Για να παραχθεί βιταμίνη D3 από την προβιταμίνη D3, που φωτοσυντίθεται στο δέρμα, αυτό εξαρτα΄ται από διάφορους παράγοντες, όπως η εποχή του έτους, η ώρα της ημέρας κατά την οποία εκτίθεται κανείς στον ήλιο (οι καλύτερες ώρες είναι 11.00-1.00μμ). το χρώμα του δέρματος και το γεωγραφικό πλάτος στο οποόι βρίσκεται ο τόπος εκείνου που εκτίθεται.
Προκειμένου να υπολογιστεί πόση ώρα πρέπει να εκτεθεί κανείς στην ηλιακή ακτινοβολία για να δημιουργήσει επαρκή επίπεδα βιταμίνης D3 πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα: Το κατώτερο όριο υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας Β (UVB) που απαιτείται για να παραχθεί προβιταμίνη D3, είναι 18 mJ/cm [1].
Αυτό το επίπεδο δεν επιτυγχάνεται τους χειμερινούς μήνες στις πολύ βόρειες και πολύ νότιες περιοχές της γης.
Η πολύωρη έκθεση στον ήλιο δεν σημαίνει ότι παράγει μεγαλύτερη ποσότητα βιταμίνης D3.
Η ισορροπία της παραγωγής της προβιταμίνης D3 επιτυγχάνεται μέσα σε 20 λεπτά έκθεσης στη UVΒ. Η υπερβολική έκθεση στον ήλιο δεν οδηγεί σε μεγαλύτερη παραγωγή προβιταμίνης D3, αλλά σε διάσπαση της προβιταμίνης D3 προς αδρανή φωτοπροϊόντα.
Γιαυτό συνιστάται, η έκθεση στον ήλιο, προκειμένου να φωτοσυνθέσει κανείς προβιταμίνη D3 και στη συνέχεια βιταμίνη D3 να μην ξεπερνάει τα 15 λεπτά, για τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα και τα 20 λεπτά για τα άτομα με μελαχροινό δέρμα [2].
Μαύρισμα του δέρματος με την έκθεση στον ήλιο και παραγωγή βιταμίνης D3
To καλοκαίρι, πολλα άτομα καταφεύγουν στις παραλίες μεσημεριανές ώρες, όπου εκθέτουν το γυμνό σώμα τους στον ήλιο για μεγάλα χρονικά διαστήματα με στόχο να “μαυρίσουν”, δηλαδή να δημιουργήσουν μελανίνη από τα μελανοκύτταρα τους δέρματός τους.
Το μαύρισμα του δέρματος επηρεάζει το χρόνο που χρειάζεται για να παραχθούν ορισμένα επίπεδα βιταμίνης D3, αλλά δεν τροποποιεί τα επίπεδα που πραγματοποιούνται.
Τα μέγιστα επίπεδα βιταμίνης D3 παράγονται μέσα σε 10-12 λεπτά έκθεσης στον ήλιο ενός ατόμου με ανοιχτόχρωμα δέρμα.
Προκειμένου οι Ασιάτες και οι Ινδοί να δημιουργήσουν τα μέγιστα επίπεδα βιταμίνης D3 στο δέρμα τους χρειάζονται τριπλάσιο χρόνο από τους Καυκάσιους με ανοικτόχρομο δέρμα, ενώ τα άτομα Αφρικάνικης καταγωγής, όπως οι Αφρο-Αμερικάνοι χρειάζονται δεκαπλάσιο χρόνο έκθεσης [3].
Αν ένα άτομο ανοιχτόχρωμου έως μελαχροινού δέρματος, όπως αυτό των περισσοτέρων Ελλήνων εκτεθεί στον ήλιο πέραν των 15-20 λεπτών, έχει μεν παρασκευάσει τα επίπεδα της προβιταμίνης D3, που μετατρέπονται στις επιθυμητές για τον οργανισμό ποσότητες βιταμίνης D3, αλλά από κεί και πέρα διακόπτεται η παραγωγή βιταμίνης D3 και συνεχίζει το δέρμα να παράγει μελανίνη.
Αυτό δείχνει με τι ασφαλή τρόπο προστατεύεται το σώμα από την υπερπαραγωγή βιταμίνης D3, που θα του ήταν όχι μόνον άχρηστη αλλά και επικίνδυνη για τη λειτουργία του. Η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 σε ενηλίκους μεγάλων δόσεων βιταμίνης D3, της τάξεως των 5000-8000 δεν μπορεί να θεωρηθούν μεγάλες, διότι όταν εκτεθεί ολόκληρο το σώμα στο μεσημεριανό ήλιο του μεσοκαλόκαιρου επί 10-15 λεπτά της ώρας, το δέρμα δημιουργεί και απελευθερώνει στην κυκλοφορία του αίματος μέχρι και 20.000 IU βιταμίνης D3 [4].
Μια συμπτωματική έκθεση στον ήλιο το μεσημέρι π.χ. μόνον των βραχιόνων, των άκρων χειρών και του προσώπου, ακόμη και το καλοκαίρι παράγει πολύ μικρά ποσά ενδογενούς βιταμίνης D3 [4].
Η ενίσχυση του γάλακτος και άλλων τροφίμων είναι απαραίτητη στις χώρες που βρίσκονται σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη, στα οποία είναι ο χρόνος έκθεσης στον ήλιο σ’ αυτές τις χώρες συνήθως είναι περιορισμένος, αφού για πολλές ημέρες ο ουρανός είναι συνεφιασμένος ή βρέχει. Προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες τους στη βιταμίνη D3 αυτοί οι λαοί τρώνε άφθονα ψάρια και παίρνουν από το στόμα συμπληρωματικά βιταμίνη D3.
Oι συσκευές παραγωγής υπεριώδους ακτινοβολίας B με στόχο την ακτινοβόληση του δέρματος και την παραγωγή βιταμίνης D3 δεν έχουν τύχει καλής υποδοχής, διότι, διότι συνήθως παράγουν UVA, που είναι καρκινογόνος και όχι UVB που ευθύνεται για την παραγωγή βιταμίνης D3 [5].
Όσον αφορά τον Ελληνικό πληθυσμό, οι Έλληνες αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο, είτε διότι έχουν επηρεαστεί από την πληροφορία ότι η έκθεση στον ήλιο είναι καρκινογόνος για το δέρμα ή αδυνατούν τις ώρες του μεσημεριού, που το δέρμα μπορεί να φωτοσυνθέσει βιταμίνη D3 από την υπεριώδη ακτινοβολία Β να εκτεθούν στον ήλιο, λόγω εργασιακών υποχρεώσεων.
Επειδή μεγάλο μέρος του Ελληνικού πληθυσμού είναι υποβιταμινικό και τα ποσά της βιταμίνης D3, που προσλαμβάνονται με τις τροφές δεν επαρκούν, θα πρέπει να διορθώνει τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D3 του οργανισμού του με τη συμπληρωματική λήψη σταγόνων φυσιολογικής και όχι συνθετικής βιταμίνης D3 που φέρεται μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο σε ελαιόλαδο [D3 Gkelin drops], διότι αυτή είναι η πλέον ευαπορρόφητη μορφή βιταμίνης D3, αφού η βιταμίνη D3 ανήκει στις λιποδιαλυτές βιταμίνες.
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1. Matsuoka LY, Wortsman J, Haddad JG, Hollis BW. In vivo threshold for cutaneous synthesis of vitamin D3. J Lab Clin Med.1989 Sep;114(3):301-5.
2. Hollis BW. Circulating 25-hydroxyvitamin D levels indicative of vitamin Dsufficiency: implications for establishing a new effective dietary intakerecommendation for vitamin D. J Nutr 2005;135:317-22
3. Hollis BW. Circulating 25-hydroxyvitamin D levels indicative of vitamin D sufficiency: implications for establishing a new effective dietary intake
4. Hollis BW. Circulating 25-hydroxyvitamin D levels indicative of vitamin D sufficiency: implications for establishing a new effective dietary intake recommendation for vitamin D. J Nutr. 2005 Feb;135(2):317-22.
5. World Health Organization. Sunbeds, tanning and UV exposure (Fact sheet no. 287). Geneva: WHO; 2005.
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.