Υποστηρικτική θεραπεία της νόσου COVID-19 με υπερβαρικό οξυγόνο©

Εδώ και δύο χρόνια περίπου η ανθρωπότητα πλήττεται από την πανδημία της νόσου COVID-19.  Η σοβαρή νόσος του κοροναϊού 2019 (COVID-19) χαρακτηρίζεται από συστηματική υπερ-φλεγμονή, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και πολλαπλή ανεπάρκεια οργάνων [1]Ο εξαιρετικά μεταδοτικός ιός SARS-CoV-2, που προήλθε από την πόλη Γουχάν της Κίνας στα τέλη του 2019, προκαλεί μια λοίμωξη και εξαπλώθηκε γρήγορα σε ολόκληρη την υδρόγειο. Το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από κοροναϊός 2 (SARS-CoV-2), έχει προκαλέσει περισσότερους από 1 εκατομμύριο θανάτους τους πρώτους 6 μήνες της πανδημίας και τεράστια οικονομική και κοινωνική αναταραχή διεθνώς [2].

Κλινική εκδήλωση και εξέλιξη της νόσου στη λοίμωξη COVID-19

Η νόσος του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) είναι κυρίως μια λοιμώδης νόσος του αναπνευστικού συστήματος που μεταδίδεται μέσω αερο-σταγονιδίων . Τα συμπτώματα από τους πνεύμονες αποτελούν τις κύριες εκδηλώσεις αυτής της νόσου. 

Ωστόσο, ο COVID-19 εμφανίζει μια κλινικά ποικιλόμορφη εκδήλωση που κυμαίνεται από ασυμπτωματική έως σοβαρή ασθένεια με σοβαρή πνευμονία, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, αναπνευστική ανεπάρκεια ή ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων. 

Συσωρευμένα στοιχεία έδειξαν ότι ο COVID-19 έχει και εξωπνευμονικές εκδηλώσεις, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι νευρολογικές, οι διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης, οι διαταραχές , του καρδιαγγειακού, του πεπτικού, του ηπατοχοληφόρου, του ενδοκρινικού, δερματικού συστήματος, και των νεφρών.

 Πάνω από το ένα τρίτο των ασθενών με COVID-19 εκδηλώνουν ένα ευρύ φάσμα νευρολογικών συμπτωμάτων που αφορούν το κεντρικό/περιφερικό νευρικό σύστημα. Οι υποκείμενες καρδιαγγειακές συννοσηρότητες συσχετίστηκαν με επιζήμια αποτελέσματα, ενώ η εμφάνιση καρδιαγγειακών επιπλοκών συσχετίζεται με κακή επιβίωση. 

Γαστρεντερικά συμπτώματα εμφανίζονται συχνά και έχουν συσχετιστεί με μεγαλύτερη περίοδο ασθένειας. Οι διαταραχές της ηπατικής λειτουργίας συσχετίστηκαν με τη σοβαρότητα της νόσου. Υψηλότερο ποσοστό οξείας νεφρικής βλάβης αναφέρθηκε σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς με COVID-19.

Οι ενδοκρινολογικές εκδηλώσεις του COVID-19 περιλαμβάνουν την επιδείνωση της υπεργλυκαιμίας, την ευγλυκαιμική κέτωση και τη διαβητική κετοξέωση. Η πιο συχνή δερματική εκδήλωση ήταν οι ακροδερματικές βλάβες (σαν χιονίστρες ή κρυοπαγήματα) και άλλες δερματικές βλάβες που αποτελούνται από κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα, φυσαλιδώδεις αλλοιώσεις, κυανωτικές κηλίδες/νεκρωτικές αλλοιώσεις, εξανθήματα και πετέχιες [3].

Οι υποξικές/μεταβολικές αλλαγές που συνοδεύουν τη νόσο COVID-19 οδηγούν σε εγκεφαλοπάθεια. Η εγκεφαλοπάθεια και η εγκεφαλίτιδα είναι μείζονες και καταστροφικές επιπλοκές του κεντρικού νευρικού συστήματος που σχετίζονται με τον ιό του κοροναϊού-2 (SARS-CoV-2).  

Η παρουσία συννοσηροτήτων προδιαθέτει σε υποξικές/μεταβολικές αλλαγές που ευθύνονται για την εγκεφαλοπάθεια. Η αλλοιωμένη συνείδηση, που κυμαίνεται από ήπια σύγχυση, παραλήρημα έως βαθύ κώμα, είναι χαρακτηριστικά κλινικά χαρακτηριστικά. Οι φλοιώδεις και υποφλοιώδεις αλλαγές σήματος T2/FLAIR είναι κοινές νευροαπεικόνιστικές ανωμαλίες.

Σε μερικές μεμονωμένες αναφορές περιστατικών εγκεφαλίτιδας SARS-CoV-2, ο ιός έχει αποδειχθεί στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Η παρουσία ανοσμίας και αγευσίας μπορεί να βοηθήσει στη διαφοροποίηση από άλλες εγκεφαλοπάθειες.  Η εγκεφαλοπάθεια είναι συχνή σε ηλικιωμένους ασθενείς, που στην πλειοψηφία τους είναι άνω των 50 ετών [4].

Οι ασθενείς με εγκεφαλοπάθεια/εγκεφαλίτιδα πάσχουν, είτε σοβαρά, ή βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση και υπό μηχανικό αερισμό.Σε όλους σχεδόν τους ασθενείς που εμφανίζονται με εγκεφαλοπάθεια παρατηρούνται πνευμονικές ανωμαλίες. 

Πριν από την εγκεφαλοπάθεια πάντα προηγούνται τα συνηθέστερα κλινικά χαρακτηριστικά, όπως πυρετός, βήχας, δύσπνοια και πονοκέφαλος. Στην πλειονότητά τους οι ασθενείς βρίσκονται ήδη στη μονάδα εντατικής θεραπείας, όταν αναπτύσσεται εγκεφαλοπάθεια [5].

Η νόσος του κορωνοϊού 2019 (COVID-19) έχει τα χαρακτηριστικά υψηλής μετάδοσης, ποικίλων κλινικών εκδηλώσεων και μεγάλης περιόδου επώασης. Εκτός από τη μόλυνση του αναπνευστικού συστήματος, ο COVID-19 έχει επίσης δυσμενείς επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα. Ο COVID-19 προκαλεί οξείς τραυματισμούς του μυοκαρδίου, καθώς και χρόνιες βλάβες στο καρδιαγγειακό σύστημα [5].

Αν και το 85% των ασθενών που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 5% εμφανίζει σοβαρά συμπτώματα όπως υποξαιμική αναπνευστική ανεπάρκεια και δυσλειτουργία πολλαπλών τελικών οργάνων (MODS) που απαιτεί εισαγωγή στη μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) με ποσοστό θνησιμότητας περίπου 2,8%. 

Ανοσοπαθογένεια της νόσου COVID-19

Ο SARS-CoV-2 επηρεάζει μέρος της έμφυτης ανοσοαπόκρισης και ενεργοποιεί έναν φλεγμονώδη καταρράκτη διεγείροντας την απελευθέρωση κυτοκινών και χημειοκινών, ιδιαίτερα εντός του πνεύμονα. Η καταιγίδα κυτοκινών αναφέρεται σε ένα σύνολο κλινικών καταστάσεων που προκαλούνται από υπερβολικές ανοσολογικές αντιδράσεις και έχει αναγνωριστεί ως η κύρια αιτία σοβαρού COVID-19.

Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η εξασθενημένη απόκριση των IFN τύπου 1 στο πρώιμο στάδιο της λοίμωξης από COVID-19 έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη καταιγίδας κυτοκινών και διάφορες κυτοκίνες όπως η IL-6 και η IL-1 ενεπλάκησαν στη σοβαρή COVID-19.
Επί πλέον, πολλά κλινικά στοιχεία έχουν δείξει τη σημασία της αντιφλεγμονώδους θεραπείας σε σοβαρό COVID-19. Επί του παρόντος χρησιμοποιούνται διάφορες προσεγγίσεις για τη θεραπεία της παρατηρούμενης καταιγίδας κυτοκινών που σχετίζεται με τον COVID-19 και οι προσδοκίες είναι ιδιαίτερα υψηλές για νέες θεραπείες στοχευμένες σε κυτοκίνη, όπως το tocilizumab, anakinra και baricitinib.
Παρόλο που έχει διεξαχθεί ένας αριθμός μελετών σχετικά με τις αντιφλεγμονώδεις θεραπείες για τη σοβαρή νόσο COVID-19, δεν έχουν γίνει συγκεκριμένες συστάσεις σχετικά με το ποια φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται για ποιους ασθενείς και πότε [1,6].

Πράγματι, η φλεγμονώδης απόκριση κατά τη διάρκεια του COVID-19 είναι πιθανώς η αιτία για την ανάπτυξη του συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS). Οι ασθενείς με ήπια συμπτώματα παρουσιάζουν επίσης σημαντικές αλλαγές στην αξονική τομογραφία του πνεύμονα υποδηλώνοντας σοβαρή φλεγμονώδη συμμετοχή [7].

Αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19

Η πανδημία της νόσου του κοροναϊού 2019 (COVID-19) προκάλεσε υψηλές και υπερβολικές απαιτήσεις για νοσηλεία και εξοπλισμό με εξάντληση των πόρων εντατικής θεραπείας. Τα αποτελέσματα αυτών των ακραίων θεραπευτικών προσπαθειών ήταν αποθαρρυντικά. 

Επιπλέον, απέχουμε μήνες από μια ισχυρή προσπάθεια εμβολιασμού και οι τρέχουσες θεραπείες παρέχουν περιορισμένη κλινική ανακούφιση. Ως εκ τούτου, πολλές εμπειρικές πρωτοβουλίες υποστήριξης οξυγόνωσης έχουν ξεκινήσει με διαλείπουσα θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο (HBO) για να ξεπεραστεί η αδυσώπητη και προοδευτική υποξαιμία κατά τη διάρκεια της μέγιστης υποστήριξης αναπνευστήρα σε διασωληνωμένους ασθενείς, παρά το υψηλό FiO2.

Συνολικά, λίγοι ασθενείς έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με επιτυχία σε διαφορετικές τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο. Πιο πρόσφατα, λιγότερο σοβαροί ασθενείς στα όρια της επικείμενης υποξαιμίας εκτέθηκαν σε HBO αποτρέποντας τη διασωλήνωση και επιτυγχάνοντας την ταχεία υποχώρηση των συμπτωμάτων [8].

Δεν υπάρχουν γενικά αναγνωρισμένες αποτελεσματικές θεραπείες για το COVID-19, αλλά χρειάζονται επειγόντως θεραπείες. Τα αντιιικά φάρμακα και τα εμβόλια βρίσκονται σε πρώιμα αναπτυξιακά στάδια και μπορεί να χρειαστούν πολλοί μήνες ή και χρόνια για να αναπτυχθούν πλήρως. 

Επί του παρόντος, η διαχείριση του COVID-19 με αναπνευστική υποστήριξη και υποστήριξη αναπνευστήρα είναι τυπικές θεραπευτικές αγωγές, αλλά δυστυχώς τέτοιες θεραπείες συνδέονται με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. 

Ως εκ τούτου, είναι επιτακτική ανάγκη να εξεταστούν νέες θεραπευτικές παρεμβάσεις για τη θεραπεία/βελτίωση των αναπνευστικών παθήσεων που σχετίζονται με τον COVID-19. Οι εναλλακτικές θεραπευτικές στρατηγικές που χρησιμοποιούν κλινικά διαθέσιμες θεραπείες, όπως η θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο (HBOT), οι μεταγγίσεις συσσωρευμένων ερυθρών αιμοσφαιρίων (pRBC) ή η θεραπεία με παράγοντα διέγερσης της ερυθροποίησης (ESA) υποτίθεται ότι αυξάνουν την οξυγόνωση των ιστών με εναλλακτικά μέσα από τις τυπικές θεραπείες αναπνευστικού και αναπνευστήρα.  

Αποκαλύφθηκε επίσης ότι εναλλακτικές θεραπείες που εξετάζονται επί του παρόντος για τον COVID-19, όπως η χλωροκίνη και η υδροξυχλωροκίνη, αυξάνοντας την παραγωγή αιμοσφαιρίνης και αυξάνοντας τη διαθεσιμότητα αιμοσφαιρίνης για δέσμευση οξυγόνου και ακεταζολαμίνη (για τη θεραπεία της ασθένειας του υψομέτρου) προκαλώντας υπεραερισμό με σχετιζόμενα αυξανόμενα επίπεδα οξυγόνου και η μείωση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αναπνευστικά συμπτώματα του COVID-19 [9]

Συμπληρωματική θεραπεία του COVID-19

Βιταμίνη D3: Πρόσφατες μελέτες σε ασθενείς με COVID-19 έχουν δείξει ότι οι ελλείψεις βιταμίνης D3 και σεληνίου είναι εμφανείς σε ασθενείς με οξείες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Η βιταμίνη D3 βελτιώνει τον φυσικό φραγμό κατά των ιών και διεγείρει την παραγωγή αντιμικροβιακών πεπτιδίων. 

Μπορεί να αποτρέψει τις καταιγίδες κυτοκινών μειώνοντας την παραγωγή φλεγμονωδών κυτοκινών. Ιδανικά επίπεδα ανοσπροστασίας της βιταμίνης D3 είναι τα 60-80ng/ml.[10] Επιλλέγεται η εξαιρετικά ευαπορρόφητη φυσική και όχι συνθετική βιταμίνη D3 που φέρεται μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, χωρίς έκδοχα [D3 Gkelin drops].

 

Ψευδάργυρος: O ψευδάργυρος είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την αντιική ανοσία. Υπάρχουν άφθονα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η εξάντληση ψευδαργύρου, που επίσης επικρατεί σε χώρες υψηλού εισοδήματος, θέτει σε κίνδυνο τις λειτουργίες του ανοσοποιητικού συστήματος. 

Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις ομάδες υψηλού κινδύνου να πάθουν να πάθουν COVID-19, όπως οι ηλικιωμένοι και οι άνδρες περισσότερο από τις γυναίκες, Τα παχύσαρκα άτομα και οι ασθενείς με διαβήτη βρίσκονται όλοι σε κίνδυνο έλλειψης ή ανεπάρκειας ψευδαργύρου. 

Επιπλέον, διάφορα ευρέως χρησιμοποιούμενα αντιυπερτασικά φάρμακα και θεραπεία με στατίνες έχει αναφερθεί ότι επηρεάζουν αρνητικά την κατάσταση του ψευδαργύρου.

Καθώς η μείωση των επιπέδων του ψευδάργυρου μειώνει την αντιική ανοσία, υποτίθεται ότι αυξάνει την ευαισθησία για τον COVID-19. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα διαιτητικά προληπτικά μέτρα και η άμεση εφαρμογή συμπληρωμάτων ψευδαργύρου για ομάδες κινδύνου. Επιλέγεται ο πλέον ευαπορρόφητος συνδυασμός καψουλών που περιέχουν πικολινικό ψευδάργυρο μαζί με βιταμίνη C [Zincobell caps][10, 11].

Bιταμίνη C: Η βιταμίνη C θεωρείται αντιϊκός παράγοντας καθώς αυξάνει την ανοσία. Η βιταμίνη C αυξάνει τις αντιικές κυτοκίνες και τον σχηματισμό ελεύθερων ριζών, μειώνοντας την απόδοση του ιού. Μειώνει επίσης τις υπερβολικές φλεγμονώδεις αποκρίσεις και την υπερενεργοποίηση των κυττάρων του ανοσοποιητικού [10,12]

Kουρκουμίνη: Αν και δεν υπήρχαν δημοσιευμένα ερευνητικά άρθρα κατά τη στιγμή της γραφής σχετικά με οποιαδήποτε αντιική επίδραση της κουρκουμίνης στο σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο κοροναϊού 2 (SARS-CoV-2), τον αιτιολογικό παράγοντα στην παγκόσμια πανδημία COVID-19, εικάζεται ότι η κουρκουμίνη θα μπορούσε να αναστείλει την αναπαραγωγή του SARS-CoV-2.
Η κουρκουμίνη έχει ήδη αποδειχθεί ότι αναστέλλει την αντιγραφή του SARS-CoV-1 (EC 50 >10 μM), του κορωνοϊού που προκάλεσε την επιδημία του 2003 [10]. H πλέον ευαπορρόφητη μορφή κουρκουμίνης είναι η μικκυλιακή κουρκουμίνη [Curcugkel caps].

Σελήνιο: Το σελήνιο ενισχύει τη λειτουργία των κυτταροτοξικών δραστικών κυττάρων. Επιπλέον, το σελήνιο είναι σημαντικό για τη διατήρηση της ωρίμανσης και των λειτουργιών των Τ κυττάρων, καθώς και για την παραγωγή αντισωμάτων που εξαρτάται από Τ κύτταρα[10].

Υποστηρικτική θεραπεία της νόσου COVID-19 με υπερβαρικό οξυγόνο

Δεδομένου ότι η οριστική θεραπεία της νόσου COVID-19 δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί, οι προληπτικές και υποστηρικτικές στρατηγικές παραμένουν ο βασικός άξονας της διαχείρισης της νόσου. 

Υποστηρικτικά μέτρα όπως η οξυγονοθεραπεία με ρινικό καθετήρα, μάσκα προσώπου, μη επεμβατικός αερισμός, μηχανικός αερισμός και ακόμη και ακραία μέτρα όπως η οξυγόνωση εξωσωματικής μεμβράνης (ECMO) αποτυγχάνουν να βελτιώσουν την οξυγόνωση σε ορισμένους ασθενείς. 

Ως εκ τούτου, Η θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο (HBOT) έχει προταθεί ως υποστηρικτική στρατηγική για τη βελτίωση της οξυγόνωσης σε ασθενείς με COVID-19 [13, 14]

Το HBOT είναι γνωστό ότι αυξάνει την οξυγόνωση των ιστών αυξάνοντας την ποσότητα του διαλυμένου οξυγόνου στο πλάσμα. Το HBOT μετριάζει επίσης τη φλεγμονή των ιστών, μειώνοντας έτσι τις αρνητικές επιπτώσεις της καταιγίδας κυτοκινών σε ασθενείς με COVID-19. Αν και υπάρχει περιορισμένη διαθέσιμη βιβλιογραφία για το HBOT σε ασθενείς με COVID-19, λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα ανάγκη για πρόσθετη υποστηρικτική θεραπεία για τη βελτίωση της οξυγόνωσης, το HBOT έχει προταθεί ως νέα υποστηρικτική θεραπεία σε ασθενείς με COVID-19.

Οι ασθενείς με νόσο COVID-19 παρουσιάζουν μια ευρεία γκάμα συμπτωμάτων, που κυμαίνονται από ήπια γρίπη έως απειλητικές για τη ζωή πνευμονικές, καρδιοκυκλοφορικές και νευρολογικές επιπλοκές. 

Οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με υποκείμενη νόσο έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) που απαιτεί μηχανικό αερισμό. 

Μόλις διασωληνωθούν οι πάσχοντες, η θνησιμότητα αυξάνεται εκθετικά. Ένας αριθμός φαρμακολογικών σχημάτων, συμπεριλαμβανομένης της υδροξυχλωροκίνης-αζιθρομυκίνης, της αντιϊκής θεραπείας (π.χ. ρεμντεσεβίρη) και αντι-IL-6 παραγόντων (π.χ. toclizumab), έχουν χρησιμοποιηθεί από τους ερευνητές κατά τη διάρκεια της πανδημίας, με βάση τη δυνατότητα της θεραπείας να διακόψει τον ιικό κύκλο ζωής του SARS-CoV-2 ή να αποτρέψει την καταιγίδα κυτοκινών, που συνοφεύει την παθοφυσιολογία της νόσου. 

Προς το παρόν, δεν έχουν υπάρξει οριστικές σειρές αναπαραγώγιμων τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα οποιουδήποτε φαρμάκου ή θεραπείας για τον COVID-19 [15].

Μεταξύ των θεραπειών που έχουν δοκιμαστεί σε ασθενείς με COVID-19 είναι η αγωγή με συνεδρίες υπερβαρικού οξυγόνου. Το 2020 ο Kerry Thibodeaux και οι συνεργάτες στις ΗΠΑ αντιμετώπισαν θετικούς ασθενείς με COVID-19 (n=5) σε ένα μεμονωμένο ίδρυμα, χορηγώντας τους υπερβαρικό οξυγόνο (HBOT) μεταξύ 13 και 20 Απριλίου 2020.

Όλοι οι ασθενείς είχαν ταχύπνοια και χαμηλό κορεσμό οξυγόνου, παρόλο που έλαβαν υψηλό FiO 2 . Το HBOT προστέθηκε για να αποτρέψει την ανάγκη για μηχανικό αερισμό. Χρησιμοποιήθηκε ένα τυπικό προφίλ κατάδυσης 2,0 ΑΤΑ για 90 λεπτά. Οι ασθενείς έλαβαν από μία έως έξι θεραπείες σε έναν από τους δύο αποκλειστικούς μονότοπους υπερβαρικούς θαλάμους.

Όλοι οι ασθενείς ανάρρωσαν χωρίς την ανάγκη μηχανικού αερισμού. Μετά το HBOT, ο κορεσμός οξυγόνου αυξήθηκε, η ταχύπνοια υποχώρησε και οι φλεγμονώδεις δείκτες μειώθηκαν. Την ώρα που γράφτηκαν αυτές οι γραμμές από τους παραπάνω μελετητές, τρεις από τους πέντε ασθενείς είχαν πάρει εξιτήριο από το νοσοκομείο και δύο παρέμεναν σε σταθερή κατάσταση.

Συμπέρασμα: Αυτό το μικρό δείγμα ασθενών παρουσίασε δραματική βελτίωση με HBOT. Το πιο σημαντικό, το HBOT δυνητικά απέτρεψε την ανάγκη για μηχανικό αερισμό. Μεγαλύτερες μελέτες είναι πιθανό να καθορίσουν τον ρόλο του HBOT στη θεραπεία αυτής της νέας νόσου [16].

Εκτός από τις ΗΠΑ, η χορήγηση υπερβαρικού οξυγόνο σε ασθενείς με COVID-19 έχει δοκιμαστεί και σε άλλες χώρες. Πρόσφατα, δημοσιεύτηκαν στην Κίνα δύο άρθρα, στα οποία παρουσιάστηκε η εφαρμογή της θεραπείας με υπερβαρικό οξυγόνο σε ασθενείς με πνευμονία της νόσου του κοροναϊού 2019 (COVID-19). 

Η πρώτη ήταν μια αναφορά περίπτωσης ενός βαρέως άρρωστου ασθενούς που παρουσίαζε ανεπάρκεια στην τυπική αναπνευστική υποστήριξη (μη διασωληνωμένη) και του οποίου η πορεία της νόσου αντιστράφηκε με οκτώ θεραπείες υπερβαρικού οξυγόνου (HBOTs) στα 200 kPa/95 λεπτά συνολικό χρόνο θεραπείας. 

Ο δεύτερος ήταν ένας πιο σοβαρά προσβεβλημένος ασθενής σε αναπνευστήρα με σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, του οποίου η ζωή σώθηκε με την εφαρμογή πέντε συνεδριών HBOT. Μέσω άμεσης φωνητικής και ηλεκτρονικής επικοινωνίας με τους συγγραφείς/τους θεράποντες ιατρούς, αυτός ο συγγραφέας εξέτασε τα δεδομένα και τη θεραπεία τεσσάρων επιπλέον βαρέως άρρωστων ασθενών με COVID-19 με αμφοτερόπλευρες θολερότητες από «θολωμένο τζάμι, οι οποίοι απέτυχαν στην τυπική θεραπεία με μάσκα οξυγόνου. Οι ασθενείς αυτοί  υποβλήθηκαν σε θεραπεία με 3-5 συνεδρίες υπερβαρικού οξυγόνου και πήραν εξιτήριο από το νοσοκομείο για το σπίτι τους. 

Οι συγγραφείς ανέφεραν ότι έχουν αντιμετωπίσει με ασφάλεια επιπλέον 29 λιγότερο σοβαρούς ασθενείς με το ίδιο αποτέλεσμα. Οι πέντε μη διασωληνωμένοι ασθενείς είχαν λάβει υποστήριξη οξυγόνου για μέρες έως εβδομάδες με άμεσα επίπεδα κορεσμού οξυγόνου πριν από το HBOT τόσο χαμηλά όσο το 70% στο οξυγόνο μάσκας. 

Με κάθε χορήγηση HBOT μία φορά την ημέρα, οι ασθενείς παρουσίασαν σταθερή αύξηση του κορεσμού οξυγόνου και βελτίωση των συμπτωμάτων που παρέμειναν μέχρι το επόμενο πρωί. Με μόλις 3-8 συνεδρίες HBOT οι ασθενείς εξήλθαν από τη φάση της υποξαιμικής κρίσης της λοίμωξης και εξήλθαν επιτυχώς από το νοσοκομείο. Οι συγγραφείς προτείνουν ότι, οι συνεδρίες υπερβαρικού οξυγόνου αν εφαρμόζονται νωρίτερα στη διαδικασία της πορείας της νόσου, αποτρέπουν την επιδείνωσή της, που οδηγεί στη σημαντική νοσηρότητα και θνησιμότητα των πασχόντων [17].

Οι μελέτη οκτώ επιστημονικών δημοσιεύσεων από τρεις χώρες, που αφορούσαν τη θεραπεία του COVID-19 με υπερβαρικό οξυγόνο είχαν καλές και δίκαιες βαθμολογίες ποιότητας. Αυτές οι μελέτες χωρίστηκαν σε κλινικές δοκιμές και αναφορές περιπτώσεων/σειρές. 

Οι περισσότερες από τις μελέτες χρησιμοποίησαν HBOT λιγότερο από 1,5-2 απόλυτες ατμόσφαιρες (ΑΤΑ) για συνεδρίες 90 λεπτών και στη συνέχεια οι συνεδρίες μειώθηκαν στα 60 λεπτά. Οι δοκιμές έδειξαν ότι οι περισσότεροι από τους ασθενείς ανέκαμψαν μετά τη λήψη HBOT και ο κορεσμός του αίματος με οξυγόνο αυξήθηκε μετά από αρκετές συνεδρίες HBOT.

Συμπέρασμα: Συνολικά, το HBOT φαίνεται να είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική μέθοδος οξυγόνωσης σε ασθενείς με COVID-19. Ωστόσο, υπάρχουν περιορισμένες γνώσεις και στοιχεία σχετικά με τις επιδράσεις και τον μηχανισμό του HBOT στη θεραπεία του COVID-19 και περαιτέρω αξιολογήσεις απαιτούν εκτεταμένες καλά σχεδιασμένες μελέτες [18].

ΒιβλιογραφικήΤεκμηρίωση

1.Kim JS, Lee JY, Yang JW, Lee KH, Effenberger M, Szpirt W, Kronbichler A, Shin JIImmunopathogenesis and treatment of cytokine storm in COVID19..Theranostics. 2021 Jan 1;11(1):316-329. 

2.Hodgson SH, Mansatta K, Mallett G, Harris V, Emary KRW, Pollard AJ.What defines an efficacious COVID19 vaccine? A review of the challenges assessing the clinical efficacy of vaccines against SARSCoV2..Lancet Infect Dis. 2021 Feb;21(2):e26-e35.

3.Tsai PH, Lai WY, Lin YY, Luo YH, Lin YT, Chen HK, Chen YM, Lai YC, Kuo LC, Chen SD, Chang KJ, Liu CH, Chang SC, Wang FD, Yang YP. Clinical manifestation and disease progression in COVID19 infection.J Chin Med Assoc. 2021 Jan 1;84(1):3-8. 

4.Garg RK, Paliwal VK, Gupta A. Encephalopathy in patients with COVID19: A review.J Med Virol. 2021 Jan;93(1):206-222. 

5.Tajbakhsh A, Gheibi Hayat SM, Taghizadeh H, Akbari A, Inabadi M, Savardashtaki A, Johnston TP, Sahebkar A.COVID19 and cardiac injury: clinical manifestations, biomarkers, mechanisms, diagnosis, treatment, and follow up.Expert Rev Anti Infect Ther. 2021 Mar;19(3):345-357.

6.Rizk JG, Kalantar-Zadeh K, Mehra MR, Lavie CJ, Rizk Y, Forthal DN.Pharmaco-Immunomodulatory Therapy in COVID-19. .Drugs. 2020 Sep;80(13):1267-1292.
7.Kjellberg A, De Maio A, Lindholm P. Can hyperbaric oxygen safely serve as an anti-inflammatory treatment for COVID19?
Med Hypotheses. 2020 Nov;144:110224.

8.Paganini M, Bosco G, Perozzo FAG, Kohlscheen E, Sonda R, Bassetto F, Garetto G, Camporesi EM, Thom SR. The Role of Hyperbaric Oxygen Treatment for COVID19: A Review.AdvExpMedBiol. 2021;1289:27-35.

9.Geier MR, Geier DA.Respiratory conditions in coronavirus disease 2019 (COVID19): Important considerations regarding novel treatment strategies to reduce mortality.MedHypotheses. 2020 Jul;140:109760.

10.Γκέλης Ν. Δ., Γκέλη.Δ. Α., Φερεκύδης Ε., Τριανταφύλλου Κ.βΗ προληπτική συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3, σεληνίου, βιταμίνης C, ψευδαργύρου και κουρκουμίνης κατά της λοίμωξης με COVID-19©

11.J P Mossink. Zinc as nutritional intervention and prevention measure for COVID-19 disease. BMJNutrPrevHealth.2020 Jun 17;3(1):111-117.

12.Minkyung Bae1Hyeyoung Kim2 Mini-Review on the Roles of Vitamin C, Vitamin D, and Selenium in the Immune System against COVID-19 Molecules. 2020 Nov 16;25(22):5346.

13.Zhong X, Tao X, Tang Y, Chen R. The outcomes of hyperbaric oxygen therapy to retrieve hypoxemia of severe novel coronavirus pneumonia: first case report. Zhonghua Hanghai Yixue yu Gaoqiya Yixue Zazhi? 2020 doi: 10.3760/cma.j.issn.1009-6906.2020.0001. [Google Scholar]

14. Zhong XL, Niu XQ, Tao XL, Chen RY, Liang Y, Tang YC. The first case of HBOT in critically ill endotracheal intubation patient with COVID-19. Beijing, China: Novel Coronavirus Pneumonia Research Network Sharing Platform of China Association for Science and Technology; 2020. [Google Scholar]

15.Senniappan K, Jeyabalan S, Rangappa P, Kanchi M. Hyperbaric oxygen therapy: Can it be a novel supportive therapy in COVID-19? Indian J Anaesth. 2020 Oct;64(10):835-841.

16. Kerry Thibodeaux , Marcus Speyrer1Amer Raza2Raphael Yaakov3Thomas E Serena3 Hyperbaric oxygen therapy in preventing mechanical ventilation in COVID-19 patients: a retrospective case series. J Wound Care. 2020 May 1;29(Sup5a):S4-S8.

17.Paul G. Harch,Hyperbaric oxygen treatment of novel coronavirus (COVID-19) respiratory failure.Med Gas Res. 2020 Apr-Jun; 10(2): 61–62.

18.Oliaei S, SeyedAlinaghi S, Mehrtak M, Karimi A, Noori T, Mirzapour P, Shojaei A, MohsseniPour M, Mirghaderi SP, Alilou S, Shobeiri P, Azadi Cheshmekabodi H, Mehraeen E, Dadras O. The effects of hyperbaric oxygen therapy (HBOT) on coronavirus disease-2019 (COVID-19): a systematic review.Eur J Med Res. 2021 Aug 19;26(1):96. 

 

 

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής 

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική

Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr

Δρ Βασίλειος Ζαχαριάδης

Δρ Βασίλειος Ζαχαριάδης
Ιατρός, Παθολόγος, Ειδικός στην Υπερβαρική Ιατρική,
Διευθυντής του Κέντρου Υπερβαρικής Ιατρικής, Κλαζομενών 5, Ταύρος [Οδός Πειραιώς και Χαμοστέρνας],
Τηλ: 2103462898.
e-mail: bpz@hbo.gr
www.hbo.gr

Prof. Dr. Med. Βίκτωρ Βιτάλ

Prof. Dr. Med. Βίκτωρ Βιτάλ,

Oμ. Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Göttingen, Γερμανίας. Χειρουργός – Ωτορινολαρυγγολόγος, Ειδικός Ωτοχειρουργός,  Ωτοχειρουργός Κοχλιακών Εμφυτευμάτων, Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου.

Μητροπόλεως  71

54622 Θεσσαλονίκη. Τηλ.: 2310 277698, Κιν.: 6944 468127
E-mail:   dr.victorvital@gmail.com

Χρυσάνθη Kαραπάντζου

Ass. Prof. Χρυσάνθη Kαραπάντζου (MD, ORL, PhD, MSc)
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Πανεπιστημιακής ΩΡΛ Κλινικής
του Ludwig Maximilian Universität του Μονάχου, Γερμανίας,
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εταιρείας εφαρμογών της
Βοτουλινικής Τοξίνης στην Ωτορινολαρυγγολογία (ΕΛ.Ε.Μ.Ε.ΒΟ.ΤΟΞ.ΩΡΛ).
Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας ΩΡΛ Αλλεργίας και Ανοσολογίας. Διεύθυνση: Ζερβού Γεώργιου 19, 661 32, Δράμα. Τηλέφωνο: 2521057557,Κινητό: 6937377549

Ευάγγελος Γκόλας

Ευάγγελος Γκόλας
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος,
Καλιάφα Σπύρου 1Α, 453 32, Ιωάννινα,
Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας ΩΡΛ Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών
Τηλέφωνο: 2651049006, Κινητό: 6936349006  www.egolas.gr
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ
Νευροωτολογία, ΩΡΛ Αλλεργία, Φωνιατρική, ΩΡΛ ογκολογία, ΠαιδοΩΡΛ, Γηριατρική ΩΡΛ,
Ιατρική Διατροφολογία, Συμπληρωματική Ιατρική, Υπερβαρική Ιατρική, Βιταμίνη D, Βιταμίνη Κ.

 

Δημήτριος Ραχωβίτσας

Δημήτριος Ραχωβίτσας
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος,

Επιμελητής Α΄, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Θεσσαλονίκη,
Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας ΩΡΛ Αλλεργίας Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών,

6947830284, e-mail: jimrach0704@gmail.com



Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.