Επιδημιολογικές μελέτες της κεφαλαλγίας στην Ευρώπη δείχνουν ότι, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50%, οι ενήλικες υποφέρουν γενικά από πονοκέφαλο.
Περεταίρω διερεύνηση δείχνει ότι, σε ποσοστό 60% ο πονοκέφαλος αφορά την κεφαλαλγία τάσης, ένα 15% την ημικρανία, ένα 4% τη χρόνια κεφαλαλγία, ενώ το ποσοστό κεφαλαλγίας ως πιθανής φαρμακευτικής παρενέργειας φθάνει το 1%-2%.
Σε ότι αφορά την αθροιστική κεφαλαλγία το ποσοστό της δεν ξεπερνά το 0,2 έως 0,3%.
Οι κεφαλαλγίες προσβάλουν περισσότερο στις γυναίκες. Σε σχέση με την ηλικία, οι προσβολές είναι λιγότερες στα παιδιά και τους έφηβους.
Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι τις τελευταίες δεκαετίες η κεφαλαλγία στην Ευρώπη, συναντάται συχνότερα.
Από πλευράς μεθοδολογικής προσέγγισης, ο επιπολασμός ή εξάπλωση [ο συνολικός αριθμός των περιπτώσεων κεφαλαλγίας σε κάποιον δεδομένο πληθυσμό, σε μια ορισμένη χρονική περίοδο] της κεφαλαλγίας που εκδηλώνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής, είναι υψηλότερος εκείνου που αναφέρεται στη διάρκεια ενός έτους.
Το ακριβές χρονικό πλαίσιο της εκδήλωσης κεφαλαλγίας, εάν είναι ένα έτος, τρεις ή έξη μήνες ή αν δεν μπορεί να προσδιοριστεί, φαίνεται να μην έχει ιδιαίτερη σημασία.
Μελέτες κεφαλαλγίας, που είναι προϊόν προσωπικής συνέντευξης, φαίνεται να δίνουν υψηλότερο επιπολασμό από εκείνες που βασίζονται σε ερωτηματολόγια (1).
Χρόνια κεφαλαλγία τύπου τάσης και ανεπάρκεια της βιταμίνης D
Ο επιπολασμός της κεφαλαλγίας τάσης και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D φαίνεται να σχετίζονται θετικά και έχουν υψηλό σκορ στο γενικό πληθυσμό. Ωστόσο στη διεθνή βιβλιογραφία, η μεταξύ τους σχέση δεν έχει ερευνηθεί ακόμη επαρκώς.
Η χρόνια κεφαλαλγία τάσης σε ασθενείς με ανεπάρκεια της βιταμίνης D και οστεομαλακία, ανταποκρίνεται στη θεραπεία με χορήγηση βιταμίνης D και συμπληρωμάτων ασβεστίου. Η βελτίωση της κεφαλαλγίας μάλιστα, εκδηλώνεται πολύ πιο γρήγορα από την βελτίωση των συμπτωμάτων της οστεομαλακίας.(2).
Τα επίπεδα της βιταμίνης D σε ασθενείς με μυοσκελετικούς πόνους, χρόνια κόπωση και κεφαλαλγία
Σε μεγάλο ποσοστό ασθενών, η υποβιταμίνωση D φαίνεται να συνυπάρχει με μη ειδικούς μυοσκελετικούς πόνους, κεφαλαλγία και κόπωση. Ο παθολόγος και ο γενικός γιατρός, στα περιστατικά με αυτή τη συμπτωματολογία, δηλαδή μη ειδικούς μυοσκελετικούς πόνους, κεφαλαλγία και κόπωση, θα πρέπει να υποπτεύεται την υποβιταμίνωση D.
Οι ασθενείς αυτοί, αν ελάχιστα εκτίθενται στον ήλιο και έχουν διατροφή χαμηλή σε πρόσληψη βιταμίνης D, πρέπει να παραπέμπονται για περαιτέρω αξιολόγηση.(3).
Η Πιθανή σχέση υποβιταμίνωσης D και κεφαλαλγίας
Έχει παρατηρηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο ότι, υπάρχει υποβιταμίνωση D σε διάφορους πληθυσμούς της γης . Υπάρχουν επίσης μελέτες που οδηγούν σε μια πιθανή συσχέτιση χαμηλών επιπέδων βιταμίνης D στον ορό του αίματος και εμφάνισης χρόνιου πόνου.
Σε ασθενείς που εμφανίζουν κεφαλαλγία, υπάρχουν αναφορές ευεργετικής επίδρασης της θεραπείας με βιταμίνη D.
Πληθυσμοί που διαβιώνουν σε χώρες υψηλού γεωγραφικού πλάτους έχουν υψηλό επιπολασμό κεφαλαλγίας, γεγονός που ενισχύει την υπόθεση σχέσης της κεφαλαλγίας με την υποβιταμίνωσης D, εφόσον τα επίπεδα της βιταμίνης D στον ορό, φαίνεται να έχουν σχέση αντίστροφη με το ύψος του γεωγραφικού πλάτους.(2).
Ο Prakash S, και οι συνεργάτες του (2010), στη προσπάθεια να οριοθετήσουν πιθανή σχέση του επιπολασμού των κεφαλαλγιών με το γεωγραφικό πλάτος έκαναν αξιολόγηση της σχετικής βιβλιογραφίας .
Παρατήρησαν λοιπόν ότι υπάρχει σημαντική σχέση στην εκδήλωση κεφαλαλγίας με την υποβιταμίνωση D, τόσο για την κεφαλαλγία τάσης, όσο και για την ημικρανία.
Επίσης παρατήρησαν ότι υπάρχει μια ροπή, ο επιπολασμός της κεφαλαλγίας να αυξάνεται με το γεωγραφικό πλάτος. Η σχέση αυτή γίνεται περισσότερο εμφανής για την ημικρανία και την κεφαλαλγία τάσης.
Ο δείκτης επικράτησης της ημικρανίας σε ετήσια βάση είναι υψηλότερος σε περιοχές μεγάλου γεωγραφικού πλάτους.
Για την κεφαλαλγία με εποχική διακύμανση οι μελέτες είναι περιορισμένες. Ωστόσο τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν αύξηση της συχνότητας κρίσεων κεφαλαλγίας, σε σχέση με το γεωγραφικό πλάτος, όταν αυτές εκδηλώνονται Φθινόπωρο – Χειμώνα. Ενώ η σχέση αυτή ατονεί για τις κεφαλαλγίες που εκδηλώνονται κατά το καλοκαίρι.
Οι εποχικές διακυμάνσεις των προσβολών κεφαλαλγίας φαίνεται να έχουν σχέση με τις διακυμάνσεις του επιπέδων της βιταμίνης D στον ορό. Η παρουσία στον υποθάλαμο του υποδοχέα της βιταμίνης D, άλφα – υδροξυλάσης και της πρωτεΐνης δέσμευσης της βιταμίνης D, υποδηλώνουν περαιτέρω ρόλο της υποβιταμίνωσης D στην έκφραση της κεφαλαλγίας.(2).
Σχέση της Κεφαλαλγίας και των επιπέδων της 25(OH)D3 του ορού
Ο Kjaergaard M, και οι συνεργάτες του, διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ επιπέδων 25(OH)D3 του ορού και κεφαλαλγίας σε δείγμα γενικού πληθυσμού της Tromsø, στο Πανεπιστήμιο Tromsø της Νορβηγίας.
Την έρευνα συνιστά μια σύγχρονη μελέτη που βασίστηκε σε ερωτηματολόγιο που απάντησαν 11.614 άτομα, τα οποία συμμετείχαν στην 6η έρευνα της μελέτης Τρόμσο (Tromsø 6). Η οποία πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο 2007 – 2008. Τα δεδομένα κατανεμήθηκαν ανάλογα με την κατάσταση καπνίσματος και αναλύονται σε σχέση με ημικρανική ή όχι κεφαλαλγία.
Στη μελέτη έγιναν προσαρμογές ανάλογα με την ηλικία, το δείκτη μάζας του σώματος (BMI), το φύλο, την εποχή, τα χρόνια νοσήματα, την εκπαίδευση, τη σωματική άσκηση και τη κατανάλωση οινοπνεύματος.
Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής έδειξαν ότι η μη ημικρανική κεφαλαλγία έχει συνάρτηση με τα χαμηλά επίπεδα 25(OH)D3 του ορού.
Αν και έγιναν οι απαραίτητες προσαρμογές για την ελαχιστοποίηση πιθανού λάθους, δεν αποκλείεται οι διαπιστώσεις να αντικατοπτρίζουν και παράγοντες που έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής και όχι αιτιοπαθογένειας.
Περαιτέρω μελέτες θεωρούνται απαραίτητες για την πλήρη διερεύνηση. Από τη μελέτη δεν προέκυψε σχέση μεταξύ επιπέδων 25(OH)D3 του ορού και ημικρανίας.(4).
Ως πρωτoπαθής πονοκέφαλος, η ημικρανία έχει καθιερωθεί ως η πρώτη κύρια αιτία αναπηρίας παγκοσμίως σε άτομα ηλικίας κάτω των 50 ετών. Μια ποικιλία συμπληρωμάτων διατροφής έχουν εισαχθεί για τη συμπληρωματική θεραπεία της ημικρανίας. Ως αντιφλεγμονώδης και αντιοξειδωτικός παράγοντας, η βιταμίνη D είναι ένας από αυτούς τους παράγοντες που έτυχε ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια [5, 6].
Το ποσοστό των ατόμων με έλλειψη και ανεπάρκεια βιταμίνης D μεταξύ των ημικρανιακών και των ασθενών με πονοκέφαλο έχει αναφερθεί ότι κυμαίνεται μεταξύ 45 και 100%. Σε ορισμένες μελέτες, το επίπεδο της βιταμίνης D συσχετίστηκε αρνητικά με τη συχνότητα των πονοκεφάλων [6].
Φαίνεται ότι η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 σε δόση 1000-4000 IU / ημερησίως θα μπορούσε να μειώσει τη συχνότητα των προσβολών της ημικρανίας [6].
Συνιστάται η μέτρηση των επιπέδων της 25 υδροξυβιταμίνης D3 σε κάθε ασθενή με κρίσεις ημικρανίας και κάθε είδους υποτροπιάζουσα κεφαλαλγία.
Έλλειψη της βιταμίνης D3 [επίπεδα 25(OH)D3 μεταξύ 0-20ng/ml] ή ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 [επίπεδα 25(OH)D3 μεταξύ 21-29ng/ml], σε ασθενείς που εμφανίζουν οποιαδήποτε μορφή κεφαλαλγίας, επιβάλει συμπληρωματική χορήγηση της φυσικής και όχι συνθετικής βιταμίνης D3 που φέρεται μέσα βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο [D3 Gkelin drops] ή έκθεση του σώματος στον ήλιο για 12-15 λεπτά, καθημερινά τις μεσημβρινές ώρες, τους καλοκαιρινούς μήνες.
Κατά τη συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3, η δόση ενηλίκων των 4000 IU [Διεθνείς Μονάδες], ήτοι 4 σταγόνες D3-Gkelin drops εγγυάται την απορρόφηση της βιταμίνης D3 από το έντερο και τη δημιουργία επιθυμητών επιπέδων 25 (ΟΗ) D3.
Βιβλιογραφία
1.Stovner LJ, Andree C. Prevalence of headache in Europe: a review for the Eurolight project. J Headache Pain. 2010 Aug;11(4):289-99. doi: 10.1007/s10194-010-0217-0. Epub 2010 May 16.
2.Prakash S, Shah ND. Chronic tension-type headache with vitamin D deficiency: casual or causal association? Headache. 2009 Sep;49(8):1214-22. doi: 10.1111/j.1526-4610.2009.01483.x. Epub 2009 Jul 8.
3.Knutsen KV, Brekke M, Gjelstad S, Lagerløv P. Vitamin D status in patients with musculoskeletal pain, fatigue and headache: a cross-sectional descriptive study in a multi-ethnic general practice in Norway. Scand J Prim Health Care. 2010 Sep;28(3):166-71. doi: 10.3109/02813432.2010.505407.
4.Kjaergaard M, Eggen AE, Mathiesen EB, Jorde R. Association Between Headache and Serum 25-Hydroxyvitamin D; the Tromsø Study: Tromsø 6. Headache. 2012 Sep 13. doi: 10.1111/j.1526-4610.2012.02250.x. [Epub ahead of print]
5.Yang Y, Zhang HL, Wu J. Is headache related with vitamin D insufficiency? J Headache Pain. 2010 Aug;11(4):369; author reply 371. doi: 10.1007/s10194-010-0235-y. Epub 2010 Jul 3.
6.Ghorbani Z, Togha M, Rafiee P, Ahmadi ZS, Rasekh Magham R, Haghighi S, Razeghi Jahromi S, Mahmoudi M. Vitamin D in migraine headache: a comprehensive review on literature. Neurol Sci. 2019 Dec;40(12):2459-2477.
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Αναστάσιος Δρ Σπαντιδέας
Δρ Σπαντιδέας Αναστάσιος
Ιατρός, Παθολόγος,
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών,
Κλινικός Φαρμακολόγος,
Αθήνα, Άνω Γλυφάδα, Μυστρά 20, τηλ. 6944526007
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.