτήτων που παρακολουθούν το ηλικιωμένο άτομο.

Οι ηλικιωμένοι μπορεί να πάσχουν και από άλλου τύπου συστηματικές διαταραχές, για τις οποίες παίρνει διάφορα άλλα φάρμακα. Η ανακούφιση της ξηροστομίας μπορεί να επιτευχθεί με την προσεκτική ενυδάτωση του ασθενούς, τον αποκλεισμό ή το μετριασμό της χρήσης φαρμάκων που έχουν ως παρενέργειά τους την ξηροστομία [4].

Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που δεν παίρνουν ορμονικά υποκατάστατα έχουν γενικά καλή ποιότητα φωνής. Παρά τούτο , συγκρίνοντάς τες με τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες δείχνουν χαμηλότερη τη συνηθισμένη τους θεμελιώδη συχνότητα [F0] στο συνεχόμενο λόγο [5].

Σημειώνεται ότι τα ηλικιωμένα άτομα σταδιακά χάνουν την ποιότητα της φωνής τους λόγω γήρανσης [πρεσβυφωνία] [6].

Οι στοματικοί ψεκασμοί διαιθυλο-κυτταρίνης (Ξερογκελίν, Xerogkelin spray), πολλές φορές την ημέρα, ανακουφίζουν την ξηρότητα του βλεννογόνου του στόματος του φάρυγγα, του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών.

Εξαιτίας της ξηρότητας του βλεννογόνου του λάρυγγα και των φωνητικών χορδών οι πάσχοντες καταπονούν τη φωνή τους, παθαίνουν φωνητική κόπωση και δυσφωνία.

Το Xerogkelin spray δρά ως λειαντικό των φωνητικών χορδών υποκαθιστώντας την απουσία επαρκούς παραγωγής σιέλου.

Μια γηράσκουσα φωνή, που συνοδεύεται και από ξηροφωνία (παραγωγή φωνής από ξηρές φωνητικές χορδές) καταλήγει σε δυσχέρεια της φώνησης, καταπόνηση των φωνητικών χορδών και τελικά δημιουργία οργανικών βλαβών, όπως οι όζοι, οι πολύποδες και οι κύστεις των γνησίων φωνητικών χορδών.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Johansson AK, Johansson A, Unell L, Ekbäck G, Ordell S, Carlsson GE.Self-reported dry mouth in Swedish population samples aged years. 50, 65 and 75Gerodontology. 2011 Nov 2.

2. Fox PC. Autoimmune diseases and Sjogren’s syndrome: an autoimmune exocrinopathy. Ann N Y Acad Sci. 2007 Mar;1098:15-21. Epub 2007 Mar 1.

3. Ruiz Allec LD, Hernández López X, Arreguín Porras JB, Velasco Ramos R, Pacheco del Valle JC, Pérez García AI. Alterations in voice, speech and swallowing in patients with Sjögren’s syndromeActa Otorrinolaringol Esp. 2011 Jul-Aug;62(4):255-64. Epub 2011 Feb 22.

4. Al-Hashimi I. Xerostomia secondary to Sjogren’s syndrome in the elderly: recognition and management. Drugs Aging. 2005;22(11):887-99.

5. D’haeseleer E, Depypere H, Claeys S, Wuyts FL, De Ley S, Van Lierde KM. The impact of menopause on vocal quality. Menopause. 2011 Mar;18(3):267-72.

6. Johns MM 3rd, Arviso LC, Ramadan F. Challenges and opportunities in the management of the aging voice. Otolaryngol Head Neck Surg. 2011 Jul;145(1):1-6. Epub 2011 Apr 26.