Η L-θεανίνη είναι ένα μη πρωτεϊνογόνο αμινοξύ που υπάρχει στο τσάι και ιδίως στο πράσινο τσάι, καθώς και σε ορισμένα είδη μανιταριών. Σήμερα γνωρίζουμε ότι η παρουσία ορισμένων συγκεντρώσεων L- θεανίνης στο αίμα προκαλεί ανακούφιση του άγχους, καταπολέμηση των αποτελεσμάτων του στρες και βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, χωρίς την πρόκληση υπνηλίας.
Τα ευεργετικά αποτελέσματα της L- θεανίνης στην ανθρώπινη υγεία.
Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν γίνει εκτεταμένες κλινικές μελέτες της δράσης της L-θεανίνης στον ανθρώπινο οργανισμό, εν τούτοις από τις ήδη υπάρχουσες κλινικές μελέτες και από έρευνες σε πειραματόζωα διαπιστώθηκε ότι η χρήση L- θεανίνης, σε ορισμένη δοσολογία, μπορεί να ανεβάσει την καλή ψυχική διάθεση, να κατευνάσει τις σωματικές και ψυχικές αντιδράσεις που προκαλεί το εξωτερικό ή περιβαλλοντικό στρες και να ανακουφίσει το άγχος, χωρίς να είναι αγχολυτικό φάρμακο.
Η αντιστρες και αγχολυτική δράση της L-θεανίνης
Με την έρευνα του David J. White και των συνεργατών, που δημοσιεύτηκε το 2016 αποδείχτηκε ότι η κατανάλωση L-θεανίνης από ανθρώπους μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της προσαρμοστικότητας στο στρες.
Σ’αυτήν την κλινική έρευνα συμμετείχαν τριάντα τέσσερα ενήλικα άτομα ηλικίας 18-40 ετών. Η μελέτη ήταν διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο.
Τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη κατανάλωναν ένα ρόφημα, το οποίο περιείχε 200 mg L-θεανίνης ή εικονικό φάρμακο. Μία ώρα μετά την κατανάλωση, η απόκριση στο στρες, μετά την άσκηση ενός γνωσιακού στρεσογόνου παράγοντα, μειώθηκε σημαντικά στα άτομα που είχαν καταναλώσει το ρόφημα L-θεανίνης.
Τρεις ώρες μετά την κατανάλωση του ροφήματος L-θεανίνης τα επίπεδα των συγκεντρώσεων της κορτιζόλης του σάλιου (μια ορμόνη που εκκρίνεται ως απόκριση στο στρες) ήταν σημαντικά χαμηλότερη συγκριτικά με τα επίπεδα κορτιζόλης του σάλιου των ατόμων που είχαν πάρει εικονικό φάρμακο. Αυτά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν τις αντιστρες ιδιότητες της L-θεανίνης [1].
H α-αμυλάση είναι ένα ένζυμο που απελευθερώνεται ως απάντηση στο στρες.
Έχει βρεθεί ότι, η δραστηριότητα της α-αμυλάσης του σιέλου είναι αυξημένη, κάτω από συνθήκες στρες, τις πρωινές ώρες.
Η αντι-στρες επίδραση της L-θεανίνης στον άνθρωπο αξιολογήθηκε σε φοιτητές του 5ου έτους της φαρμακευτικής , κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής πρακτικής τους.
Στη μελέτη συμμετείχαν 20 φοιτητές από τους οποίους οι μισοί πήραν L-θεανίνη και οι άλλοι μισοί εικονικό φάρμακο (λακτόζη). Η L-θεανίνη χορηγήθηκε σε δόση 200mg, δύο φορές την ημέρα, μετά το πρωινό και το μεσημεριανό γεύμα). H χορήγηση έγινε μία εβδομάδα πριν από τη φαρμακευτική πρακτική και συνεχίστηκε για 10 ημέρες κατά την περίοδο της εξάσκησης.
Για να εκτιμηθεί το άγχος των συμμετεχόντων, η δοκιμασία καταγραφής της κατάστασης άγχους πραγματοποιήθηκε πριν από την φαρμακευτική πρακτική των φοιτητών. Η δραστικότητα της α-αμυλάσης (sAA) του σιέλου μετρήθηκε ως δείκτης της δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Διαπιστώθηκε ότι η ημερήσια πρόσληψη L-θεανίνης μείωσε το υποκειμενικό άγχος και τα επίπεδα της α-αμυλάσης στο σάλιο αυτών των φοιτητών [2].
Η ευεργετική δράση της L-θεανίνης στην βελτίωση της ποιότητα του ύπνου
Η λειτουργία και η ποιότητα του ύπνου επηρεάζεται από τα επίπεδα άγχους και στρες, κάτω από τα οποία μπορεί συχνά να βρεθεί ο ανθρώπινος οργανισμός. Στις καταστάσεις άγχους και έντονου στρες, στον ανθρώπινο οργανισμό επικροτεί η δράση του συμπαθητικού αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Η δραστηριότητα της α-αμυλάσης του σιέλου αποτελεί δείκτη της συνολικής δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος που εμπλέκεται, τόσο στο στρες, όσο και στον ύπνο [3].
Έχει βρεθεί ότι η ύπαρξη υψηλοτέρων επιπέδων της α-αμυλάσης του σιέλου σχετίζονταν με ύπνο βραχύτερης χρονικής διάρκειας.
Σε μιαν άλλη μελέτη που ερευνήθηκαν οι επιδράσεις ενός πράσινου τσαγιού, χαμηλής περιεκτικότητας σε καφεΐνη, στην ποιότητα του ύπνου βρέθηκε ότι τα επίπεδα α-αμυλάσης του σάλιου ήταν σημαντικά χαμηλότερα σε εκείνους που έπιναν το πράσινο τσάι χαμηλής καφεΐνης μετά από επτά ημέρες ημερήσιας πρόσληψης, από ό, τι σε εκείνους που κατανάλωναν το τυπικό πράσινο τσάι [4].
Παρατηρήθηκε υψηλότερη ποιότητα ύπνου στα άτομα που είχαν καταναλώσει μεγαλύτερη ποσότητα πράσινου τσαγιού χαμηλής περιεκτικότητας σε καφεΐνη, που περιέχει L-θεανίνη.
H επίδραση της L-θεανίνης στη βελτίωση της ψυχικής διάθεσης
Το 2017 ο Shinsuke Hidese και οι συνεργάτες μελέτησαν τα αποτελέσματα της L-θεανίνης σε 20 άνδρες και γυναίκες που έπασχαν από μείζονα κατάθλιψη και επαιρναν αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Η μελέτη αυτή αποκάλυψε ότι η συνεχής χορήγηση 250mg ημερησίως L- θεανίνης επί 8 εβδομάδες αποδείχτηκε ασφαλής και με πολλαπλά οφέλη επί των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, του άγχους, των διαταραχών του ύπνου και των γνωσιακών διαταραχών ασθενών με μείζονα κατάθλιψη [5].
H γλουταματεργική δυσλειτουργία του εγκεφάλου έχει εμπλακεί στην παθοφυσιολογία της σχιζοφρένιας. Σε μελέτες που έχουν προηγηθεί περιγράφεται ότι η L-θεανίνη επηρεάζει τη γλουταματεργική νευρομεταβίβαση και ανακουφίζει τα συμπτώματα των ασθενών με σχιζοφρένια.
Το 2015 ο Miho Ota και οι συνεργάτες μελέτησαν τα αποτελέσματα της δράσης της L-θεανίνης σε 17 ασθενείς με σχιζοφρένια και σε 22 υγιή άτομα του ιδίου φύλου και ηλικίας. Χορήγησαν 250mg/ημερησίως L-θεανίνης επί 8 εβδομάδες, ενώ οι ασθενείς έπαιρναν ταυτόχρονα την αντιψυχωτική τους θεραπεία .
Τα αποτελέσματα μετρήθηκαν βάσει της κλίμακας Θετικού και Αρνητικού Συνδρόμου [Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS)], των επιδόσεων του δείκτη Ποιότητας ύπνου του Πίτσμπουργκ [Pittsburgh Sleep Quality Index scores] και των αποτελεσμάτων φασματοσκοπίας Μαγνητικής Τομογραφίας [Magnetic Resonance) spectroscopy (MRS)..
Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στο PANSS και την ποιότητα του ύπνου μετά από τη θεραπεία με L-θεανίνη. Όσον αφορά το MRS δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στα επίπεδα των Glx ( glutaminyl; glutamyl) πριν και μετά από 8 εβδομάδες θεραπείας με L-θεανίνη.
Παρά τούτο, παρατηρήθηκαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της κανονικής πυκνότητας των Glx και της αλλαγής της πυκνότητας των Glx από την L-θεανίνη.
Αυτά τα αποτελέσματα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η L-θεανίνη είναι αποτελεσματική στη βελτίωση των θετικών συμπτωμάτων και της ποιότητας του ύπνου στη σχιζοφρένια. Τα ευρήματα της ΜRS δηλώνουν ότι η L-θεανίνη σταθεροποιεί τη γλουταματεργική συγκέντρωση στον εγκέφαλο, που είναι ένας πιθανός μηχανισμός πρόκλησης του θεραπευτικού αποτελέσματος [6].
Δοσολογία και συμπληρώματα L-θεανίνης
Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δημοσιευμένα επιστημονικά δεδομένα, η καθημερινή χορήγηση L-θεανίνης σε δόση που κυμαίνεται από 200 έως 400mg , για χρονικό διάστημα μέχρι 8 εβδομάδων, είναι ασφαλής και προκαλεί αγχολυτικό και αντιστρες αποτέλεσμα σε οξείες και χρόνιες καταστάσεις.
Η χορήγηση L-θεανίνης σε δόσεις μικρότερες ή μεγαλύτερες μπορεί επίσης να επιδείξουν υποσχόμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Έχει βρεθεί ότι η χορήγηση 150-300mg L-θεανίνης (Calmagel), που χορηγείται το πρωί μπορεί να είναι αποτελεσματικές για τη δημιουργία ποιοτικού ύπνου και καταστολής του στρες και του άγχους.
Ωστόσο, ορισμένοι έχουν διαπιστώσει ότι η αύξηση των δόσεων των 300, 600 mg ήταν πιο χρήσιμη για την καταστολή του άγχους. (Υπενθυμίζεται ότι ένα φλιτζάνι πράσινο τσάι περιέχει περίπου 25 mg L-θεανίνης.)
Σύμφωνα με την υπάρχουσα εμπειρία, μπορεί κανείς να ξεκινήσει τη λήψη της μικρότερης δόσης L-θεανίνης , παίρνοντας μία κάψουλα Calmagkel (150mg), κάθε πρωί μετά το φαγητό. Δόση αυτή μπορεί να είναι αποτελεσματική, όσον αφορά το αντιστρες και το αγχολυτικό αποτέλεσμα. Αν δεν προκύψει επιθυμητό αποτέλεσμα μπορεί να προστεθεί η μεσημεριανή και η βραδινή δόση, σταδιακά.
Αυτός ο τρόπος χρησιμοποίησης της L-θεανίνης ελαχιστοποιεί την πιθανότητα εκδήλωσης οποιασδήποτε ανεπιθύμητης ενέργειας, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα. Γιαυτό είναι χρήσιμο να γίνεται διάλογος με το θεράποντα ιατρό, ο οποίος θα βοηθήσει για τη λήψη της ιδανικής δόσης L-θεανίνης (Calmagel), βάσει των αναγκών του ασθενούς.
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση
1.David J White , Suzanne de Klerk , William Woods, Shakuntla Gondalia, Chris Noonan , Andrew B Scholey. Anti-Stress, Behavioural and Magnetoencephalography Effects of an L-Theanine-Based Nutrient Drink: A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled, Crossover Trial. Nutrients. 2016 Jan 19;8(1):53. doi: 10.3390/nu8010053.
2.Unno K, Tanida N, Ishii N, Yamamoto H, Iguchi K, Hoshino M, Takeda A, Ozawa H, Ohkubo T, Juneja LR, Yamada H. Anti-stress effect of theanine on students during pharmacy practice: positive correlation among salivary α-amylase activity, trait anxiety and subjective stress. Pharmacol Biochem Behav. 2013 Oct;111:128-35.
3.U M Nater , N Rohleder . Salivary alpha-amylase as a non-invasive biomarker for the sympathetic nervous system: current state of research. Psychoneuroendocrinology. 2009 May;34(4):486-96.
4.Unno K, Noda S, Kawasaki Y, et al. Reduced Stress and Improved Sleep Quality Caused by Green Tea Are Associated with a Reduced Caffeine Content. Nutrients. 2017;9(7):777. doi:10.3390/nu9070777
5.Shinsuke Hidese, Miho Ota Chisato Wakabayashi, Takamasa Noda, Hayato Ozawa, Tsutomu Okubo , Hiroshi Kunugi. Effects of chronic l-theanine administration in patients with major depressive disorder: an open-label study. Acta Neuropsychiatr. 2017 Apr;29(2):72-79. doi: 10.1017/neu.2016.33.Epub 2016 Jul 11.
6.Miho Ota, Chisato Wakabayashi , Noriko Sato , Hiroaki Hori , Kotaro Hattori , Toshiya Teraishi , Hayato Ozawa , Tsutomu Okubo , Hiroshi Kunugi . Effect of L-theanine on glutamatergic function in patients with schizophrenia Acta Neuropsychiatr. . 2015 Oct;27(5):291-6.
7.Filipe Lopes Sakamoto , Rodrigo Metzker Pereira Ribeiro1, Allain Amador Bueno2, Heitor Oliveira Santos. Psychotropic effects of L-theanine and its clinical properties: From the management of anxiety and stress to a potential use in schizophrenia. Pharmacol Res . 2019 Sep;147:104395.
Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης
Δρ.Δημήτριος Ν. Γκέλης
Iατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος
Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Συγγραφέας, Ιατρικός Ερευνητής
ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Ιατρική Έρευνα, Συμπληρωματική Ιατρική
Διεύθυνση: ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ
Τηλ: 6944280764, Email: pharmage@otenet.gr
www.gelis.gr, www.pharmagel.gr , www.orlpedia.gr , www.allergopedia.gr, d3gkelin.gr, www.vitaminb12.gr, www.zinc.gr, www.curcumin.gr
Αικατερίνη Γκέλη
Αικατερίνη ΓκέληΕχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διαγνωστική με υπερήχους, κλασσική ακτινολογία παίδων και ενηλίκων, γναθοπροσωπική ακτινολογία, περιβαλλοντική ιατρική, ιατρική διατροφολογία, συμπληρωματική ιατρική.
Την ευθύνη της διάγνωσης, θεραπείας και πρόληψης των ασθενειών τις έχει μόνον ο θεράπων ιατρός του κάθε ασθενούς, αφού πρώτα κάνει προσεκτικά ακριβή διάγνωση.
Γιαυτό συνιστάται η αποφυγή της αυθαίρετης εφαρμογής ιατρικών πληροφοριών από μη ιατρούς. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι φάρμακα, αλλά μπορεί να χορηγούνται συμπληρωματικά, χωρίς να παραιτούνται οι ασθενείς από τις αποδεκτές υπό της ιατρικής επιστήμης θεραπείες ή θεραπευτικές τεχνικές και μεθόδους, που γίνονται, όταν χρειάζονται, υπό ιατρική καθοδήγηση, παρακολούθηση και ευθύνη. Οι παρατιθέμενες διαφημίσεις εξυπηρετούν της δαπάνες συντήρησης της παρούσας ιστοσελίδας Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.