Δρ Κωσταντίνος Τριανταφύλλου, Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Αικατερίνη Γκέλη
Η ιδιοπαθής πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας (IMVP) αναφέρεται στη συστολική μετατόπιση της μιάς ή και των δύο γλωχίνων της μιτροειδούς βαλβίδας στον αριστερό κόλπο, με ή χωρίς ανεπάρκεια μιτροειδούς. Είναι μια από τις πιο κοινές μορφές καρδιακών ανωμαλιών μεταξύ των νέων, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
Η ιδιοπαθής πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας συνήθως φαίνεται να είναι μια καλοήθης κατάσταση και μάλιστα ικανή να αναρρώσει.
Σε μια μειοψηφία περιπτώσεων η ιδιοπαθής πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας μπορεί να προδιαθέσει τους πάσχοντες για επιπλοκές. Τα υπάρχοντα δεδομένα υποδηλώνουν ως ενοχοποιητικό παράγοντα για την πρόκληση της ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας την κληρονομικότητα κατά τον επικρατούντα χαρακτήρα, που εμφανίζει διείσδυση εξαρτώμενη από το φύλο και την ηλικία με μεταβλητή εκφραστικότητα και γενετική ετερογένεια.
Η παθογένεση της ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας και των συμπτωμάτων της δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Έχει προταθεί υπεραδρενεργική δραστηριότητα και ανεπάρκεια μαγνησίου[1, 2].
Η ιδιοπαθής πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας φαίνεται να είναι μια μορφή ή πτυχή της λανθάνουσας τετανίας λόγω έλλειψης μαγνησίου [latent tetany due to magnesium deficit (MDLT)][3]. Η υπομαγνησιαιμία είναι μια άλλη σημαντική αιτία τετανίας, καθώς το μαγνήσιο επηρεάζει το μεταβολισμό τόσο του ασβεστίου όσο και του καλίου. Τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου μπορεί να μειώσουν τον ουδό για υπασβεστιαιμία που προκαλεί τετανία[4]. Ο επιπολασμός, η λανθάνουσα φύση και η συμπτωματολογία αυτών των δύο καταστάσεων φαίνεται να είναι αυστηρά παρόμοια.
Μηχανισμός της πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας
Ο μηχανισμός της πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως. Ωστόσο, η έλλειψη μαγνησίου έχει προταθεί ότι σχετίζεται με το σύνδρομο πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας.
Σε μια μελέτη που έκανε ο Mariusz Kitliński και οι συνεργάτες (2004) συνέκριναν 49 άτομα με πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας με άτομα που ταιριάζουν με την ηλικία και το φύλο χωρίς πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας, και οι δύο ομάδες βρέθηκαν να έχουν παρόμοια επίπεδα μαγνησίου στον ορό.
Ωστόσο, τα άτομα με πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας είχαν χαμηλότερα επίπεδα μαγνησίου στο προϊόν λύσης (lysate) των λεμφοκυττάρων τους, που πάρθηκαν από φλεβικό αίμα. Η συγκέντρωση μαγνησίου στο πλάσμα ήταν παρόμοια, τόσο στους ασθενείς, όσο και στους υγιείς μάρτυρες. Αντίθετα, η συγκέντρωση μαγνησίου στα προϊόντα λύσης των λεμφοκυττάρων ήταν σημαντικά χαμηλότερη (p < 0,03) στους ασθενείς με σύνδρομο πρόπτωσης μιτροειδούς βαλβίδας σε σχέση με τους υγιείς μάρτυρες Τα αποτελέσματα που ελήφθησαν υποδηλώνουν ότι η έλλειψη μαγνησίου μπορεί να είναι μέρος των μηχανισμών του συνδρόμου της πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας. Επίσης, η έλλειψη μαγνησίου των λεμφοκυττάρων μπορεί να παίζει ρόλο στην πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας[5].
Σε μια ξεχωριστή μελέτη των Licholdziejewska et al, που δημοσιεύτηκε το 1997 συγκρίθηκαν τα επίπεδα μαγνησίου στον ορό σε 141 άτομα με βαριά συμπτωματική πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας και 40 υγιή άτομα. Διαπιστώθηκε ότι πολλοί ασθενείς της ομάδας με βαριά συμπτωματική πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας είχαν χαμηλό μαγνήσιο στον ορό και η λήψη συμπληρωμάτων μαγνησίου οδηγησε στη βελτίωση των περισσότερων συμπτωμάτων, όπως πόνος στο στήθος, δύσπνοια, αδυναμία, αίσθημα παλμών και άγχος μαζί με μείωση της απέκκρισης κατεχολαμινών[6].
Αιτίες της έλλειψης μαγνησίου
Η έλλειψη μαγνησίου (Μg) έχει διάφορες αιτίες, όπως: Ανεπαρκής πρόσληψη Mg (ειδικά, όταν εφαρμόζονται δίαιτες αδυνατίσματος), καταστάσεις παρατεταμένου άγχους, η κατάχρηση της κατανάλωσης καφέ, η μακροχρόνια λήψη κορτικοστεροειδών, η περίσσεια κατεχολαμινών. Ο υψηλός επιπολασμός της έλλειψης μαγνησίου στις γυναίκες οφείλεται κυρίως στις ορμόνες των ωοθηκών. Βιολογικοί παράγοντες όπως το αντιγόνο HLA Bw35 και ο συμπεριφορικός τύπος Α ευνοούν την εξάντληση του Mg. Τα HLA-Bw35 θετικά άτομα εμφανίζουν χαμηλότερο επίπεδο Mg ιστού[7].
Η έλλειψη μαγνησίου και η υπομαγνησιαιμία μπορεί να προκύψουν από ποικίλες αιτίες, συμπεριλαμβανομένων των γαστρεντερικών και νεφρικών απωλειών. Η έλλειψη μαγνησίου μπορεί να προκαλέσει μια μεγάλη ποικιλία χαρακτηριστικών βιοχημικών αλλαγών, όπως υπασβεστιαιμία, υποκαλιαιμία και καρδιακές και νευρολογικές εκδηλώσεις. Η χρόνια κατάσταση χαμηλού μαγνησίου έχει συσχετιστεί με μια σειρά από χρόνιες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, η στεφανιαία νόσος και η οστεοπόρωση. Συζητείται επίσης η χρήση του μαγνησίου ως θεραπευτικού παράγοντα στο άσθμα, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και την προεκλαμψία[8].
H έλλειψη μαγνησίου μπορεί να προκαλέσει ανώμαλη ίνωση, ανωμαλίες στη σύνθεση κολλαγόνου καθώς και στο μυοκάρδιο, που είναι καταστάσεις ικανές να προκαλέσουν δυσκινησία της μιτροειδούς συσκευής. Η έλλειψη μαγνησίου είναι μέρος μιας εικόνας μεταβολικών ανωμαλιών, αλλοίωσης του ανοσοποιητικού και του αυτόνομου νευρικού συστήματος, καρδιακών αρρυθμιών και θρομβοεμβολικών φαινομένων στην ιδιοπαθή πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας (IMVP)[3].
Στην ανάπτυξη της βαλβιδικής βλάβης συμβάλλουν και ορισμένοι άλλοι παράγοντες που σχετίζονται εκτός από την έλλειψη μαγνησίου, οι οποίοι μεταβάλλουν το μεταβολισμό του κολλαγόνου, όπως: έλλειμμα ασκορβικού οξέος, εμπύρετες ασθένειες, περίσσεια κορτικοστεροειδών[9].
Συμπτωματολογία της ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας
Στη συμπτωματολογία της ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας κυριαρχεί το σύνδρομο της λανθάνουσας τετανίας. Οι παλμοί και ο προκαρδιακός πόνος είναι τα πιο συχνά καρδιακά συμπτώματα. Το κλικ και το μεσαίο συστολικό φύσημα δεν εμφανίζονται σε όλες τις περιπτώσεις ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας.
Στην κλινική έρευνα είναι απαραίτητες οι ακόλουθες εξετάσεις: Υπερηχοκαρδιογράφημα, ηλεκτροκαρδιογράφημα, αξιολόγηση του μαγνησίου του πλάσματος και των ερυθροκυττάρων, ασβεστιαιμία και ασβεστιουρία και καθημερινή μαγνησιουρία. Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις απαιτούνται πιο περίπλοκες μελέτες[7].
Αντιμετώπιση της της ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας
Η ιδιοπαθής πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας (ΙMVP) είναι η πιο συνηθισμένη καρδιακή βαλβιδοπάθεια, που συχνά σχετίζεται με έναν αστερισμό συμπτωμάτων που δεν σχετίζονται με δομικές βαλβιδικές αλλαγές. Οι αυτοαναφορές των ασθενών αντικατοπτρίζουν μια ποικιλία τρομακτικών συμπτωμάτων, όπως πόνο στο στήθος, δύσπνοια, αίσθημα παλμών, πονοκεφάλους ημικρανίας, ζαλάδα, κόπωση, ζάλη στην ορθοστασία, εναλλαγές της διάθεσης και κρίσεις άγχους ή πανικού.
Τα άτομα με αυτά τα συμπτώματα αναζητούν επανειλημμένα βοήθεια σε αίθουσες έκτακτης ανάγκης, κέντρα επείγουσας φροντίδας και γραφεία πρωτοβάθμιας περίθαλψης, συμβάλλοντας στην οικονομική επιβάρυνση της υγειονομικής περίθαλψης.
Τα θεραπευτικά μέτρα στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Αν και τα παραδοσιακά φάρμακα όπως οι βήτα-αδρενεργικοί αποκλειστές, οι αναστολείς διαύλων ασβεστίου και τα αγχολυτικά χρησιμοποιούνται ευρέως για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της ΙMVP, αυτά τα φάρμακα φέρεται να είναι αναποτελεσματικά για πολλούς ανθρώπους. Ένας σημαντικός αριθμός χρησιμοποιεί μία ή περισσότερες εναλλακτικές θεραπείες για τον έλεγχο των συμπτωμάτων – πιο αξιοσημείωτες μεταξύ αυτών είναι η συστηματική συμπληρωματική λήψη μαγνησίου, η οποία είναι γνωστό ότι επηρεάζει ευεργετικά την καρδιακή λειτουργία[10].
Η φυσιολογική συγκέντρωση Mg στο πλάσμα δεν αποκλείει τη διάγνωση της πρωτοπαθούς χρόνιας έλλειψης μαγνησίου. Η διάγνωση της έλλειψης μαγνησίου απαιτεί τη δοκιμή φορτίου Mg από το στόμα. Η διόρθωση της συμπτωματολογίας με τη χορήγηση μαγνησίου από το στόμα (5 mg/kg/ημέρα) είναι η καλύτερη απόδειξη ότι η ιδιοπαθής πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας οφειλόταν σε έλλειψη μαγνησίου.
Η θεραπεία με Mg είναι απαραίτητη και ειδική για την ιδιοπαθή πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η έλλειψη μαγνησίου οφείλεται σε μείωση του Mg και η από του στόματος συμπλήρωση Mg πρέπει να συνδυαστεί με διουρητικά που συντηρούν το Mg ή φυσιολογικές δόσεις βιταμίνης D3.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι όπως β-αναστολείς, βεραπαμίλη, φαινυτοΐνη, μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα. Η θεραπεία με βάση το Mg θα πρέπει να εφαρμόζεται με συνέπεια και για μεγάλα χρονικά διαστήματα (πάνω από 6 μήνες). Η θεραπεία με Mg έχει ως αποτέλεσμα τον έλεγχο της λανθάνουσας τετανίας καθώς και στη μορφολογική ανάκαμψη. Η δόση που μπορεί να αναχαιτίσει τη συμπτωματολογία για τους περισσότερους ασθενείς είναι τα 350mg ημερησίως που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει το 1-3 γραμμαρια ημερησίως (, 1 γραμμάριο το πρωί, 1 κατά τη διάρκεια της ημέρας και 1 το βράδυ με το φαγητό)[3].
Η υπομαγνησιαιμία είναι ένα συνηθισμένο εργαστηριακό εύρημα σε νοσηλευόμενους ασθενείς για διάφορες παθολογικές αιτίες. Σε μελέτες που έγιναν σε νοσηλευόμενους ασθενείς, το 42% αποδείχθηκε ότι ήταν υπομαγνησιαιμικοί[11]. Ωστόσο, οι γιατροί ζητούν τον έλεγχο των επιπέδων του μαγνησίου μόνο στο 7% αυτών των ασθενών[11].
Σε μια μελέτη που διεξήχθη μεταξύ ασθενών σε μονάδα εντατικής καρδιακής φροντίδας, το 53% των ασθενών είχαν περιεκτικότητα σε μαγνήσιο των μονοπύρηνων κυττάρων τους το χαμηλότερο φυσιολογικό επίπεδο[12].
Κλινικά, το μαγνήσιο του ορού μετριέται συνήθως παρά το γεγονός ότι λιγότερο από το 1% του μαγνησίου υπάρχει εξωκυτταρικά. Ως εκ τούτου, το μαγνήσιο του ορού δεν αντικατοπτρίζει πάντα με ακρίβεια τα συνολικά αποθέματα μαγνησίου στο σώμα. Στην πραγματικότητα, τα επίπεδα μαγνησίου στον ορό μπορεί να είναι φυσιολογικά παρά την εξάντληση της συνολικής περιεκτικότητας σε μαγνήσιο του σώματος[12].
Σε πολλές περιπτώσεις, τα ενδοκυτταρικά επίπεδα μαγνησίου χρησιμεύουν ως καλύτερος δείκτης για τη συνολική περιεκτικότητα σε μαγνήσιο στο σώμα σε σύγκριση με τα επίπεδα μαγνησίου στον ορό, με την πιο ακριβή δοκιμή να είναι το μαγνήσιο των μονοπύρηνων κυττάρων του αίματος[13].
Η ενδοκυτταρική περιεκτικότητα των μονοπυρήνων κυττάρων σε μαγνήσιο συσχετίζεται επίσης καλύτερα με την κατάσταση του καρδιακού μαγνησίου[14-17].
Τα κρέατα είναι μια καλή πηγή μαγνησίου, όπως και τα ψάρια, το πίτουρο ρυζιού, ξηροί καρποί, σπόροι, τόφου και τα πράσινα, φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι και το σέσκουλο, κλπ.
Άτομα με καρδιακά ή νεφρικά προβλήματα θα πρέπει να λαμβάνουν μαγνήσιο μόνο υπό ιατρική παρακολούθηση.
O συνδυασμός ταυρικού μαγνησίου και κιτρικού μαγνησίου (Μagnigkel) ίσως είναι ο αποτελεσματικότερος συνδυασμός μορφών μαγνησίου για την αντιμετώπιση της ιδιοπαθούς πρόπτωσης της μιτροειδούς βαλβίδας. Η συνέργεια του μαγνησίου και της ταυρίνης είναι ευεργετική για την υγεία της καρδιάς και των αγγείων. Το ταυρικό μαγνήσιο όπως και το κιτρικό μαγνήσιο βοηθάει σημαντικά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεση των ατόμων με υπέρταση και των πασχόντων από ιδιοπαθή πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας, όπου κατευνάζουν τα συμπτώματά τους.
Το ταυρικό μαγνήσιο έχει εξέχουσα αντιυπερτασική και καρδιοπροστατευτική δράση μέσω της ισχυρής αντιοξειδωτικής του δράσης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας.
To κιτρικό μαγνήσιο θεωρείται μια από τις πλέον βιοδιαθέσιμες μορφές μαγνησίου. Αυτό σημαίνει ότι απορροφάται εύκολα από το έντερο και χρησιμοποιείται γρήγορα από τα κύτταρα του σώματος. Το κιτρικό μαγνήσιο υποστηρίζει τη διαδικασία της πέψης και τη λειτουργία της καρδιάς. Σε νορμομαγνησιαμικά άτομα με μεταβολικό σύνδρομο, η από του στόματος συμπληρωματική χορήγηση κιτρικού μαγνησίου μείωσε την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και την αρτηριακή πίεση[19].
Τόσο το ταυρικό όσο και το κιτρικό μαγνήσιο παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας της καρδιάς, σταθεροποιώντας την αρτηριακή πίεση. Έτσι, δεν υπερεργάζεται η καρδιά. Οι μέχρι τώρα υπάρχουσες μελέτες δείχνουν ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μαγνησίου μπορούν να προλάβουν καρδιοπάθειες, μεταβολικές διαταραχές και την αύξηση της αρτηριακής πίεσης.
Το μαγνήσιο βοηθάει στη διατήρηση της ομαλότητας του καρδιακού ρυθμού, καθώς ρυθμίζει την αγωγή των ηλεκτρικών σημάτων. Το κιτρικό και το ταυρικό μαγνήσιο χρησιμοποιείται για την πρόληψη της καρδιακής αρρυθμίας. Επειδή η αρτηριακή δυσκαμψία είναι ένας παράγοντας κινδύνου που σχετίζεται με την αθηρωματοσκλήρυνση, το κιτρικό και το ταυρικό μαγνήσιο καθιστούν τα αρτηριακά τοιχώματα πιο εύκαμπτα, περιορίζοντας τον παραπάνω κίνδυνο. Στην ιδιοπαθή πρόπτωση της μιτροειδούς βαλβίδας μπορεί να χορηγηθεί συμπληρωματικά το Magnigkel, του οποίου η κάθε κάψουλα περιέχει 28,5mg Tαυρικού μαγνησίου και 143mg Kιτρικού μαγνησίου.
Η Συνιστώμενη Διαιτητική Δόση (RDA) για το μαγνήσιο είναι 400-420 mg (mg) την ημέρα για τους ενήλικες άνδρες και 310-320 mg την ημέρα για τις ενήλικες γυναίκες. Οι γυναίκες που είναι έγκυες μπορεί να αυξήσουν αυτή την ποσότητα σε 350-360 mg την ημέρα[20]. Η ημερήσια δοσολογία του Μagnigkel για τους άνδρες είναι μία κάψουλα ως τρείς κάψουλες ημερησίως ( πρωί, μεσημέρι και βράδυ, που λαμβάνεται με το φαγητό). Για τις γυναίκες η δοσολογία είναι μια κάψουλα πρωί και βράδυ με το φαγητό.
Χειρουργική θεραπεία της σοβαρής πρόπτωσης της μιτροειδούς
Οι κατευθυντήριες οδηγίες υποδεικνύουν χειρουργική επέμβαση για ασθενείς με συμπτωματική σοβαρή ανεπάρκεια μιτροειδούς ή σημεία διάτασης ή δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς δεν υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση λόγω ηλικίας ή συννοσηρότητας και έχουν κακή έκβαση με συντηρητική θεραπεία. Η διακαθετηριακή επιδιόρθωση μιτροειδούς με MitraClip αναδείχθηκε ως μια βιώσιμη θεραπευτική επιλογή για ασθενείς υψηλού κινδύνου με καρδιακή ανεπάρκεια[21].
Τόσο οι τυχαιοποιημένες όσο και οι ερευνητικές και κλινικές μελέτες παρατήρησης (registry studies) έχουν καταδείξει την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια του MitraClip για τη μείωση της ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας, με σημαντικές βελτιώσεις στη λειτουργική κατηγορία και μειώσεις των νοσηλειών ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια. Με την αυξανόμενη παγκόσμια εμπειρία, ένα ευρύτερο φάσμα ασθενών και ασθενειών μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί επιτυχώς, που κυμαίνονται από ασθενείς με αποτυχημένα χειρουργικά δακτυλίδια δακτυλιοπλαστικής, μέχρι εκείνους που πάσχουν από καρδιογενές σοκ[22].
Η διαδερμική επισκευή από άκρη σε άκρη της μιτροειδούς βαλβίδας (Percutaneous edge-to-edge repair) με τη συσκευή MitraClip έχει αποδειχθεί ότι χρησιμεύει ως ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία για σοβαρή ανεπάρκεια μιτροειδούς στον χειρουργικό πληθυσμό υψηλού κινδύνου[23].
H διακορυφαία εμφύτευση τενοντίων χορδών (NeoChord) σε πάλλουσα καρδιά για τη θεραπεία της σοβαρής ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας εκτελείται σε πραγματικό χρόνο με οδηγό τη διοισοφαγική υπερηχογραφία, τόσο για την εμφύτευση, όσο και για τη ρύθμιση της τάσης των νεοχορδών που επιτρέπει την παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο της αιμοδυναμικής αποκατάστασης[24]. Η παραπάνω επέμβαση γίνεται προς το παρόν στην Ελλάδα μόνο στο καρδιοχειρουργικό τμήμα του Ιπποκρατείου Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών υπό τη διεύθυνση του συντονιστή διευθυντή Κωνσταντίνου Τριανταφύλλου.
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.Kitliński M, Stepniewski M, Nessler J, Konduracka E, Solarska K, Piwowarska W, Erhardt .Is magnesium deficit in lymphocytes a part of the mitral valve prolapse syndrome? L.Magnes Res. 2004 Mar;17(1):39-45.
2.B Lichodziejewska 1, J Kłoś, J Rezler, K Grudzka, M Dłuzniewska, A Budaj, L Ceremuzyński. Clinical symptoms of mitral valve prolapse are related to hypomagnesemia and attenuated by magnesium supplementation. Am J Cardiol. 1997 Mar 15;79(6):768-72.
3.Bobkowski W, Nowak A, Durlach J. The importance of magnesium status in the pathophysiology of mitral valve prolapse. Magnes Res. 2005 Mar;18(1):35-52.
4.McKenna M Johnson, Satya Patel, Jason Williams. Don’t Take It ‘Lytely’: A Case of Acute Tetany. Cureus. 2019 Oct 5;11(10):e5845.
5.Kitliński M, Stepniewski M, Nessler J, Konduracka E, Solarska K, Piwowarska W, Erhardt L Is magnesium deficit in lymphocytes a part of the mitral valve prolapse syndrome?. Magnes Res. 2004 Mar;17(1):39-45.
6.B Lichodziejewska, J Kłoś, J Rezler, K Grudzka, M Dłuzniewska, A Budaj, L Ceremuzyński. Clinical symptoms of mitral valve prolapse are related to hypomagnesemia and attenuated by magnesium supplementation. Am J Cardiol. 1997 Mar 15;79(6):768-72.
7.C D Zeana. Recent data on mitral valve prolapse and magnesium deficit. Magnes Res. 1988 Dec;1(3-4):203-11.
8.R Swaminathan. Magnesium Metabolism and its Disorders. Clin Biochem Rev. 2003 May; 24(2): 47–66.
9.C D Zeana. Recent data on mitral valve prolapse and magnesium deficit Magnes Res. 1988 Dec;1(3-4):203-11.
10.Scordo, Kristine A., PhD, RN, ACNP-BC. Mitral Valve Prolapse Syndrome and Magnesium Supplementation: A Review of the Literature. Clinical Scholars Review, Vol1 Issue 2, Nov 2008, DOI: 10.1891/1939-2095.1.2.101
11.Whang R, Ryder KW. Frequency of hypomagnesemia and hypermagnesemia. Requested vs routine. JAMA 1990;263:3063–4. 5.
12.Ryzen E, Elkayam U, Rude RK. Low blood mononuclear cell magnesium in intensive cardiac care unit patients. Am Heart J 1986;111:475–80.
13.DiNicolantonio JJ, O’Keefe JH, Wilson W. Correction: Subclinical magnesium deficiency: a principal driver of cardiovascular disease and a public health crisis. Open Heart 2018;5. 9.
14.Reinhart RA. Magnesium metabolism. A review with special reference to the relationship between intracellular content and serum levels. Arch Intern Med 1988;148:2415–20. 10.
15.Ryan MF, Ryan MP. Lymphocyte electrolyte alterations during magnesium deficiency in the rat. Irish J Med Sci 1979;148:pp108–9.
16.Elin RJ. Status of the determination of magnesium in mononuclear blood cells in humans. Magnesium 1988;7:1988300–5. 12. Lim P, Jacob E. Magnesium deficiency in patients on long-term diuretic therapy for heart failure. Br Med J 1972;3:620–2.
17.DiNicolantonio JJ, Liu J, O’Keefe JH. Magnesium for the prevention and treatment of cardiovascular disease. Open Heart 2018;5:e000775. doi:10.1136/ openhrt-2018-000775
18.Shrivastava P, Choudhary R, Nirmalkar U, Singh A, Shree J, Vishwakarma PK, Bodakhe SH.Magnesium taurate attenuates progression of hypertension and cardiotoxicity against cadmium chloride-induced hypertensive albino rats. J Tradit Complement Med. 2018 Jun 2;9(2):119-123.
19.Afitska K, Clavel J, Kisters K, Vormann J, Werner T. Magnesium citrate supplementation decreased blood pressure and HbA1c in normomagnesemic subjects with metabolic syndrome: a 12-week, placebo-controlled, double-blinded pilot trial. Magnes Res. 2021 Aug 1;34(3):130-139.
20.U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. FoodData Centra, 2019. Magnesium.Fact Sheet for Health Professionals.
21. Fam NP, Ross HJ, Verma S. Mitral clip – looking back and moving forward. Curr Opin Cardiol. 2016 Mar;31(2):169-75
22.Drake DH. To Clip or Not to Clip: The Use of MitraClip Therapy for Functional Mitral Regurgitation. J Cardiothorac Vasc Anesth. 2020 Jun;34(6):1690-1692.
23.Benito-González T, Estévez-Loureiro R, Garrote-Coloma C, Fernández-Vázquez F. To Clip, Or Not To Clip, In Patients With Functional Mitral Regurgitation. .Cardiovasc Revasc Med. 2020 Feb;21(2):249-250.
24. Colli A, Adams D, Fiocco A, Pradegan N, Longinotti L, Nadali M, Pandis D, Gerosa G. Transapical NeoChord mitral valve repair. .Ann Cardiothorac Surg. 2018 Nov;7(6):812-820.
Δρ Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου
Δρ Κωνσταντίνος Τριανταφύλλου
Καρδιοχειρουργός, Συντονιστής-Διευθυντής του Καρδιοχειρουργικού τμήματος του Ιπποκρατείου Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.