Η αντιμετώπιση της έλλειψης βιταμίνης D σε παιδιά με διαβήτη τύπου Ι θα μπορούσε να τους μειώσει τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη.©

Συγγραφείς: Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης (MD, ORL, DDS, PhD), Αικατερίνη Γκέλη (MD, Radiologist)

Η βιταμίνη D3 και η ενεργή της μορφή, η 1,25 διυδρόξυβιταμίνη D3,  ασκούν ισχυρή ανοσοτροποποιητική δράση  και είναι γνωστό ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό της γλυκόζης/ινσουλίνης. Μελέτες για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D (με τον όρο βιταμίνη D εννοείται η βιταμίνη D2 και η βιταμίνη D3)  αυξάνει την αποτελεσματικότητα της ινσουλίνης. Τα παιδιά με ΣΔ1 εμφανίζουν γενικευμένη έλλειψη βιταμίνης D3,  που επηρεάζει τη μεταβολική κατάστασή τους και τη γλυκαιμική τους  ομοιόσταση[1].

Τα επίπεδα της βιταμίνης D  στο αίμα μετρώνται εργαστηριακά και χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της κατάστασης της βιταμίνης D στο ανθρώπινο σώμα. Η 25 υδροξυβιταμίνη D3 ή  25(OH)D3 ενεργοποιείται στους νεφρούς και μετατρέπεται σε 1,25-διυδροξυβιταμίνη D3 [1,25(OH) 2D3] που είναι η ενεργή μορφή της βιταμίνης D3 και, ρυθμίζει το μεταβολισμό του ασβεστίου, του φωσφόρου και των οστών.

Η έλλειψη βιταμίνης D3 έχει εμπλακεί σε μια ποικιλία χρόνιων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της νόσου των μεταλλικών ιχνοστοιχείων των οστών, των καρκίνων, των αυτοάνοσων νοσημάτων και του διαβήτη.

Τα τελευταία χρόνια, έχει βρεθεί ότι στα βήτα κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος εκφράζεται ο υποδοχέας της βιταμίνης D (VDR) και οι παραλλαγές στα γονίδια που ελέγχουν τον μεταβολισμό της βιταμίνης D και την έκφραση του VDR έχουν συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη, περιλαμβανομένου του διαβήτη τύπου  1 και τύπου 2. [2].

Έλλειψη βιταμίνης D3 υπάρχει, όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται στα 0-20ng/ml.

Ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 υπάρχει όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται στα 21-29 ng/ml.

Φυσιολογικά επίπεδα της βιταμίνης D3 υπάρχουν όταν τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 κυμαίνονται στα 30-100 ng/ml.

Όμως τα επιθυμητά ή ιδανικά επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνη D3 κυμαίνονται στα 60-80 ng/ml.

Η καθημερινή συμπληρωματική λήψη βιταμίνης D3 με τη διατροφή και τη λογική έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία είναι απαραίτητη για την πρόληψη της έλλειψης ή ανεπάρκειας της βιταμίνης D3 (χοληκαλσιφερόλη).

Ορισμένες μελέτες έχουν συσχετίσει την έλλειψη βιταμίνης D3 με τη δυσλειτουργία των βήτα κυττάρων του παγκρέατος και την αντίσταση στην ινσουλίνη με επακόλουθη ανάπτυξη διαβήτη τύπου 2 στον ενήλικο πληθυσμό [3].

Ο διαβήτης τύπου 1 (ΣΔ1) είναι μια χρόνια αυτοάνοση νόσος που οδηγεί σε ανοσολογική καταστροφή των βήτα κυττάρων του παγκρέατος, με αποτέλεσμα την ανάγκη για θεραπεία με ινσουλίνη. Η συχνότητα του ΣΔ1 αυξάνεται παγκοσμίως, ωθώντας έτσι τους ερευνητές να διερευνήσουν νέες ανοσοτροποποιητικές στρατηγικές για να σταματήσουν την αυτοανοσία και να τροποποιήσουν την εξέλιξη της νόσου.

Ο ΣΔ1 θεωρείται ως πολυπαραγοντική νόσος, στην οποία η γενετική προδιάθεση και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες αλληλεπιδρούν για να προάγουν την ενεργοποίηση αυτοάνοσων αποκρίσεων έναντι των βήτα κυττάρων. Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει καταστεί σαφές ότι η βιταμίνη D ασκεί αντιφλεγμονώδη και ανοσοτροποποιητική δράση, εκτός από τον καθιερωμένο ρόλο της στη ρύθμιση της ομοιόστασης του ασβεστίου και του μεταβολισμού των οστών. Είναι σημαντικό ότι, η παγκόσμια συχνότητα της έλλειψης βιταμίνης D αυξάνεται επίσης δραματικά και τα επιδημιολογικά στοιχεία υποδηλώνουν εμπλοκή της έλλειψης της βιταμίνης D στην παθογένεση του ΣΔ1.

Πολυμορφισμοί σε γονίδια, που είναι κρίσιμα για το μεταβολισμό της βιταμίνης D έχει επίσης αποδειχθεί ότι ρυθμίζουν τον κίνδυνο πρόκλησης ΣΔ1. Επιπλέον, αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει το ρόλο της βιταμίνης D (σε διαφορετικές δόσεις και σκευάσματα) ως πιθανή επικουρική ανοσοτροποποιητική θεραπεία σε ασθενείς με νεοεμφανιζόμενο και εγκατεστημένο ΣΔ1. Πολυμορφισμοί σε κρίσιμα γονίδια για το μεταβολισμό της βιταμίνης D έχει επίσης αποδειχθεί ότι ρυθμίζουν τον κίνδυνο πρόκλησης ΣΔ1. Επιπλέον, αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει το ρόλο της βιταμίνης D (σε διαφορετικές δόσεις και σκευάσματα) ως πιθανή επικουρική ανοσοτροποποιητική θεραπεία σε ασθενείς με νεοεμφανιζόμενο και εγκατεστημένο ΣΔ1 [4].

Σε παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι (ΣΔ1), ο επιπολασμός της  έλλειψης ή ανεπάρκειας βιταμίνης D έχει βρεθεί ότι είναι υψηλότερος σε σύγκριση με παιδιά χωρίς διαβήτη [5].

Ενώ η έλλειψη βιταμίνης D είναι ένας σημαντικός παράγοντας που συμβάλλει στον κίνδυνο ραχίτιδας στην παιδική ηλικία, είναι πιθανό μια πιο οριακή έλλειψη βιταμίνης D κατά τη διάρκεια της ζωής να συμβάλλει στην οστεοπόρωση καθώς και δυνητικά στην ανάπτυξη διαφόρων άλλων χρόνιων ασθενειών όπως ο διαβήτης τύπου 1.[6].

H πρόσληψη βιταμίνης D3 κατά την πρώιμη ζωή μπορεί να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 1. [7]

Όλες αυτές οι βασικές μελέτες υποδηλώνουν ότι υπάρχει πιθανή συσχέτιση μεταξύ της έλλειψης βιταμίνης D και του κινδύνου για διαβήτη τύπου 1 και 2. Ωστόσο, τo 2016 η Savastio S και οι συνεργάτες δημοσίευσαν τα ευρήματα μιας συγχρονική μελέτης τους που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2008-2014 και αφορούσε τις επιδράσεις της βιταμίνης D στον γλυκαιμικό έλεγχο σε παιδιά και εφήβους με διαβήτη τύπου 1. Στόχοι αυτής της μελέτης ήταν η διερεύνηση της κατάστασης της 25 υδροξυβιταμίνης D3  σε παιδιά με ΣΔ1 και η σχέση της με την ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη γλυκαιμική κατάσταση.

Μελέτησαν συνολικά 141 ασθενείς με διαγνωσμένο ΣΔ1 >12 μηνών που εντάχθηκαν στην μελέτη. Από αυτούς οι 35 (24,8%) ήταν μετανάστες (Τ1) και οι 106 (75,2%) Ιταλοί (T2). Ανέλυσαν αναδρομικά τα δεδομένα κατά την έναρξη της νόσου (T0) (64 άτομα) και 12–24 μήνες πριν από την τελευταία επίσκεψη (T1.124 άτομα). Αξιολόγησαν τη γλυκόζη νηστείας, τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c), τα επίπεδα της 25 υδροξυβιταμίνης D3 και τις ημερήσιες ανάγκες σε ινσουλίνη και πρόσθεσαν συστηματικά συμπλήρωμα χοληκαλσιφερόλης 1000 IU/ημέρα για τη διαχείριση της ανεπάρκειας βιταμίνης D (<75 nmol/L ή 30 ng/ml).

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν γενικευμένη ανεπάρκεια 25 υδροξυβιταμίνης D3 σε κάθε χρονική φάση της μελέτης, ιδιαίτερα σε μετανάστες. Στην Τ0, τα επίπεδα της 25 υδροξυβιταμίνης D3 σχετίζονταν αντιστρόφως με τη σοβαρότητα της διαβητικής κετοξέωσης. 

Στην T1 και T2 ομάδα, τα άτομα με 25 υδροξυβιταμίνης D3 ≤25nmol/L (10 ng/mL) έδειξαν υψηλότερες ημερήσιες απαιτήσεις σε ινσουλίνη  και τιμές HbA1c  από τις άλλες καταστάσεις επιπέδων βιταμίνης D.

Τα επίπεδα της 25 υδροξυβιταμίνης D3 συσχετίστηκαν αρνητικά με την HbA1c  και την ημερήσια δόση ινσουλίνης  κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης. Υπήρξε σημαντική διαφορά στην 25 υδροξυβιταμίνης D3  μεταξύ ατόμων με διαφορετικό μεταβολικό έλεγχο (HbA1c <7,5%, 7,5–8%,>8%), τόσο στην Τ1 όσο και στην Τ2.

Στα άτομα που πήραν συμπληρωματική βιταμίνη D3 βρέθηκε σημαντική αύξηση των επιπέδων της 25 υδροξυβιταμίνης D3  και μείωση της HbA1c  μεταξύ των ασθενών της ομάδας Τ1 και Τ2, αλλά αυτό δεν ήταν σημαντικό στην υποομάδα των μεταναστών.

Συμπερασματικά, τα παιδιά με ΣΔ1 εμφανίζουν γενικευμένη έλλειψη βιταμίνης D3, που επηρεάζει τη μεταβολική κατάσταση και τη γλυκαιμική ομοιόσταση. Η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D3 βελτιώνει τον γλυκαιμικό έλεγχο και θα πρέπει να θεωρείται ως πρόσθετη θεραπεία. [8].

Το D3 Gkelin drops σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 11.84 Ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ (+ 3.72 Ευρώ η αντικαταβολή και τα μεταφορικά). Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026631, Κινητό: 6944280764

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Savastio S, Cadario F, Genoni G, Bellomo G, Bagnati M, Secco G, Picchi R, Giglione E, Bona G. Vitamin D Deficiency and Glycemic Status in Children and Adolescents with Type 1 Diabetes Mellitus. PLoS One. 2016 Sep 8;11(9):e0162554.

2 Altieri B, Muscogiuri G, Barrea L, Mathieu C, Vallone CV, Mascitelli L, Bizzaro G, Altieri VM, Tirabassi G, Balercia G, Savastano S, Bizzaro N, Ronchi CL, Colao A, Pontecorvi A, Della Casa S Does vitamin D play a role in autoimmune endocrine disorders? A proof of concept. .Rev Endocr Metab Disord. 2017 Sep;18(3):335-346.

3.Szymczak-Pajor I, Śliwińska A.Analysis of Association between Vitamin D Deficiency and Insulin Resistance. Nutrients. 2019 Apr 6;11(4):794.

4.Infante M, Ricordi C, Sanchez J, Clare-Salzler MJ, Padilla N, Fuenmayor V, Chavez C, Alvarez A, Baidal D, Alejandro R, Caprio M, Fabbri A. Influence of Vitamin D on Islet Autoimmunity and Beta-Cell Function in Type 1 Diabetes. Nutrients. 2019 Sep 11;11(9):2185.

5.Carakushansky M, Patel P, Ben Khallouq BA, Gurnurkar S.Prevalence of Vitamin D Deficiency in Children with Type 1 Diabetes Mellitus.

Cureus. 2020 Apr 26;12(4):e7836.

6.Papandreou D, Karabouta Z, Rousso I. Effects of low vitamin D status in rickets and type 1 diabetes in children. September 2010. Nutrition & Food Science 40(5):447-455

7.Jia-Yi Dong , Wei-Guo Zhang, Jiong Jack Chen, Zeng-Li Zhang, Shu-Fen Han, Li-Qiang Qin Vitamin D intake and risk of type 1 diabetes: a meta-analysis of observational studies. Nutrients. 2013 Sep 12;5(9):3551-62.

8 Savastio S, Cadario F, Genoni G, Bellomo G, Bagnati M, Secco G, Picchi R, Giglione E, Bona G. Vitamin D Deficiency and Glycemic Status in Children and Adolescents with Type 1 Diabetes Mellitus. PLoS One. 2016 Sep 8;11(9):e0162554.

9. Al Sawah S, Compher CW, Hanlon AL, Lipman TH. 25-Hydroxyvitamin D and glycemic control: A cross-sectional study of children and adolescents with type 1 diabetes. Diabetes Res Clin Pract. 2016 May;115:54-9.

10.Giri D, Pintus D, Burnside G, Ghatak A, Mehta F, Paul P, Senniappan S. Treating vitamin D deficiency in children with type I diabetes could improve their glycaemic control. BMC Res Notes. 2017 Sep 7;10(1):465.

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής 

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική

Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr

Αικατερίνη Γκέλη
Η Αικατερίνη Γκέλη
Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια
 Άσσος, Κορίνθου. ΄
Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.


Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.