Ασφαλής διαχείριση του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης λόγω της πανδημίας του COVID-19©

Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2021 στο Community Ment Health J αξιολογήθηκε ο επιπολασμός (εξάπλωση), των ψυχολογικών αντιδράσεων και οι σχετικές συσχετίσεις της κατάθλιψης, του άγχους και του στρες σε έναν παγκόσμιο πληθυσμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας της νόσου του κοροναϊού (COVID-19). 

Υιοθετήθηκε σχεδιασμός συγχρονικής μελέτης 678 συμπληρωμένων εντύπων, που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της καραντίνας/κλειδώματος (lockdown) για τον COVID-19. Σχεδιάστηκε ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο και το DASS-21 χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο διαλογής. 

Εφαρμόστηκε στρατηγική τεχνικής δειγματοληψίας μη πιθανοτήτων. Το 50,9% των συμμετεχόντων εμφάνισε χαρακτηριστικά άγχους, το 57,4% έδειξε σημάδια στρες και το 58,6% εμφάνισε κατάθλιψη. 

Στρες, άγχος, και η κατάθλιψη είναι τα συντριπτικά δεδομένα σε ολόκληρο τον κόσμο κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας COVID-19 και πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τα ποσοστά αυτών των καταστάσεων ψυχικής υγείας. 

Η παραγοντική ανάλυση έδειξε αξιοσημείωτες συσχετίσεις και εκδηλώσεις στρες, άγχους και καταθλιπτικών συμπτωμάτων.

 Άτομα ηλικίας 18-24 ετών, γυναίκες και άτομα σε μη συζυγικές σχέσεις παρουσίασαν στρες, άγχος και κατάθλιψη. 

Τα χωρισμένα άτομα βίωσαν στρες και άγχος. 

Τα παντρεμένα άτομα βίωσαν άγχος. Οι ελεύθεροι και οι χωρισμένοι βίωσαν κατάθλιψη. Οι άνεργοι βίωσαν άγχος και κατάθλιψη. Οι μαθητές βίωσαν άγχος και κατάθλιψη.  Ένας εκτεταμένος αριθμός ημερών σε καραντίνα συσχετίστηκε με αυξημένο στρες, άγχος και κατάθλιψη. 

Η οικογενειακή παρουσία οδήγησε σε χαμηλότερα επίπεδα στρες, άγχους και κατάθλιψης. Τέλος, η έλλειψη άσκησης συσχετίστηκε με αυξημένο στρες, άγχος και κατάθλιψη [1].

Αντιμετώπιση του στρες, άγχους και κατάθλιψης από την πανδημία του COVID-19

Το στρες είναι ένα πολύπλοκο μέρος της ζωής που είναι απαραίτητο για την επιβίωση και την επίτευξη των στόχων, αλλά μπορεί να είναι καταστροφικό, όταν υπάρχει σε υπερβολικό βαθμό. Για πρώτη φορά το στρες ορίστηκε κλινικά από τον Hans Selye ως η μη ειδική απόκριση του σώματος σε οποιαδήποτε απαίτηση για αλλαγή[2]. 

Πιο πρόσφατα, το στρες έχει περιγραφεί ως η απόκριση σε ένα εγγενές ή εξωτερικό ερέθισμα που προκαλεί απόκλιση από την ομοιόσταση[3, 4].

Τα στρεσογόνα γεγονότα οδηγούν σε μια σειρά αποκρίσεων που είναι μια περίπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ του κεντρικού και του περιφερικού νευρικού συστήματος και του υπόλοιπου σώματος [5]. 

Επιπλέον, υπάρχουν μεμονωμένες διαφορές στην απόκριση στο στρες λόγω των διαφορών φύλου, της γενετικής μοναδικότητας, της ηλικίας και των περιβαλλοντικών παραγόντων όπως η αστικότητα[6].

Οι επί του παρόντος διαθέσιμες φαρμακευτικές θεραπείες για τη διαχείριση των σημείων και συμπτωμάτων του στρες μπορεί να οδηγήσουν σε παρενέργειες, προκαλώντας την ανάγκη για μια πιο κατάλληλη προσέγγιση για την επιδίωξη ενός υγιεινού τρόπου ζωής. Η θεραπεία και η διαχείριση του στρες είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει αλληλεπιδράσεις μεταξύ ατόμων και περιβαλλοντικών παραγόντων [7]. 

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η άσκηση και η κοινωνικοποίηση, ενθαρρύνονται συνήθως για την αντιμετώπιση του στρεςς [8]. 

Η υιοθέτηση νέου τρόπου ζωής είναι μια πρόκληση και απαιτεί χρόνο και συμμόρφωση για να είναι αποτελεσματική. Ως αποτέλεσμα, ένα ασφαλές συμπλήρωμα που μειώνει αποτελεσματικά τα επίπεδα στρες είναι σε μεγάλη ζήτηση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για κατά τα άλλα υγιείς πληθυσμούς, που αντιμετωπίζουν μέτρια επίπεδα στρες, οι οποίοι μπορεί να μην χρειάζονται φαρμακολογικές παρεμβάσεις ή διαγνώσεις.

Η L-Θεανίνη είναι ένα αμινοξύ που βρίσκεται στα φύλλα του πράσινου τσαγιού και έχει αποδειχθεί σε μοντέλα τρωκτικών ότι εμποδίζει τη σύνδεση του l -γλουταμινικού οξέος στους υποδοχείς γλουταμινικού ( RS )-α-αμινο-3-υδροξυ-5-μεθυλισοξαζολ-4-προπιονικoύ οξέος (ΑΜΡΑ), καϊνικού και Ν -μεθυλ-ϋ-ασπαρτικού (NMDA) [9].

L -Η θεανίνη μπορεί να περάσει μέσω του αιματοεγκεφαλικού φραγμού στον εγκέφαλο και αρχίζει να μειώνεται σε συγκέντρωσή της 5 ώρες μετά τη χορήγησή της [10]. 

Το αμινοξύ αυξάνει την έκκριση νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη στο κεντρικό νευρικό σύστημα 30 λεπτά μετά τη χορήγησή του από το στόμα[11].

Η πρόσληψη L-θεανίνης μειώνει τον καρδιακό ρυθμό (HR) και την  ανοσοσφαιρίνη Α (sIgA) του σιέλου, ως απόκριση στο οξύ στρες, που αποδίδεται σε αλλαγές στα σήματα συμπαθητικής ενεργοποίησης [12]. 

Η L-θεανίνη χαρακτηρίζεται από την ικανότητά του να προκαλεί χαλάρωση όταν καταναλώνεται. Εκτός από την ικανότητά της να δρα ως νευροδιαβιβαστής και να μειώνει την αρτηριακή πίεση (ΑΠ), η L- θεανίνη μπορεί να διεγείρει τη δημιουργία εγκεφαλικών κυμάτων άλφα [13]. 

Οι αυξήσεις της ισχύος των εγκεφαλικών κυμάτων άλφα θεωρείται ότι είναι ενδεικτικές της χαλάρωσης [13, 14]. 

Τα κύματα άλφα της μετωπιαίας περιοχής παρατηρούνται κατά τη διάρκεια του ύπνου και του διαλογισμού με μη γρήγορη κίνηση των ματιών (non-REM) [15].

Ο Juneja et al. ανέφεραν ότι τα κύματα άλφα δημιουργήθηκαν στις ινιακές και βρεγματικές περιοχές της επιφάνειας του εγκεφάλου των ανθρώπων που πήραν L-θεανίνη, μέσα σε 40 λεπτά από τη λήψη της από το στόμα [13].

Ο Kobayashi et al. διαπίστωσαν ότι μετά από μία δόση L -θεανίνης, τα άτομα με υψηλότερο άγχος εξέπεμψαν σημαντικά ισχυρότερα εγκεφαλικά κύματα άλφα από τα άτομα με χαμηλότερο άγχος [16], υποδεικνύοντας μεγαλύτερη επίδραση.

Αυτές οι μελέτες ηλεκτροεγκεφαλογραφίας (EEG) έχουν δείξει ότι η L-θεανίνη είχε άμεση επίδραση και χαλάρωσε τον εγκέφαλο χωρίς να προκαλέσει υπνηλία [17, 16].

Με την αναφερόμενη επιτυχία που είχε η L- θεανίνη στην προώθηση της χαλάρωσης και στη μείωση των σημαδιών του στρες, είναι πιθανό η χορήγηση μιας δόσης να έχει αποτελεσματικό ρόλο για άτομα που αντιμετωπίζουν οξύ στρεσογόνο παράγοντα. 

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης που δημιοργεί η πανδημία στον COVID-19 το Calmagkel, το οποίο είναι συμπλήρωμα διατροφής. Κάθε κάψουλα του Calmagkel περιέχει 150mg L-θεανίνης. Συνήθης δοσολογία του Calmagkel είναι μια κάψουλα πρωί και βράδυ με το φαγητό, που μπορεί να αυξηθεί στις τρεις κάψουλες ημερησίως. Σ΄αυτή τη δοσολογία δεν εκδηλώνεται οποιαδήποτε παρενέργεια.

Το Calmagkel σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 20.53 Ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ (+ 3.72 Ευρώ η αντικαταβολή και τα μεταφορικά). Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026631, Κινητό: 6944280764

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

ΒιβλιογραφικήΤεκμηρίωση
1.Shah SMA, Mohammad D, Qureshi MFH, Abbas MZ, Aleem S. Prevalence, Psychological Responses and Associated Correlates of Depression, Anxiety and Stress in a Global Population, During the Coronavirus Disease (COVID-19) Pandemic.
Community Ment Health J. 2021 Jan;57(1):101-110.
2. Szabo S, Yoshida M, Filakovszky J, Juhasz G. “Stress” is 80 years old: from Hans Selye original paper in 1936 to recent advances in GI ulceration. Curr Pharm Des. 2017;23(27):4029–4041.
3.Yaribeygi H, Panahi Y, Sahraei H, Johnston TP, Sahebkar A. The impact of stress on body function: a review. EXCLI J. 2017;16:1057–1072. [PMC free article] [PubMed] [Google Scholar]
4. Nwachukwu I, Nkire N, Shalaby R, Hrabok M, Vuong W, Gusnowski A, Surood S, Urichuk L, Greenshaw AJ, Agyapong VIO. COVID-19 Pandemic: Age-Related Differences in Measures of Stress, Anxiety and Depression in Canada. Int J Environ Res Public Health. 2020 Sep 1;17(17):6366.
5.McEwen BS. Protective and damaging effects of stress mediators: central role of the brain. Dialogues Clin Neurosci. 2006;8(4):367–381. doi: 10.31887/DCNS.2006.8.4/bmcewen. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
6.Novais AMS, Roque S, Correia-Neves M, Sousa N. How age, sex and genotype shape the stress response. Neurobiol Stress. 2016;6:44–56. doi: 10.1016/j.ynstr.2016.11.004. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
7.Epel ES, Crosswell AD, Mayer SE, Prather AA, Slavich GM, Puterman E, et al. More than a feeling: a unified view of stress measurement for population science. Front Neuroendocrinol. 2018;49:146–169. doi: 10.1016/j.yfrne.2018.03.001. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
8. Focus on stress. Nat Neurosci. 2015;18(10):1343. [PubMed]
9. Kakuda T, Nozawa A, Sugimoto A, Niino H. Inhibition by theanine of binding of [3H]AMPA, [3H]kainate, and [3H]MDL 105,519 to glutamate receptors. Biosci Biotechnol Biochem. 2002;66(12):2683–2686. doi: 10.1271/bbb.66.2683. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
10. Adhikary R, Mandal V. l-theanine: a potential multifaceted natural bioactive amide as health supplement. Asian Pac J Trop Biomed. 2017;7(9):842–848. doi: 10.1016/j.apjtb.2017.08.005. [CrossRef] [Google Scholar]
11. Yamada T, Terashima T, Wada K, Ueda S, Ito M, Okubo T, et al. Theanine, r-glutamylethylamide, increases neurotransmission concentrations and neurotrophin mRNA levels in the brain during lactation. Life Sci. 2007;81(16):1247–1255. di: 10.1016/j.lfs.2007.08.023. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar
12. Lupien SJ, McEwen BS, Gunnar MR, Heim C. Effects of stress throughout the lifespan on the brain, behaviour and cognition. Nat Rev Neurosci. 2009;10(6):434–445. doi: 10.1038/nrn2639. [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
13. Juneja LRCD, Okubo T, Nagato Y, Yokogoshi H. l-Theanine—a unique amino acid of green tea and its relaxation effect in humans. Trends Food Sci Technol. 1999;10:425. doi: 10.1016/S0924-2244(00)00031-5. [CrossRef] [Google Scholar]
14. Lee DJ, Kulubya E, Goldin P, Goodarzi A, Girgis F. Review of the neural oscillations underlying meditation. Front Neurosci. 2018;12:178. doi: 10.3389/fnins.2018.00178. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
15. Lee DJ, Kulubya E, Goldin P, Goodarzi A, Girgis F. Review of the neural oscillations underlying meditation. Front Neurosci. 2018;12:178. doi: 10.3389/fnins.2018.00178. [PMC free article] [PubMed] [CrossRef] [Google Scholar]
16.Kobayashi KNY, Aoi N, Juneja LR, Kim M, Yamamoto T, Sugimoto S. Effects of l-Theanine on the release of α-brain waves in human volunteers. Nippon Nogeikagaku Kaishi. 1998;72(2):153–157. doi: 10.1271/nogeikagaku1924.72.153. [CrossRef] [Google Scholar]
17. Juneja LRCD, Okubo T, Nagato Y, Yokogoshi H. l-Theanine—a unique amino acid of green tea and its relaxation effect in humans. Trends Food Sci Technol. 1999;10:425. doi: 10.1016/S0924-2244(00)00031-5. [CrossRef] [Google Scholar]

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος

Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής 

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική

Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr

Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη Γκέλη
Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια
 Άσσος, Κορίνθου.
Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.


Σημείωση: Το παρόν επιστημονικό άρθρο γράφτηκε για λόγους ενημέρωσης των ιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας και δεν αποτελεί  μέσο διάγνωσης ή αντιμετώπισης ή πρόληψης ασθενειών, ούτε αποτελεί ιατρική συμβουλή για ασθενείς, από τον συγγραφέα ή τους συγγραφείς του άρθρου.

Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από  τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση,  παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας 


Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.