Φυσικοί τρόποι αντιμετώπισης της αύξησης της αρτηριακής πίεσης εξ αιτίας του στρες©

Το στρες  μπορεί να προκαλέσει υπέρταση μέσω επανειλημμένων αυξήσεων της αρτηριακής πίεσης καθώς και μέσω της διέγερσης του νευρικού συστήματος, οπόταν παράγονται  μεγάλες ποσότητες
Μεταξύ των παραγόντων  που επηρεάζουν την αύξηση της αρτηριακής πίεσης  μέσω του στρες περιλαμβάνεται η  υπέρταση της λευκής μπλούζας (όταν μετράει ο γιατρός την αρτηριακή πίεση σε κάποιον ασθενή), η υπερκόπωση από την καθημερινή εργασία, οι  φυλετικοί παράγοντες,  το κοινωνικό περιβάλλον και τη συναισθηματική δυσφορία (στενοχώρια).


Επιπλέον, όταν ένας παράγοντας κινδύνου συνδυάζεται με άλλους παράγοντες που προκαλούν στρες, η επίδραση στην αρτηριακή πίεση πολλαπλασιάζεται. 

Συνολικά, οι μελέτες δείχνουν ότι το στρες δεν προκαλεί άμεσα υπέρταση, αλλά μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξή του [1]

Σε περίπτωση που  ήδη κάποιο άτομο έχει υψηλή αρτηριακή πίεση, οι δραστηριότητες που μπορούν να το βοηθήσουν στη διαχείριση του στρες  και στη βελτίωση της υγείας του   μπορούν να συμβάλλουν  μακροπρόθεσμα στη μείωση της αρτηριακής του πίεσης.

Η αντίδρασή  στο στρες μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της αρτηριακής  πίεσης
Όταν ένα άτομο βρεθεί κάτω από συνθήκες έντονου στρες το σώμα του κατακλύζεται πλημμύρα ορμονών.  Αυτές οι ορμόνες αυξάνουν προσωρινά την αρτηριακή  πίεση αυξάνουν το ρυθμό λειτουργίας της καρδιάς, ενώ συστέλλονται τα αιμοφόρα αγγεία.

Δεν υπάρχουν  αποδείξεις ότι το στρες από μόνο του προκαλεί μακροχρόνια υψηλή αρτηριακή πίεση. Όμως προσεγγίζοντας το στρες  με  ανθυγιεινούς τρόπους μπορεί να αυξηθεί ο  κίνδυνος πρόκλησης υπερτασικής κρίσης, καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Υπάρχουν ορισμένες συμπεριφορές που συνδέονται με την εκδήλωση υψηλότερης αρτηριακής πίεσης, όπως: Το κάπνισμα, η  υπερκατανάλωση οινοπνεύματος, η ανθυγιεινή διατροφή.

Επίσης,  καρδιακές παθήσεις μπορεί να συνδέονται με ορισμένες διαταραγμένες καταστάσεις υγείας που σχετίζονται με το στρες, όπως: Το άγχος, η κατάθλιψη και η απομόνωση από φίλους και την οικογένεια
Όμως, δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι αυτές οι καταστάσεις συνδέονται άμεσα με την υψηλή αρτηριακή πίεση. 

Αυτό που είναι αποδεδειφμένο είναι ότι, οι ορμόνες που παράγει το ανθρώπινο σώμα όταν το άτομο ζορίζεται ψυχολογικά  μπορεί να βλάψουν τις αρτηρίες και να προκληθούν προβλήματα από το καρδιοκυκλοφορικό σύστημα.

Επίσης, ορισμένα συμπτώματα, όπως αυτά που προκαλούνται από μια κατάθλιψη, μπορεί να οδηγήσουν στο να ξεχάσει κανείς να πάρει το αντιυοπερτασικό χάπι του ή κάποιο άλλο φάρμακο που του έχει χορηγηθεί για την αποκατάσταση της υγείας του καρδιοκυκλοφορικού του συστήματος.

Οι αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης που σχετίζονται με το στρες και το άγχος μπορεί να είναι δραματικές. Αλλά μόλις εξαφανιστεί το στρες  αποκαθίσταται στο φυσιολογικό η αρτηριακή πίεση.
Παρά τούτο ακόμη και οι συχνές, παροδικές  αυξήσεις της αρτηριακής πίεσης μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία, την καρδιά και τους νεφρούς  με παρόμοιο τρόπο που δρα η  μακράς διάρκειας  υψηλή αρτηριακή πίεση [2].

Οι δραστηριότητες που μειώνουν το στρες  μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή σας πίεση
Η μείωση του επιπέδου ή της έντασης του  στρες μπορεί μακροπρόθεσμα να μην μειώσει άμεσα την χρόνια αρτηριακή  πίεση. Παρά τούτο χρησιμοποιώντας κατάλληλες στρατηγικές διαχείρισης του στρες  μπορεί κανείς να βοηθήσει στη βελτίωση της υγείας του  με άλλους τρόπους. 

Η γνώση τεχνικών διαχείρισης του στρες μπορεί να οδηγήσουν  σε υγιείς αλλαγές της  συμπεριφοράς, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και εκείνες  που μειώνουν την αρτηριακή  πίεση.

Υπάρχουν ποικίλες δυνατότητες και  επιλογές διαχείρισης του στρες. Παραδείγματος χάριν: Η απλοποίηση του  προγράμματος της καθημερινής ζωής. Η ο περιορισμός της βιασύνης και η συμπεριφοράς του να κάνει κανείς πολλά, πολλά σε λίγο, λίγο χρόνο είναι βλαπτική (συμπεριφορά Τύπου Α). Σ

τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας τύπου Α, περιλαμβάνεται η έντονη  ανταγωνιστικότητα, η ανυπομονησία, η εργασιομανία. Εάν αισθάνεστε πάντα βιαστικοί, αφιερώστε λίγα λεπτά για να ελέγξετε το ημερολόγιό σας και τις λίστες υποχρεώσεων. Αναζητήστε δραστηριότητες που απαιτούν χρόνο, αλλά δεν είναι πολύ σημαντικές για εσάς.  Προγραμματίστε λιγότερο χρόνο για αυτές τις δραστηριότητες ή εξαλείψτε τις εντελώς [3].


Η  προσωπικότητα τύπου D σχετίζεται έντονα με την υπέρταση και είναι  ένας αξιοσημείωτος προγνωστικός παράγοντας της υπέρτασης. Τα άτομα με προσωπικότητα D έχουν τάση για αρνητική συναισθηματικότητα,  κακή ψυχική διάθεση και κοινωνική αναστολή [4].

Τα άτομα που κινδυνεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις πρέπει να ασκούν δραστηριότητες που πραγματοποιούνται εύκολα στην καθημερινή τους ζωή [5].

Χρησιμοποίηση τεχνικών της αναπνοής που χαλαρώνουν. Παραδείγματος χάριν η λήψη βαθειάς αναπνοής μετρώντας αργά από το ένα έως το τέσσερα, συγκράτηση της αναπνοής, μετρώντας από το ένα μέχρι το επτά και  εκτέλεση εκπνοής μετρώντας αργά από το ένα μέχρι το οκτώ. Αυτή η τεχνική μπορεί να επαναλαμβάνεται δέκα φορές, πρωί, μεσημέρι και βράδυ.
Με αυτή την τεχνική μειώνεται η δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και ενισχύεται η δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού συστήματος.
Η αργή αναπνοή με 16 εισπνοές το λεπτό επί πέντε λεπτά  είναι ικανή να αυξήσει τις δραστηριότητες του πνευμονογαστρικού νεύρου μειώνοντας τη δράση του συμπαθητικού και αυξάνοντας τη δράση του παρασυμπαθητικού αυτόνομου νευρικού συστήματος, ελαττώνοντας έτσι την ιδιοπαθή υπέρταση [6].

Σωματική άσκηση. Η σωματική δραστηριότητα είναι ένα φυσικό κατασταλτικό του στρες. Προκαλεί σημαντική τροποποίηση του τρόπου ζωής που μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της υπέρτασης.
Πριν αρχίσει κανείς να δραστηριοποιεί το σώμα του με οποιοδήποτε είδος άσκησης, ενώ είναι διαγνωσμένος ότι έχει υπέρταση, πρέπει να ενημερώνει το γιατρό του. Ωστόσο, η σωματική άσκηση τρεις έως πέντε φορές την εβδομάδα για 30 λεπτά μπορεί να μειώσει το επίπεδο στρες [7].
Δοκιμάστε γιόγκα και διαλογισμό. Η γιόγκα και ο διαλογισμός ενισχύουν το σώμα  και  βοηθούν στη σωματική χαλάρωση. Αυτές οι τεχνικές μπορούν επίσης να μειώσουν τη συστολική αρτηριακή πίεση κατά 5 χιλιοστά υδραργύρου (mm Hg) ή περισσότερο.
Η γιόγκα είναι μια ολιστική παρέμβαση νοός-σώματος που στοχεύει στη σωματική, διανοητική,  συναισθηματική και πνευματική ευεξία. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η γιόγκα και/ή ο διαλογισμός μπορούν να ελέγξουν παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις όπως η υπέρταση, ο διαβήτης τύπου ΙΙ και η αντίσταση στην ινσουλίνη, η παχυσαρκία, το λιπιδικό προφίλ, το ψυχοκοινωνικό στρες και το κάπνισμα. 

Ορισμένες τυχαιοποιημένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η γιόγκα/ο διαλογισμός θα μπορούσε να καθυστερήσει ή ακόμη και να υποχωρήσει σε πρώιμη και προχωρημένη στεφανιαία αθηροσκλήρωση. 

Μια μελέτη υποδηλώνει ότι ο υπερβατικός διαλογισμός μπορεί να είναι εξαιρετικά χρήσιμος στη δευτερογενή πρόληψη της στεφανιαίας νόσου και μπορεί να μειώσει τα καρδιαγγειακά επεισόδια κατά 48% σε διάστημα 5 ετών.
Μια άλλη μικρή μελέτη υποδηλώνει ότι η γιόγκα μπορεί να είναι χρήσιμη στην πρόληψη της κολπικής μαρμαρυγής [8].

Η γιόγκα φαίνεται να ασκεί την επίδρασή της, κατά της αρτηριακής υπέρτασης κυρίως μέσω των σχετικών τεχνικών αναπνοής και διαλογισμού, και λιγότερο μέσω των στάσεων γιόγκα [9].
Αποκαταστήσατε την κανονική διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου σας. 

Ο ύπνος έχει σημαντικές ομοιοστατικές λειτουργίες και οι κιρκαδικοί ρυθμοί οργανώνουν τη φυσιολογία και τη συμπεριφορά σε καθημερινή βάση για να εξασφαλίσουν τη βέλτιστη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.

Η στέρηση ύπνου και η διάσπαση του κιρκαδικού  βιολογικού ρυθμού  μπορεί να είναι στρεσογόνοι παράγοντες,  που ενισχύουν άλλους στρεσσογόνους παράγοντες, οι οποίοι  επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του εγκεφάλου  και πολλά συστήματα του ανθρωπίνου σώματος. 

Εάν η στέρηση του ύπνου ή κακή ποιότητα του ύπνου   οφείλονται στην ύπαρξη άγχους, κατάθλιψης, νυκτερινού ωραρίου εργασίας, υπερατλαντικού αεροπορικού ταξιδιού ή στον ταραχώδη τρόπο που υποχρεώνεται κάποιο άτομο να ζήσει  αυτά δημιουργούν βιολογικές αναστατώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό, που  βλάπτουν τις λειτουργίες του εγκεφάλου και συμβάλλουν στη συσσωρευτική φθορά των συστημάτων του σώματος από υπερβολικό στρες  και/ή αναποτελεσματική διαχείριση των συστημάτων που προωθούν την προσαρμογή [10].

Αλλάξτε την προοπτική σας. Όταν αντιμετωπίζετε προβλήματα, αντισταθείτε στην τάση για παράπονα. Αναγνωρίστε τα συναισθήματά σας για την κατάσταση και στη συνέχεια επικεντρωθείτε στην εξεύρεση λύσεων.

Αντιμετώπιση του στρες και του άγχους που συμβάλλουν στην εκδήλωση της υπέρτασης με L- θεανίνη [Calmagkel].
Σε περίπτωση ύπαρξης στρες που δεν μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο με τους προαναφερθέντες φυσικούς τρόπους μπορεί να χρησιμοποιηθεί η L-θεανίνη [Calmagkel].
H L-θεανίνη προκαλεί δραστηριότητα α-εγκεφαλικών κυμάτων, που σχετίζονται με τη δημιουργία κατάστασης χαλάρωσης. Σε μελέτη που έγινε με Ιάπωνες, στους οποίους χορηγήθηκαν 200mg L-θεανίνης  αυξήθηκαν τα εγκεφαλικά κύματα  και μια υποκειμενική αίσθηση χαλάρωσης.
Η L-θεανίνη προκάλεσε μια δοσοεξαρτώμενη χαλάρωση, με την οποία όμως οι λήπτες παρέμεναν σε πνευματική κατάσταση εγρήγορσης  χωρίς  υπνηλία. Η δράση της L-θεανίνης άρχισε 40 λεπτά μετά τη λήψη της [11].
Το πράσινο τσάι χρησιμοποιείται συχνά ως χαλαρωτικό ρόφημα, αν και μπορεί να περιέχει περισσότερη καφεΐνη από τον καφέ. Η L- θεανίνη  φαίνεται ότι εξουδετερώνει  τη δράση της καφεΐνης, σε κάποιο βαθμό [12].
Με μελέτες που έγιναν για την  αιφνίδια υπέρταση  υπερτασικών  επιμύων, παρατηρήθηκε σημαντική πτώση της αρτηριακής τους πίεσης, όταν τους χορηγήθηκε  L-θεανίνη [13, 14].

Το αν προκαλείται το ίδιο αποτέλεσμα στους ανθρώπους  αναμένεται να ανακοινωθεί. Παρά τούτο η L-θεανίνη θα μπορούσε να έχει θέση στη θεραπεία της   ιδιοπαθούς υπέρτασης   εξ αιτίας της αντιστρες και  της αγχολυτικής δράσης της, αλλά και στη δυνατότητά της να προκαλέσει ευεργετικό χαλαρωτικό  ύπνο, χωρίς να προκαλεί υπνηλία την επομένη ημέρα.

Συνήθης αντιστρες, αγχολυτική και υπναγωγική δόση της L-θεανίνης [Calmagkel] είναι μία κάψουλα των 150mg 40 λεπτά προ του ύπνου και επί έντονου και παρατεταμένου στρες και άγχους ή κρίσεις πανικού, μία κάψουλα πρωί μεσημέρι και βράδυ με  το φαγητό.

Το Calmagkel σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, τηλεφωνώντας στο 6944280764, στην τιμή των 20.53 Ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ (+3.72 Ευρώ η αντικαταβολή και τα μεταφορικά). Μπορείτε επίσης να το παραγείλλετε, στέλνοντας  mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr ή χρησιμοποιώντας το e-shop της Pharmagel
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Kulkarni , I O’FarrellM ErasiM S Kochar. Stress and hypertension WMJ. 1998 Dec;97(11):34-8.

2.Managing stress to control high blood pressure. American Heart Association. https://www.heart.org/en/health-topics/high-blood-pressure/changes-you-can-make-to-manage-high-blood-pressure/managing-stress-to-control-high-blood-pressure. Accessed March 16, 2021.

3.Steca P, D’Addario M, Magrin ME, et al. A Type A and Type D combined personality typology in essential hypertension and acute coronary syndrome patients: Associations with demographic, psychological, clinical, and lifestyle indicators. PLoS ONE. 2016;11(9):e0161840.

4.Oliva F, Versino E, Gammino L, Colombi N, Ostacoli L, Carletto S, Furlan PM, Picci RL. Type D Personality and Essential Hypertension in Primary Care: A Cross-Sectional Observational Study Within a Cohort of Patients Visiting General Practitioners. J Nerv Ment Dis. 2016 Jan;204(1):43-8.

5.Kim KA, Hwang SY.[Effects of a Daily Life-Based Physical Activity Enhancement Program for Middle-Aged Women at Risk for Cardiovascular Disease]. J Korean Acad Nurs. 2019 Apr;49(2):113-125.

6.Li C, Chang Q, Zhang J, Chai W. Effects of slow breathing rate on heart rate variability and arterial baroreflex sensitivity in essential hypertension. Medicine (Baltimore). 2018 May;97(18):e0639.

7.Diaz KM, Shimbo D. Physical activity and the prevention of hypertension. Curr Hypertens Rep. 2013 Dec;15(6):659-68.

8.Manchanda SC, Madan K. Yoga and meditation in cardiovascular disease. Clin Res Cardiol. 2014 Sep;103(9):675-80.

9.Cramer H, Sellin C, Schumann D, Dobos G. Yoga in Arterial Hypertension. Dtsch Arztebl Int. 2018 Dec 14;115(50):833-839.

10.McEwen BS, Karatsoreos IN. Sleep Deprivation and Circadian Disruption: Stress, Allostasis, and Allostatic Load. Sleep Med Clin. 2015 Mar;10(1):1-10.

11.Ito K, Nagato Y, Aoi N, et al. Effects of Ltheanine on the release of alpha-brain waves in human volunteers. Nippon Nogeikagaku Kaishi 1998;72:153-157.

12.Kakuda T, Nozawa A, Unno T, et al. Inhibiting effects of theanine on caffeine stimulation evaluated by EEG in the rat. Biosci Biotechnol Biochem 2000;64:287-293. 13.Sugiyama T, 13.Sadzuka Y. Combination of theanine with doxorubicin inhibits hepatic metastasis of M5076 ovarian sarcoma. Clin Cancer Res 1999;5:413-416.

14. Sadzuka Y, Sugiyama T, Miyagishima A, et al. The effects of theanine, as a novel biochemical modulator, on the antitumor activity of adriamycin. Cancer Lett 1996;105:203-209.

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής 

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική

Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr

Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη Γκέλη
Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια
 Άσσος, Κορίνθου.
Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.


Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.