Ο Ιπποκράτης είναι ο θεμελιωτής της ιατρικής επιστήμης και παγκοσμίως αναγνωρίζεται ως ο διασημότερος ιατρός της αρχαιότη­τας. 
Γεννήθηκε στην Κω περί το 460 π.Χ.Υπήρξε υιός του Ηρακλείδη από το γένος

 των Άσκληπιαδών ιατρών της Κω και της Φαιναρέτης, η οποία καταγόταν από την οικογένεια του Ηρακλή, σύμφωνα με την  παράδοση.

Θεωρείται ένας από τους ευφυέστερους Έλληνες, τόσο διανοητικά, όσο και συναισθηματικά, που διέθετε εξαιρετική παρατηρητικότητα, ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής, μεγάλη εργατικότητα και ιδιαίτερη ικανότητα στο γράψιμο.

Ήταν άριστος γνώστης και χειριστής της Ελληνικής γλώσσας, πράγμα που τον βοήθησε να γράψει τα περίφημα ιατρικά του συγγράμματα, χρησιμοποιώντας την ιατρική ορολογία των παλαιοτέρων από αυτόν ιατρών, αλλά και επινοώντας νέους ιατρικούς όρους, οι περισσότεροι από τους οποίους χρησιμοποιούνται και σήμερα από τους σύγχρονους ιατρούς.

Κύριος διδάσκαλός του υπήρξε ο πατέρας του Ηρακλείδης και ο πάππος του.  Μεταξύ των διδασκάλων του περιλαμβάνεται ο διαιτολόγος Ηρόδικος ο Σηλυμβριανός, ο σοφιστής Γοργίας, ο Λεοντίνος και ο φιλόσοφος Δημόκριτος ο Αβδηρίτης.

Ολοκλήρωσε τις ιατρικές του σπουδές στην ιατρική Σχολή της Κω και περιόδευσε πολλές περιοχές της τότε Ελλάδος (Θράκη, Θεσσαλία, Μ. Ασία) και του τότε γνωστού κόσμου, όπως η Αίγυπτος.

Υπήρξε προσεκτικός μελετητής της φύσης, των κλιμάτων, των εθίμων και των χαρακτηριστικών των λαών, συγκεντρώνοντας έτσι πολύτιμες γνώσεις για την ολοκλήρωση του επιστημονικού του έργου.  

Ερευνούσε τα συμπτώματα και τα σημεία των νόσων που προέρχονταν από κάποιο πάσχον όργανο, χωρίς να αγνοεί την προσωπικότητα τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά του ασθενούς.

Την κατάλληλη στιγμή της ζωής του, αφού συγκέντρωσε το επιστημονικό υλικό που χρειαζόταν, επέστρεψε στην Κω, όπου άρχισε να το βάζει σε πράξη με τους ασθενείς του.

Ανέλαβε την Ιατρική σχολή της Κω και επεξέτεινε τη διδασκαλία του. Δεν δίδασκε μόνον τους γιούς των ιατροδιδασκάλων, αλλά και όσους νέους επιθυμούσαν να γίνουν γιατροί και είχαν κλίση και έφεση για τη σπουδή και ενασχόληση με την ιατρική.

Ο Ιπποκράτης διέθετε ευρύτητα νοός και ερεύνησε οτιδήποτε είχε σχέση με τη θεραπευτική , όπως  η Ιατρική των ιερέων στο   ‘‘Ασκληπιείο” της Κω και σε άλλα Ασκληπιεία, την ιατρική των μάγων, των γυμναστών και των πρακτικών ιατρών και μελέτησε διεξοδικά την Ιατρική που ασκούσαν οι φιλόσοφοι, χαράζοντας με τη μεγαλοφυΐα και την επιμέλειά του νέες μεθόδους και τεχνικές μελέτης του υγιούς και του πάσχοντος οργανισμού. Υπήρξε φιλόπατρις  Έλλην και συνέβαλε μαζί με τους λοιπούς μεγάλους της εποχής του  Σοφοκλή, Εριπίδη, Θουκυδίδη, Περικλή, Σωκράτη, Φειδία, Αριστοφάνη στη δημιουργία του Χρυσού Αιώνα.

Πρώτος αυτός εφήρμοσε στην έρευνα τους αιώνιους φυσικούς νόμους και πρώτος δίδαξε ότι ή πείρα, ή παρατήρηση και το πείραμα είναι οι ασφαλέστεροι  οδηγοί του ιατρού στη διεκπεραίωση του έργου του. 

Έτσι μετέτρεψε την ιατρική από απλή εμπειρική τέχνη σε μεθοδική επιστήμη που στηρίζεται  στον κοινό νου και τη λογική, αλλά και το συναίσθημα.

Ό Ιπποκράτης κατόρθωσε να διαχωρίσει τις δεισιδαιμονίες από την επιστημονική αλήθεια. Μπόρεσε να μεταδώσει στους συγχρόνους αντί της μαγικής, την επιστημονική σκέψη.

Διακήρυξε ότι οι ασθένειες δεν είναι τιμωρίες των Θεών: «Ουκ έστιν, ό Θεός αίτιος ουδενός». Κατόρθωσε να απελευθερώσει το ανθρώπινο πνεύμα από την αμάθεια και αποκάλυψε ότι οι αρρώστιες  είναι το αποτέλεσμα κάποιας ανθρώπινης ή φυσικής αιτίας, η οποία μπορεί να διερευνηθεί και να αντιμετωπιστεί από το γιατρό.

Ο Ιπποκράτης είχε ως αντιπάλους του την αμάθεια, τις επικρατούσες δισειδεμονίες, τους μάγους που τρομοκρατούσαν τους ανθρώπους και τους εκμεταλλεύονταν, τους ιερείς των Ασκληπιείων, οι οποίοι έχαναν το κύρος και την αυθεντικότητά τους, αφού οι πράξεις τους ήσαν αναποτελεσματικές λόγω της αμαθείας τους.

Εξ αιτίας των διδασκαλιών του ο Ιπποκράτης έτυχε συστηματικής συκοφαντικής δυσφήμησης από τους παραπάνω ότι έκαψε τη βιβλιοθήκη της Κω. Τίποτε όμως δεν μπόρεσε να πτοήσει τον Ιπποκράτη, διότι ως ενάρετο και ανιδιοτελές άτομο που ήταν έτυχε και της υπεράσπισης και προστασίας ευεργετηθέντων από αυτόν ατόμων.

Ό Ιπποκράτης ήταν βαθύς γνώστης όλων των φιλοσοφικών ρευμάτων της εποχής του και θεωρούσε την Ιατρική άρρηκτα συνδεδεμένη με τη Φιλοσοφία. Αποτελεσματικός γιατρός μπορεί να γίνει μόνον όποιος γιατρός διαθέτει και φιλοσοφική σκέψη, «Μητρός γάρ φιλόσοφος, ισόθεος».

Κατά τον Ιπποκράτη ο ιατρός οφείλει  να ερευνά τις αιτίες των νόσων όχι από φιλοχρηματία ή επίδειξη και ματαιοδοξία, άλλα από αγνή αγάπη προς τον άνθρωπο και την πρόοδο τής επιστήμης.

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Φλάμπουρο Λουτρακίου, 20300, Τ. 27440 23768, 6944280764  www.gelis.gr   www.pharmagel.gr   pharmage@otenet.gr ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Συμπληρωματική Ιατρική, Κλινική Φαρμακολογία, Ιατρική Διατροφολογία

Η αποτελεσματικότητα του Ιπποκράτη ως ιατρού οφειλόταν στο γεγονός ότι ενδιαφερόταν και φρόντιζε τον ασθενή-συνάνθρωπο με πίστη και αυταπάρνηση, καθώς γι’ αυτόν ο άρρωστος ήταν μια ψυχοσωματική ολότητα και μοναδική προσωπικότητα.

Ο Ιπποκράτης δεν ενδιαφερόταν μόνο για το όργανο που έπασχε, αλλά όλο τον οργανισμό του πάσχοντος και μας άφησε ως παρακαταθήκη το αξίωμα: «όχι πλέον η ασθένεια, άλλα ο ασθενής».

Ο Ιπποκράτης απέθανε σε βαθύ γήρας σε ηλικία 90 ετών ή κατ’ άλλους 104 χρόνων, στη Λάρισα. ‘Εκεί βρέθηκε το 1857 ή επιτάφια πλάκα πού σκέπαζε τον πατέρα τής Ιατρικής.

Άφησε δύο υιούς, το Θεσσαλό και το Δράκοντα, το γαμβρό του Πόλυβο, εξαίρετους ιατρούς, και πολλούς λαμπρούς μαθητές του, οι οποίοι συνέχισαν το έργο τής περίφημης πια Ιατρικής Σχολής τής Κω.

Ο Ιπποκράτης συνέγραψε θαυμάσια έργα, ή μελέτη των οποίων και σήμερα ακόμη προξενεί αληθινή κατάπληξη στους σοφούς ιατρούς και επιστήμονες τής ανθρωπότητας.

Το πρόβλημα της γνησιότητας των Ιπποκρατικών έργων απασχολεί μέχρι σήμερα πολλούς ερευνητές.

Από τα 59 έργα της Ιπποκρατικής συλλογής ο LITTRE πού θεμελίωσε τις Ιπποκρατικές έρευνες το 1839 απέδιδε τον ­Ιπποκράτη δώδεκα. Αυτά είναι: «Όρκος». «Νόμος». «Περίαρχαίης Ιητρικής», «Περί Ιητρού», «ΕπιδημιώνI. Ill», «Περί αέρων, υδάτων, τόπων», «Περί διαίτης», «Περί των εν κεφαλή τρωμάτων». «Περί αγμών», «Περί άρθρων», «Προγνωστικόν». και μέρος του έργου «Αφορισμοί».

Οι σοφές παρατηρήσεις και oι ανθρωπιστικές ιδέες πού είναι εγκατεσπαρμένες στα έργα του Μεγάλου Ιατρού έκαμαν τον LITTRE να γράψει ότι «δεν υπάρχει ανακάλυψις εις την Ιατρικήν, τα σπέρματα της οποίας να μην ανευρίσκονται εις τα βιβλία του Ιπποκράτους».

Γι’ αυτό ακριβώς και σήμερα οι μεγάλοι διανοητές όλου του κόσμου επιστρέφουν στη μελέτη των έργων του Ιπποκράτη και αισθάνονται την ανάγκη να εφαρμόσουν τις αρχές του και κλίνουν ευλαβικά το γόνατο μπροστά στη σοφία του Μεγάλου Ιατροφιλοσόφου (Κίνημα του Νέο-Ιπποκρατισμού).

Δίκαια, λοιπόν ονομάστηκε Μέγας, Θείος, πρώτος των Φιλοσόφων, ευρετής απάντων των αγαθών και αθάνατος πατήρ τής Ιατρικής.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

Πάνος Δ. Αποστολίδης.Ιπποκρατική Ιατρική Ορολογία, Εκδόσεις Παρασκήνιο, Αθήνα 2010

Πάνος Δ. Αποστολίδης.Ερμηνευτικό Λεξικό Πασών των Λέξεων του Ιπποκράτους.Εκδόσεις Γαβριηλίδη, Αθήναι, 1997