Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, (MD, ORL, DDS, PhD), Αικατερίνη Γκέλη (MD, Radiologist), Δημήτριος Μούτλιας (MD, ORL)
Η ωτοσκλήρυνση είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Υπάρχει μια σειρά από θεωρίες σχετικά με την παθογένεια αυτής της νόσου τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Σύμφωνα με υπάρχοντα πρόσφατα δεδομένα για την παθογένεση της νόσου, η ωτοσκλήρυνση θεωρείται ως μια σοβαρή νόσος του εσωτερικού αυτιού που οδηγεί σε κώφωση στην πλειονότητα των περιπτώσεων.
Η παρουσία και η εξέλιξη της ωτοσκλήρυνσης εξαρτάται από γενετικούς, λοιμογόνους, ανοσολογικούς, φλεγμονώδεις παράγοντες, καθώς και από τον διαταραγμένο μεταβολισμό των οστών που βρίσκεται κάτω από την παθογένεση της νόσου. Είναι πιθανό ότι η γενετική προδιάθεση που σχετίζεται με λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς μπορεί να οδηγήσει σε οστική απορρόφηση στο οστάριο του αναβολέα και τον κοχλία, ακολουθούμενη από σπογγίωση, ίνωση και σκλήρυνση. Έχει προταθεί ότι οι ανοσολογικοί μηχανισμοί παίζουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου.
Ορισμένοι συγγραφείς θεωρούν την ωτοσκλήρυνση ως αυτοάνοση διαταραχή που βασίζεται στην παρουσία πολλών αυτοαντισωμάτων. Εκτός από τις κλασικές διαγνωστικές μεθόδους, όπως η ακοομετρία και η ακτινογραφία, νέες ακτινολογικές τεχνικές όπως η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία ή η σάρωση ραδιονουκλεϊδίων είναι χρήσιμες στον εντοπισμό της ωτοσκλήρυνσης [1].
Η αξονική τομογραφία (CT) με τομές 1 mm ή περισσότερο δεν ήταν επαρκής για την επίδειξη ωτοσκληρωτικών εστιών στις περισσότερες περιπτώσεις μέχρι σήμερα. Οι αξονικές τομογραφίες υψηλής ανάλυσης είναι ένα έγκυρο εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επιβεβαίωση, τον εντοπισμό και τον προσδιορισμό του μεγέθους των κλινικά ύποπτων ωτοσκληρυντικών εστιών [2].
Σε πολλές περιπτώσεις η απώλεια ακοής που ακολουθεί την ωτοσκλήρυνση μπορεί να διορθωθεί χειρουργικά. Αλλά σε πολλές άλλες περιπτώσεις η χειρουργική θεραπεία δεν είναι πάντα επιτυχής ή εφικτή. Μερικές φορές, η χειρουργική επέμβαση αντενδείκνυται ή είναι ανεπιτυχής [1] .
Το φθοριούχο νάτριο χρησιμοποιείται τώρα εδώ και 50 χρόνια σε μια προσπάθεια να επιβραδυνθεί ή να σταματήσει η επιδείνωση της νευροαισθητήριας βαρηκοΐας σε ασθενείς με σταδιακή ωτοσκλήρυνση ή μετά από αναβολεκτομή, καθώς και σε ασθενείς με καθαρή κοχλιακή ωτοσκλήρυνση. Ως ιατρική θεραπεία για την ωτοσπογγίωση-ωτοσκλήρυνση, το φθοριούχο νάτριο επηρεάζει τις υποκείμενες οστικές αλλαγές στον λαβύρινθο, ώστε να σταματήσει ή να αποτρέψει την εμφάνιση απώλειας ακοής. Το φθοριούχο νάτριο είναι ένας αναστολέας ενζύμου και μειώνει την οστεοκλαστική απορρόφηση των οστών και, εάν η δόση είναι μεγαλύτερη από 60 mg την ημέρα, μπορεί να αναδομήσει το ψευδο-αβερσιανό οστό (pseudohaversian bone)[3].
Η εκτεταμένη κλινική εμπειρία σε χιλιάδες ασθενείς μέχρι σήμερα με αυτή τη θεραπεία έχει αποδείξει την αξία της στη διακοπή της προηγουμένως προοδευτικής νευροαισθητηριακής απώλειας ακοής.
Για μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρχαν εκείνοι που αντιτάχθηκαν σε αυτή τη θεραπεία με τη βάση ότι δεν είχε αποδειχθεί επαρκώς από διπλά τυφλές, ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες. Παρά τούτο ο Bretlau και οι συνεργάτες [4, 5] στη Δανία δημοσίευσε διπλή τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη χορήγησης φθοριούχου νατρίου σε ωτοσκληρυντικούς ασθενείς, στους οποίους βρέθηκε μειωμένη συχνότητα επιδείνωσης της ακοής στους ασθενείς της ομάδας θεραπείας, μετά από δύο χρόνια λήψης, συγκριτικά με την ομάδα ασθενών που πήρε εικονικό φάρμακο. Εκτεταμένη έρευνα από τον καθηγητή Petrovic και οι συνεργάτες, ενώ βρισκόταν στο εργαστήριό μας ιστοκαλλιέργειας στο Πανεπιστήμιο Northwestern έδειξε τη δράση του φθοριούχου νατρίου στα οστά[6].
Μια όμορφα σχεδιασμένη μελέτη με ραδιενεργό στρόντιο από τους Linthicum, House και Althaus έδειξε την αξία της στην προώθηση της ωρίμανσης μιας σπογγιακής εστίας [7].
Το φθοριούχο νάτριο (NaF) είναι το μόνο συμπλήρωμα διατροφής, μέχρι στιγμής κλινικά εφαρμόσιμο, με ιδιότητα διέγερσης του σχηματισμού οστών, μέσω της ιδιόμορφης μιτογόνου δοσοεξαρτώμενης δράσης του στην κυτταρική σειρά οστεοβλαστών. Η οστική ισχύς είναι ανάλογη της οστικής μάζας και σε μια κατάσταση με κατάγματα ευθραυστότητας, όπως η οστεοπόρωση, φαίνεται λογικό να αποκατασταθεί η οστική μάζα χωρίς να εξασθενεί η οστική αντοχή. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με κάθε ενεργή χημική ουσία, που χορηγείται θεραπευτικά, η θεραπεία με NaF απαιτεί τήρηση στοιχειωδών κανόνων για να αποφευχθούν τα μειονεκτήματα. Ένας πρώτος υποχρεωτικός κανόνας είναι να μην συνταγογραφείται NaF χωρίς συμπλήρωμα ασβεστίου, εάν πρόκειται να αποφευχθεί η απώλεια οστικής μάζας στον οστέϊνο σκελετό του κοχλία. Για να αποφευχθεί αυτό, η διαθεσιμότητα κάψουλας, που περιέχει το φθοριούχο νάτριο και τα άλατα ασβεστίου (ανθρακικό ασβέστιο) έχει ενισχύσει τη συμμόρφωση με την προσθήκη ασβεστίου[7].
Το Florigkel είναι συμπλήρωμα διατροφής, κοινοποιημένο στον ΕΟΦ, το οποίο περιέχει φθοριούχο νάτριο, ανθρακικό ασβέστιο, κιτρικό μαγνήσιο, βιταμίνη D3 και βιταμίνη Κ2. Η βιταμίνης D3 α αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο και συμβάλλει στην ομοιόσταση του ασβεστίου στο ανθρώπινο σώμα. Το ασβέστιο απορροφάται, τόσο από μια ενεργή διακυτταρική οδό, η οποία εξαρτάται από την ενέργεια, όσο και από μια παθητική παρακυτταρική οδό μέσω στενών συνδέσεων. Η 1,25 Διυδροξυβιταμίνη D(3) ή 1,25(OH)2 D3 είναι η ορμονικά ενεργή μορφή της βιταμίνης D3, η οποία μέσω των γονιδιωματικών της δράσεων, είναι ο κύριος διεγέρτης της ενεργού εντερικής απορρόφησης ασβεστίου που περιλαμβάνει εισροή ασβεστίου, μετατόπιση ασβεστίου μέσω του εσωτερικού του εντεροκυττάρου και βασεοπλευρική εξώθηση του ασβεστίου από την εντερική πλασματική αντλία μεμβράνης[7].
Η βιταμίνη Κ2 ενεργοποιεί μια πρωτεΐνη που ονομάζεται matrix GLA, η οποία αφαιρεί το ασβέστιο από τους μαλακούς ιστούς και επίσης ενεργοποιεί την οστεοκαλσίνη, η οποία συγκρατεί το ασβέστιο στα οστά[8]. Συνολικά αναφέρονται 17 διαφορετικές πρωτεΐνες που εξαρτώνται από τη βιταμίνη Κ2. Οι εξαρτώμενες από τη βιταμίνη Κ2 πρωτεΐνες βρίσκονται μέσα στα οστά, την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Για παράδειγμα, η καρβοξυλιωμένη οστεοκαλσίνη είναι ευεργετική για τα οστά και βοηθά στην εναπόθεση ασβεστίου στη μήτρα ή θεμέλια ουσία των οστών. Η καρβοξυλιωμένη πρωτεΐνη Gla της θεμέλιας οστικής ουσίας προστατεύει αποτελεσματικά τα αιμοφόρα αγγεία και μπορεί να αποτρέψει την ασβεστοποίηση εντός του αγγειακού τοιχώματος.
Επιπλέον, η πλούσια καρβοξυλιωμένη πρωτεΐνη Gla έχει αναφερθεί ότι δρα ως αναστολέας στην ασβεστοποίηση του καρδιαγγειακού συστήματος, ενώ η ειδική πρωτεΐνη-6, που είναι ειδική για την ανακοπή της ανάπτυξης προστατεύει τα ενδοθηλιακά κύτταρα και τα κύτταρα των λείων μυϊκών ινών των αγγείων. αντιστέκεται στην απόπτωση και αναστέλλει την ασβεστοποίηση των αιμοφόρων αγγείων, αναστέλλοντας την απόπτωση των κυττάρων των λείων μυϊκών ινών των αγγείων[9].
Αυτές οι βιοχημικές διαδικασίες διεκπεραιώνονται με τη υποχρεωτική παρουσία του μαγνησίου. Η βιταμίνη Κ2 και το μαγνήσιο φαίνεται να εμπλέκονται στον μεταβολισμό των οστών[10].
Το Florigkel προάγει την ωρίμανση των ωτοσπογγιακών βλαβών και έτσι επιβραδύνει ή αναστέλλει την εξέλιξη της νευροαισθητήριας απώλειας ακοής [3, 10].
Bιβλιογραφικές αναφορές
- Szekanecz Z, Szekanecz E, Morvai K, Rácz T, Szegedi G, Sziklai I. [Current aspects of the pathogenesis and clinical characteristics of otosclerosis: possibilities of drug therapy]. Orv Hetil. 1999 Oct 31;140(44):2435-40.
- Naumann IC, Porcellini B, Fisch U. Otosclerosis: incidence of positive findings on high-resolution computed tomography and their correlation to audiological test data. Ann Otol Rhinol Laryngol. 2005 Sep;114(9):709-16.
- J R Causse, J B Causse, J Uriel, J Berges, G E Shambaugh Jr, P Bretlau. Sodium fluoride therapy. Am J Otol. 1993 Sep;14(5):482-90.
- Bretlau P, Salomon G, Johnsen NJ. Otospongiosis and sodium fluoride. A clinical double-blind, placebo-controlled study on sodium fluoridetreatment in otospongiosis. Am J Otol. 1989 Jan;10(1):20-2.
- Bretlau P, Causse J, Causse JB, Hansen HJ, Johnsen NJ, Salomon G. Otospongiosis and sodium fluoride. A blind experimental and clinical evaluation of the effect of sodium fluoride treatment in patients with otospongiosis. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1985 Mar-Apr;94(2 Pt 1):103-7.
- Petrovic AG, Stutzmann JJ, Shambaugh GE Jr. Experimental studies on pathology and therapy of otospongiosis. Am J Otol. 1985 Jan;6(1):43-50.
- Linthicum FH Jr, House HP, Althaus SR. The effect of sodium fluoride on otosclerotic activity as determined by strontium. Ann Otol Rhinol Laryngol. 1973 Jul-Aug;82(4):609-15.
- Sylvia Christakos, Puneet Dhawan, Angela Porta, Leila J Mady, Tanya Seth. Vitamin D and intestinal calcium absorption. Mol Cell Endocrinol. 2011 Dec 5;347(1-2):25-9.
- Lianpu Wen, Jiepeng Chen, Lili Duan, and Shuzhuang Li. Vitamin K-dependent proteins involved in bone and cardiovascular health. Mol Med Rep.2018 Jul; 18(1): 3–15.
- Shambaugh GE Jr. How and when to prescribe sodium fluoride. Am J Otol. 1989 Mar;10(2):146-
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Δημήτριος Μούτλιας
Δημήτριος Μουτλιας
Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος (ΜD, ORL)
Διευθυντής ΩΡΛ κλινικής Γεν. Νοσοκομείου Ημαθείας,
Υγειονομική μονάδα Νάουσα.
τηλ. 6944613196
moutlias@yahoo.gr
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.